شاد باش ای عشق خوش سودای ما...

ندا سیجانی
خبرنگار
‌«آوای دوست» میهمان خانه‌های مردم شد. شامگاه جمعه 7 خردادماه شهرام ناظری خواننده پیشکسوت موسیقی ایران نخستین کنسرت آنلاین خود را در تالار وحدت برگزار کرد. ناظری در حالی این کنسرت را به اجرا گذاشت که پس از یک سال و نیم دوری به وطن بازگشته و در این مدت زمان حرف‌ها و درددل‌های بسیاری با مردم سرزمینش داشت؛ از درگذشت دو یار و دوست قدیمی استادان عبدالوهاب شهیدی و محمدرضا شجریان و همچنین اتفاقاتی که کرونا بر سر هنر و هنرمندان آورد و این فاصله‌ها را رقم زد. شوالیه آواز موسیقی ایران کار خود را با قطعاتی نوستالژیک و ماندگار آغاز کرد و این بار از پشت دوربین با مردم سخن گفت و در همان ابتدای کار از حال غریب این روزگار و شرایط  به‌وجود آمده و دوری از مخاطبانش گلایه کرد:«وضعیت عجیبی است! این نخستین بار است که رو به روی صندلی‌های خالی نشسته‌ایم و جای خالی مردم را می‌بینیم و حس می‌کنیم، سال‌ها عادت داشتیم از حضور و نفَس همین مردم انرژی بگیریم و همین نفس‌ها بود که در خیلی جاها ما را نگه داشت و توانستیم که کارکنیم.»
او در ادامه افزود: «برای اجرای پروژه‌ای به‌مدت یک سال و نیم در امریکا زندگی می‌کردم و در این مدت پیشنهادهای بسیاری برای اجرای آنلاین بود اما علاقه‌مند به این شیوه اجرای کنسرت نیستم و همراه گروه موسیقی «مولانا» منتظر ماندیم تا کرونا زودتر تمام شود بلکه بتوانیم بزودی از نفس‌های گرم و عشق آمیز مردم بهره‌مند شویم، اما گویا کرونا حالا حالاها ماندگار است و به همین سبب تصمیم گرفتیم این اجرای آنلاین را برگزار کنیم که البته در تنظیم قطعات تغییراتی ایجاد کرده‌ایم.»


 شهرام ناظری با خواندن شعری از مولانا با مضمون «چو خیال تو درآید به دلم رقص کنان» کنسرت را آغاز کرد و در ادامه تصنیف زیبا و پرمخاطب «شیدا شدم» با تنظیمی تازه شنیدنی شد، سروده‌ای دیگر ازغزلیات حضرت مولانا به آهنگسازی لوریس چکناواریان. قطعه بعدی «راز را نهان مکن» نام داشت غزلی دیگر از مولانا که شنونده و خواننده را بر راستگویی پند می‌دهد.
ناظری پس از اجرای این کار بیان داشت: «در مدت زمانی که ایران نبودم اتفاقات بسیار به‌وجود آمد و شاهد از دست دادن عزیزان و بزرگان بسیاری همانند دو استاد بزرگ آواز محمدرضا شجریان و عبدالوهاب شهیدی بودیم که واقعه‌ تلخ و ناگواری است. به قول دوستی، زندگی قطاری است که همه بر آن سوار می‌شویم و در نهایت به ایستگاه آخر می رسیم اما نمی‌دانم چرا قرعه بیشتر به نام اهالی هنر و فرهنگ می‌افتد و مدام شاهد از دست دادن این عزیزان بودیم. این قطعه را به روح عزیزانی که درعرصه فرهنگ و هنر از بین ما رفته‌اند و نبودشان تلخ و غیرقابل جبران بود تقدیم می‌کنم.»
و در ادامه صحبت‌های خود همراه با نواختن سه‌تار شعر دیگری از مثنوی معنوی مولانا را خواند: «شاد باش ای عشق خوش سودای ما ای طبیب جمله علت‌های ما...». او پیش از اجرای «باز آمدم چون عید نو تا قفل زندان بشکنم» گفت: «ساخت این اثر به سال‌ها قبل برمی گردد و اغلب در کنسرت‌های خود با شعر انقلابی مولانا اجرا شده و با وجود بارها اجرا در این چهل سال همیشه جایگاه خود را حفظ کرده و به عقیده من برخی قطعات هیچ‌گاه جایگاه خود را از دست نمی‌دهند؛ بخصوص اگر با اشعار بزرگان ادبیات چون سعدی، عطار، مولانا و فردوسی همراه باشد. اصل این اثر برای رضا قاسمی است که سال‌هاست از ایران رفته، موسیقی را کنار گذاشته و به رمان‌نویسی روی آورد و در آن موفق بود.آن زمان‌ها شور و حال عجیبی داشتیم و هر روز همراه آقای قاسمی آثاری می‌ساختیم. آن دوره، زمان شکوفایی موسیقی بود. ما و هم‌نسل‌هایمان به معنای واقعی عاشق بودیم، آرمانخواه و روشنفکر اما امروز زندگی بشر به فضای مجازی ورود پیدا کرده و این همه خشونت گریبانگیر جهان شده.» «من چرخ گردان بشکنم»«راست بگو نهان مکن» «دلا نزد کسی بنشین...» «آتش در نیستان» و قطعه کردی «له‌یلی باوانم» از جمله قطعاتی بودند که در این کنسرت اجرا شد. ناظری در این کنسرت اشاره داشت: «ای کاش همیشه این فضا در رادیو و تلویزیون برای ما فراهم بود و می توانستیم با مردم صحبت کنیم و قطعاً این امر می‌توانست اثرات فرهنگی زیادی روی مردم داشته باشد.»‌‌ اما تازه‌ترین کنسرت شهرام ناظری از حواشی به دور نماند و بار دیگر متولیان برگزارکننده کنسرت‌های آنلاین، درمقابل نوک پیکان انتقادات مخاطبان قرار گرفتند. نکته نخست قطع و وصل شدن مکرر این کنسرت اینترنتی و زنده هنگام پخش بود که کم‌حوصلگی بینندگان و حتی دلسرد شدن از نشستن پای چنین برنامه‌هایی را در پی داشت. این درحالی است که بیش از یک‌سال و نیم از اجرای کنسرت‌های آنلاین می‌گذرد، اما برگزارکنندگان آن همچنان هیچ تلاشی در جهت فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای یک اجرای آنلاین نداشته و مشکل قطعی و کندی اینترنت و همچنین کیفیت صدای نامطلوب پای ثابت کنسرت‌های آنلاین شده است. آن هم در شرایطی که این برنامه‌ها رایگان نبوده و بیننده‌ای که مشترک ایرانسل نیست موظف است برای تماشای کنسرت مورد علاقه خود مبلغ 15 هزار تومان پرداخت کند و نکته جالب‌تر اینکه برخی از مردم با وجود خرید بلیت موفق به تماشای برنامه نشدند و مسأله کندی و قطعی اینترنت در سال 2020 می‌تواند از پیش‌افتاده‌ترین مشکلات هنرمندان ایرانی در اجرای آنلاین باشد که تاکنون کسی پاسخگوی آن نبوده است. لازم به یادآوری است یک‌سال گذشته که کنسرت همایون شجریان به‌صورت آنلاین برگزار شد، بسیاری نقد بر این داشتند که همایون کنسرت خود را به‌صورت رایگان برگزار نکرد، اگرچه نقد قابل توجیهی نیست چرا که شرایط حال حاضر اقتصادی به گونه‌ای است که می‌بایست از طریق اجرای کنسرت هم درآمدزایی به‌وجود آید حتی به‌صورت آنلاین. اما نکته قابل تأسف در کنسرت شهرام ناظری نشان ندادن سازهای نوازندگان گروه بود، گویا اپلیکیش اینترنتی تلویزیونی هم برچسب سانسور را دریافت کرده و همان راهی را می‌رود که سال‌ها صدا و سیما در پیش گرفته یعنی ممنوعیت نشان دادن ساز در تلویزیون، همان مسیری که سال‌های بسیاری است هنرمندان بر آن نقد دارند و خود را از ملی‌ترین رسانه ایران کنار کشیده‌اند و حتی خود شخص شهرام ناظری بارها و بارها در‌خصوص این مسأله صحبت کرده و انتقاداتش را از تریبون‌های مختلف بیان کرده است.‌