سرود ملی ایران شبیه سرود ملی کره جنوبی است؟

آفتاب یزد- گروه شبکه: شبهات سرود ملی ایران به سرود ملی کره جنوبی حاشیه ساز شد. در واقع گفته می‌شود که سرود ملی کشورمان کاور یا کپی‌ای از سرود ملی کره جنوبی است. چندی پیش علی رهبری موسیقیدان ایرانی، رهبر ارکستر و آهنگساز شناخته شده در صحنه‌های جهانی طی نامه‌ای سرگشاده به وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن کپی خواندن سرود ملی، خواهان ساخت سرود ملی جمهوری اسلامی ایران با بُن مایه موسیقی ایرانی شد. علی رهبر در این نامه نوشته است: «جناب آقای صالحی وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی! حدود ۵۰۰ سال پیش کشورهای جهان برای شناساندن خود و همچنین ارائه فرهنگ و زمینه‌های تمدنی‌شان اقدام به تدوین و ارائه سرودی به نام سرود ملی کرده‌اند که آن سرود را در مراسم رسمی ورویدادهای ملی خود اجرا می‌کنند. لزوم ارائه ماهیت تمدنی و تاریخی موجب آن شده است که در تدوین این سرود از هنرمندان پرآوازه و گنجینه‌های فرهنگی خود استفاده کنند و از موسیقی ملی و بومی خود در تهیه کارت ویزیت کشورشان بهره گیرند. چنانچه در کشور اتریش از ساخته آهنگساز بزرگ اتریشی «آمادِ ئوس موتزارت» مدد گرفته‌اند و یا در آلمان از آهنگ موسیقی‌دان برجسته ای، چون «یوزف هایدن» استفاده کردند. در این زمینه می‌توان ده‌ها مثال دیگر آورد که خود من نظر به حرفه‌ام و سفرهای فراوان به کشورهای پیشرفته جهان و شرکت در مراسم رسمی آن‌ها شخصاً با این سرودها آشنایی کامل دارم. در ایران آغاز تدوین موسیقی سرود ملی سابقه چندان طولانی ندارد و حدود ۱۴۸ سال پیش توسط افراد غیر ایرانی (اروپاییان) نگارش شد. به عنوان یک موزیسین حرفه‌ای و ایران دوست باید خدمتتان عرض کنم که در کمال تاسف، موسیقی سرود ملی فعلی کشور ما همچنان به صورتی است که گویا توسط غیر ایرانیان نوشته شده است و بویی از ایران از آن به مشام نمی‌رسد. این تنها نظر من نیست. این ایرادی است که موسیقیدانان فراوانی به این آهنگ گرفته اند. سرود ملی کشوری که یکی از آرمان‌های اصلی‌اش «نه شرقی، نه غربی» بوده است شباهت بسیار چمشگیری به سرود ملی کشور کره جنوبی دارد و بسیاری از قطعات آن، کپی سرود این کشور است که خود آن به گمان من از موسیقی غربی گرفته شده است. این از نظر من یک دغدغه جدی است. چگونه است که کشوری، چون ایران با چنین تاریخ و فرهنگ جهانگیر که مبنا و منبع الهام فرهنگی بخش بزرگی از جهان است و خاستگاه رودکی و فارابی بوده، این گونه دچار قحط الرجال موسیقیدان می‌شود که در تدوین کارت ویزیت‌اش باید از هنرمندان کشوری دیگر، نه آنکه با فرهنگی مشابه، بلکه با فرهنگی از خاور دور کپی برداری کند. همانطور که حتماً مستحضر هستید، مردم ما در جشن‌های مختلف بیشتراز سرود «ای ایران» نوشته زنده یاد استاد «روح الله خالقی» استفاده می‌کنند، زیرا ملودی سرود ملی فعلی اصلاً روح ایرانی ندارد و برای ایرانیان کمی غریبه است. زیرا استاد خالقی موسیقی ایرانی را می‌شناخت. زیرا برعکس ایشان، سازنده سرود فعلی این موسیقی را نمی‌شناخت و در رشته موسیقی سنتی و ملی تحصیل نکرده بود. جناب آقای وزیر، اینک وقت آن رسیده است که در این خصوص اقدامی صورت گیرد. موسیقی این سرود با وصفی که عرض کردم مناسب ایران نیست. زمان تغییر کرده است. شاید آن موقع می‌شد آنگونه رفتار کرد و چیزی برملا نشود. اما امروز فضای مجازی و اینترنت این امکان را به تمامی مردم جهان داده است که با یک کلیک روی کامپیوتر سرود ملی تمامی کشورهای جهان را گوش کنند و این کپی برداری یا تشابه را ببینند. راستی، زمانی که مردمان کره جنوبی در مراسم رسمیِ حضور مسئولان ایرانی در کره سرود ملی را می‌شنوند، چه فکر می‌کنند؟ جناب آقای دکتر صالحی، هم اکنون ما در ایران ده‌ها آهنگساز بسیار ورزیده داریم که هم با موسیقی ملی ما و هم با موسیقی جهان واقعاً آشنایی کامل دارند. پیشنهاد من این است که فراخوانی داده شود و از آهنگسازان خواسته شود تا روی شعر فعلی آهنگی بسیار ایرانی نوشته شود و آهنگسازان مبرّز در موسیقی غربی آن را برای ارکستر بزرگ و گروه کُر تنظیم کنند تا خروجی آن مورد پسند موسیقی‌دانان حرفه‌ای و عامه مردم قرار گیرد. به نظر من بهتر است برای این کار از هیات داوران بیطرف شامل هنرمندان و قشرهای مختلف مردم ایران استفاده شود تا ماهم دارای سرودی ملی با موسیقی‌ای نزدیک به مردم ایران شویم. »
> این موضوع را درک نمی‌کنم
اما حسن ریاحی آهنگساز سرود ملی جمهوری اسلامی ایران، به حواشی اخیر مبنی بر کپی بودن این سرود و ساخت سرود ملی جدید واکنش نشان داد و گفت: «سرود ملی ایران چند سر و گردن از سرود رسمی کشور کره‌جنوبی بالاتر است. شنونده حرفه‌ای که این اثر را گوش می‌کند، از نظر فرم و هارمونی و ارکستراسیون متوجه برتری‌های این سرود می‌شود. به گزارش باشگاه خبرنگاران، وی گفت: «ساختن سرود ملی کار راحتی نیست. شما باید در یک دقیقه سرودی را با منطق‌های مهم یک سرود رسمی کشور بسازید و این کار راحتی نیست. من مجبور بودم که یکی از دستگاه‌های موسیقی ایران را برای این سرود انتخاب کنم. چون به‌هرحال این سرود، سرود رسمی ایران بود و داشتن مولفه‌های ایرانی جزو اصول اولیه‌ای بود که باید در ساخت آن رعایت می‌شد.» وی افزود: «فاصله شروع سرود را از پیش‌درآمد دستگاه ماهور استفاده کردم. دستگاهی که یکی از دستگاه‌های باستانی موسیقی ایرانی است و بارها در آثار مختلف از آن استفاده شده است. بخشی از سرود نیز که فرود دارد را از گوشه «می گلی» استفاده کردم. کار با ارکستراسیون ساخته شد و اینکه می‌گویند سرود ملی شبیه سرود ملی کشور کره جنوبی است را من درک نمی‌کنم. » وی در پاسخ به این سوال که آیا سرود رسمی کشور کره جنوبی را شنیده یا نه گفت: «دو روز پیش شنیده‌ام و اعتقاد دارم این سرودها شبیه همه سرودهای ملی در همه جای دنیا هستند. فقط چهار نت از این دو سرود شبیه هم شده و خود من هم این شباهت را حس کردم. ولی از لحاظ ساختمان اثر، سرود ایران به‌هیچ‌وجه شبیه سرود کشور کره جنوبی نیست.»