‌ جای شما‌ بودم انصراف می دادم

عکس: محمود عارفی آرمان ملی- امید کاجیان: اینکه بعد از ماجرای تاییدصلاحیت‌های پرحاشیه نامزدهای ریاست‌جمهوری، این موضوع با واکنش‌های جدی برخی از چهره‌ها و شخصیت‌ها همراه باشد، امری بدیهی است. راهکارهای مختلفی نیز در این میان مطرح می‌شود. عده‌ای از این می‌گویند که جریان اصلاح‌طلب امروز باید روی تنها گزینه نصفه و نیمه خود یعنی محسن مهرعلیزاده، تمام‌قد تمرکز کند. اما عده زیادی معتقدند این راهش نیست؛ چراکه بیشتر از همه بیانگر ضعف این جریان خواهد بود. عد‌ه‌ای نیز در مورد تصمیم‌گیری پیرامون این انتخابات سخن به میان می‌آورند. شخصیت‌هایی مثل آذر منصوری اعلام می‌کنند که اصلاح‌طلبان از هیچ کاندیدایی حمایت نخواهند کرد. برخی معتقدند عملا در این حالت انتخابات از معنا افتاده و بهتر است عطای آن را به لقایش بخشید و البته گروه عمده‌ای از قدرت‌طلبان جریان اصلاح‌طلب براین نکته تاکید دارند که نباید تحت‌هیچ شرایطی صحنه را ترک کرد. آنطور که هیچ یک از کاندیداهای رد‌صلاحیت‌شده نیز چنین نکرده‌اند و هنوز دست به عصا حرکت کردن را ترجیح می‌دهند؛ از تاجزاده گرفته تا اسحاق جهانگیری به صراحت از این گفته‌اند که مردم در انتخابات شرکت کنند. اما گروهی هم می‌گویند این روش به ناکجا‌آباد ختم خواهد شد و باید چاره‌ای دیگر اندیشید وگرنه وضعیت، مرتب همین روال را خواهد داشت. عده‌ای هم البته از بعد تحلیل انتخابات امسال می‌گویند که اصلاح‌طلبان باید از این ردصلاحیت‌ها خوشحال هم باشند، چرا که با توجه به احتمال عدم‌مشارکت بخش قابل‌توجهی از مردم در انتخابات 1400، که دردوره‌های گذشته به دلیل ترس از اصولگرایی به اصلاح‌طلبان رای می‌دادند، شکست اصلاحات فاحش بود ولی اکنون اصلاح‌طلبان می‌توانند به جای شکست، مظلومانه از حذف کاندیداهایشان حرف بزنند. اما از سویی باید بلندمدت‌تر اندیشید. آنچه وضعیت کنونی را اندوهبار می‌کند تداوم این روند در آینده است. تا جایی که برخی این شکل و شمایل را بی‌شباهت به احتمال تغییراتی بزرگ در ساختار نظام سیاسی ایران نمی‌دانند؛ تغییراتی که  باعث شکاف هرچه بیشتر مردم و  مقامات شود. 
  اختلافات درونی درباره رد‌صلاحیت‌ها 
در چنین شرایطی عده‌ای مانند حسن روحانی در نامه‌ای به رهبری تلاش می‌کنند برای بهبود شرایط کنونی از حکم حکومتی استفاده شود. او دیروز در نشست هیأت دولت اظهار داشته است‌: دیشب به رهبری نامه نوشتم که اگر ایشان می‌توانند درباره انتخابات کمک کنند، کاری که می‌توانستیم انجام بدهیم، این نامه بود؛ صلاح با ایشان است. در حالی که از سویی دیگر نمایندگان مجلس انقلابی در اقدامی متفاوت با جو موجود، در بیانیه‌ای از اقدام شورای نگهبان در بررسی دقیق صلاحیت نامزدهای انتخابات مجلس شورای اسلامی حمایت کردند. در چنین شرایطی‌  و با گمانه‌زنی‌های افرادی مانند حسین شریعتمداری هم احتمال حکم حکومتی برای بازگشت کاندیداها رد می‌شود. این اتفاق در حالی است که حتی بسیاری می‌گویند با اتفاقات کنونی و بعد از ماجرای تایید‌صلاحیت‌ها خود شخص آیت‌ا... رئیسی نیز با مشکل روبه‌رو شده است و از این رو یک‌بار خبر از رایزنی‌های وی برای مشارکتی‌ترکردن انتخابات می‌آید و یک‌بار هم کار به جایی می‌رسد که حتی شایعه می‌شود او به نفع یکی دیگر از کاندیداها انصراف داده است. از شب گذشته یک کانال تلگرامی و سایت خبری از احتمال انصراف سید‌ابراهیم رئیسی به نفع یکی از کاندیداهای دیگر در انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم خبر داده بودند که البته یک منبع آگاه نزدیک به ستاد مرکزی سید‌ابراهیم رئیسی در همین خصوص ضمن رد شایعات مطرح شده گفته است:  فعالیت‌های انتخاباتی آقای رئیسی و برنامه‌های تبلیغاتی ایشان با جدیت و قدرت در حال انجام بوده و از امروز وارد فاز جدیدی خواهد شد. بسیاری از حذف کاندیداهایی که به دلیل عدم‌مشارکت مردم عملا شانسی برای پیروزی در انتخابات نداشتند به عنوان یک خودزنی فاحش یاد می‌کنند. حتی کسانی مانند آیت‌ا...‌جوادی‌آملی در پی اتفاقات اخیر نوشت: مردم ستون دین هستند. اگر امام گفتند معیار رای مردم است، به خاطر آن بود که اگر مردم برنجند با هیچ عاملی نمی‌شود آن‌ها را سرپا نگه داشت. حاکم شرع باید ستون مردم را نگه دارد تا بتواند بر آن تکیه کند. از سویی دیگر هم بسیج دانشجویی دانشگاه‌های شریف، امیرکبیر و خواجه‌نصیر تهران، در نامه‌ای از دبیر و اعضای شورای نگهبان درخواست کردند در صلاحیت برخی از چهره‌ها تجدید‌نظر شود. شواهد نشان می‌دهد بخشی از جریان درونی حاکمیت و صاحب قدرت هم این اتفاق را یک خودزنی تلقی می‌کند و با بدنه دیگر صاحب قدرت دچار اختلاف شده است.
  سیدحسن خمینی وارد می‌شود !


شرایط اما به نحوی است که سیدحسن خمینی، چهره‌ای که معمولا در اظهاراتش تا می‌تواند از گفته‌های جنجالی و حاشیه‌ای دوری می‌کند و در انتخابات امسال نیز اگرچه قرار بود به عنوان کاندیدای اصلی اصلاح‌طلبان وارد عرصه شود اما از قرار به نقل از سید‌یاسر خمینی بعد از دیدار رهبری بنا بر‌ توصیه‌هایی از این کار انصراف داد، اکنون اظهارات خاص‌تر و متفاوت‌تری از محافظه‌کاری‌های قدیم بیان می‌کند. او با اشاره به شرایط تایید‌صلاحیت‌شده‌های کنونی می‌گــوید:« من اگر جای تایید‌شده‌ها بودم، انصراف می‌دادم. دولت برآمده از این انتخابات توان حل هیچ مشکلی را ندارد. پشت عبارت‌پردازی‌های زیبا و رفتارهای مقدس‌مآبانه سنگر گرفتن و پاسخگو نبودن و در عیـــن حال تیشه به ریشه اصیــل انقلاب زدن را نمی‌دانم چه بنامم؟»  گفته‌هــای سیدحسن خمینی در مورد انصراف سایر کاندیداها می‌تواند آغاز‌گر یک حرکت باشد که او بعد از سال‌ها مدارا وارد آن شده است. حال باید دید که اظهارات آیت‌ا...سیدحسن خمینی مبنی بر انصراف همین کاندیداهای موجود می‌تواند چه ابعادی داشته باشد، چقدر جدی گرفته شود و بعد از این گفته‌ها باید منتظر چه اتفاقاتی بود؟
  انتقاد از ردصلاحیت‌ها
آیت‌ا...سید‌حسن خمینی در جمع شماری از اعضای ستاد مرکزی بزرگداشت امام خمینی تاکید کرد: هر روز و  امروز هر حرکتی که بخواهد نافی عنصر جمهوریت باشد یک حرکت ضدانقلابی است. مگر می‌شود نظام همان نظام امام باشد و مردم در آن حق نداشته باشند؟! اینکه کسی بگوید اگر مردم در انتخابات شرکت نکنند هم مشروعیت نظام باقی است؛ ناشی از نشناختن روح و ماهیت جمهوری اسلامی است. این فکر ناشی از اندیشه تحجر یا اندیشه غربگراست. اگر روزی جمهوریت نظام لطمه دید و مردم در آن نادیده گرفته شوند یا مثلا امروز عده‌ای حق جمهور را محدود کردند همان اندازه جمهوری اسلامی لطمه خواهد دید که اگر اسلام و آموزه‌های آن زائل شوند. سید‌حسن خمینی با اشاره به ردصلاحیت گسترده داوطلبان کاندیداتوری در انتخابات ریاست‌جمهوری 1400 افزود: به نظر می‌رسد عامل اصلی چنین ردصلاحیت‌هایی توجه نداشتن به عنصر زمان و مکان در اجتهاد و ماندن در همان اندیشه بسته و ناکارآمد است. اگر کسی جهان را بشناسد، آن را بفهمد، فضای جامعه اسلامی و اندیشه ورزیدن و مشکلات را دریابد به راحتی می‌فهمد این‌گونه عملکرد پایه‌های مشروعیت و مقبولیت نظام اسلامی را سست می‌کند. اگر ما سخن می‌گوییم فقط از این جهت است؛ والا اگر بحث اشخاص مطرح بود می‌گذاشتیم آنها تا هر وقت که بخواهند باشند. در قرآن می فرمایند: «وَاتَّقوا فِتنَةً لا تُصیبَنَّ الَّذینَ ظَلَموا مِنکُم خاصَّةً ۖ وَاعلَموا أَنَّ ا... شَدیدُ العِقابِ...» (و از فتنه‌ای بپرهیزید که تنها به ستمکاران شما نمی‌رسد؛ بلکه همه را فرا خواهد گرفت؛ چرا که دیگران سکوت اختیار کردند. و بدانید خداوند کیفر شدید دارد!). امروز واقعا باید به همه دست‌اندرکاران مضمون این آیه را یادآور شد. وی یادآور شد: البته من شک ندارم که روح تفکر مردم‌گریز و جمهور‌ستیز از جان دشمنان مردم در کالبدها دمیده می‌شود و عده‌ای ناآگاهانه آن را در جان خود می‌پذیرند. سید‌حسن خمینی گفت: واقعا کافی است آقایان یک لحظه از کسوت خود بیرون آیند، آیا عملکرد خود را می‌پذیرند؟ پشت عبارت‌پردازی‌های زیبا و رفتارهای مقدس‌مآبانه سنگر گرفتن و پاسخگو نبودن و در عین حال تیشه به ریشه اصیل انقلاب زدن را نمی‌دانم چه بنامم؟! البته در این میان رقبای انتخاباتی هم که سالم از گردنه عبور کردند آسیب دیده‌اند و من اگر جای آنها بودم، انصراف می‌دادم چرا که دولت برآمده از این انتخابات توان حل هیچ مشکلی را ندارد و خود را هم در مقابل مردم و هم در مقابل خدا مسئول خواهند یافت و ناتوان در حل مسائل صحنه را ترک خواهند کرد.