نقش مشاوران خارجی در لیگ آینده

گزارش بهناز میرمطهریان     شیوه اداره سازمان لیگ و چگونگی برگزاری مسابقات در ایران یکی از اساسی‌ترین مواردی است که پرداختن به آن سال‌هاست مورد بی‌توجهی قرار گرفته است. در حالی که همین مسابقات لیگ است که طی سال‌ها کیفیت فوتبال ایران را مشخص کرده اما نه توجهی به آیین‌نامه آن می‌شود و حتی ماهیت آن از نظر حقوقی چندان شسته و رفته نیست! همین موضوع باعث می‌شود که مصوبه اخیر هیأت رئیسه سازمان لیگ درباره استخدام دو مشاور خارجی جهت اصلاح ساختار لیگ، در ذهن مخاطبی که سال‌ها خارجی‌ها را در قامت بازیکن و مربی در فوتبال دیده، برجسته‌ شود. شهاب عزیزی‌خادم، رئیس فدراسیون فوتبال این موضوع را در این جلسه اینطور مطرح کرد: «یکی از برنامه‌های کوتاه مدت ما این است که تا پیش از آغاز رقابت‌های فصل جدید لیگ برتر دو مشاور خارجی جهت اصلاح ساختار و برنامه‌ریزی استخدام شوند و بدون دخالت و تنها با ارائه نظرات مشورتی با تعیین نقشه راه درست و استاندارد هزینه‌های باشگاهی ما را در بلندمدت کاهش دهند. باید بگویم بروزرسانی دانش، تجربه و افزایش سطح آموزش در همه رده‌ها یکی از اولویت‌های ما است. به همین منظور ما در حال بررسی استخدام مدیر فنی خارجی در رده‌های پایه هستیم و نباید یادمان برود برنامه و متدهای جدید فوتبال ما را ایمن می‌کند.» پیش از این هم بسیاری از کارشناسان فوتبال، راه حل مشکل فوتبال را نه خرید بازیکنان و مربیان بی‌کیفیت خارجی که استفاده از مشاوران و مدیرانی برآمده از فوتبال روز دنیا می‌دانستند که به اصلاح ساختارها و چارچوب فوتبال ایران بپردازند. استخدام این دو مشاور خارجی اما از چند منظر قابل بررسی است. هدف از آوردن این مشاوران چه می‌تواند باشد و ما در چه زمینه‌هایی می‌توانیم از آنها استفاده کنیم؟ کوتاهی در به روزرسانی آیین‌نامه‌ها و رویه‌هایی که در سطوح پایین‌تر سازمان لیگ و کمیته برگزاری مسابقات، مشکلات بسیاری را به همراه دارد که حضور مشاوران خارجی می‌تواند در این بخش کارآمد باشد. آیین‌نامه برگزاری مسابقات ما نیاز به یک بازنویسی اساسی دارد که مدت‌هاست این موضوع در اولویت برنامه‌ها قرار نمی‌گیرد. براساس همین آیین‌نامه قدیمی و غیراستاندارد است که برخلاف بسیاری از تیم‌های فوتبال دنیا، آنالیزورهای تیم‌های لیگ برتری روی نیمکت نمی‌توانند برای استفاده از برنامه‌های آنالیز خود از تبلت یا هرگونه وسیله الکترونیکی دیگری استفاده کنند. این نقص در آیین‌نامه باعث شده بسیاری از سرپرستان تیم‌ها به قانون بی‌توجه شوند و به ناچار از تلفن همراه هوشمند خود استفاده کنند و قانون‌شکنی به امری عادی در لیگ تبدیل شود و این تنها یکی از صدها نتیجه مخربی است که آیین‌نامه پر از ایراد برگزاری مسابقات به همراه دارد. موضوع مارکتینگ و بحث‌های بازاریابی، مسأله دیگری است که حضور افراد متخصص در فوتبال دنیا می‌تواند مشکل‌گشای آن شود. در شرایطی که باشگاه‌های حرفه‌ای ما برای جبران مشکلات مالی خود، شماره حساب در اختیار هواداران می‌گذارند و از ساده‌ترین ایده‌های بازاریابی و درآمدزایی عاجزند، متخصصان این امر در فوتبال روز دنیا، شاید بتوانند با ارائه راهکارها و اصلاح ساختارهای لیگ، گامی در اصلاح وضعیت مارکتینگ لیگ بردارند. و در نهایت نوع برگزاری مسابقات است که باید با حضور مشاوران و متخصصانی که مورد تأیید فیفا هستند، اصلاح شود. پیش از این حضور مربیان و بازیکنان خارجی، نشان داده که این مشاوران برای به کرسی نشاندن حرف خود و اعمال اصلاح‌های‌شان مشکلی در ایران نخواهند داشت که احتمالاً بسیاری از صحبت‌های آنها مورد تأیید جمع کثیری از شیفتگان «خارجی‌ها» قرار خواهد گرفت اما همین موضوع می‌تواند خطر ورود افراد بی‌کیفیت را هم به همین میزان افزایش دهد. تا جایی که این نگرانی پیش می‌آید که از این به بعد در کنار انتقاد از ورود بازیکنان و مربیان بی‌کیفیت، باید به فکر پول‌هایی باشیم که به پای مشاوران خارجی بی‌کیفیت ریخته می‌شود. ضمن اینکه نباید فراموش کنیم که عزیزی‌خادم برای اصلاح ساختار لیگ فوتبال ایران، در ابتدا طرح چابک‌‌سازی سازمان لیگ را مطرح کرده بود و برای این منظور حتی کارگروهی به ریاست حمیدرضا گرشاسبی هم تشکیل داد. فعالیت این کارگروه اما بعد از برگزاری یک جلسه، در هاله‌‌ای از ابهام قرار گرفت و گویا وجود مخالفت‌هایی از سوی حیدر بهاروند مانع از ادامه فعالیت جدی آن شد. هرچند که اعضای این کارگروه از همان ابتدا تأکید کرده بودند که موضوع چابک سازی سازمان لیگ با توجه به مشکلات اساسی که سازمان لیگ از نظر حقوقی و ساختار دارد، کاری زمان‌بر است و به سرعت انجام نمی‌شود. شاید به همین خاطر است که تا زمانی که مشکلات مربوط به این کارگروه و طرح چابک‌سازی حل شود، عزیزی‌خادم به عنوان برنامه‌ای کوتاه مدت، به سراغ استخدام مشاوران خارجی رفته است. شاید حتی از این مشاوران بتواند در پیشبرد اهداف این کارگروه هم استفاده کند. البته همه اینها منوط به این است که نحوه اجرای مصوبه استخدام مشاوران خارجی هم مثل عنوان آن، زیبا باشد.