تولید واکسن با کیفی‌ترین پلتفر م دنیا در ایران

  سرویس جامعه جوان آنلاین: ایران در حال طی کردن فاز‌های آزمایش بالینی منحصر به فردترین واکسن کرونا در دنیاست. به گفته وزیر جهاد کشاورزی پلتفرم انتخاب شده برای واکسن کووپارس رازی در داخل کشور تولید شده و مشابه کیفیت آن در دنیا نیست. همچنین پیچیدگی طراحی فاز استنشاقی این واکسن سطح ایمنی بدن را نسبت به دوز تزریقی آن بسیار بیشتر می‌کند. این تکنولوژی در کشور‌های دیگر مشابهی ندارد و کوبا به تازگی به مراحل ابتدایی آن دست یافته‌است. این واکسن نه‌تن‌ها با واکسن‌های تزریق شده کووید ۱۹ در بدن ترکیب نمی‌شود، بلکه در صورت پیشرفت این بیماری و افزایش انواع آن در دنیا، با یک طراحی کوچک قابلیت مبارزه با نسل جدید این بیماری را خواهد داشت. واکسن‌های کووایران و واکسن پاستور هم به گفته وزیر بهداشت از ایمن‌ترین و بهترین واکسن‌های دنیا هستند. با ورود این واکسن‌ها به سبد واکسیناسیون عمومی بسیاری از نگرانی‌ها درباره تأمین واکسن برطرف خواهد شد. در حال حاضر، اما به واسطه برخی اشکال‌ها در تأمین دوز دوم واکسن کرونای تزریق شده به سالمندان و سایر گروه‌های هدف، نگرانی‌هایی در سطح جامعه ایجاد شده است. این در حالی است که کارشناسان در گفتگو با «جوان» تأکید می‌کنند: «تأخیر در تزریق دوز دوم واکسن کرونا مشکلی برای ایمنی‌زایی آن ایجاد نمی‌کند.»
واکسن‌های ایرانی کرونا گام به گام به سبد واکسیناسیون عمومی کشور نزدیک‌تر می‌شوند. واکسن‌هایی همچون کووایران برکت و واکسن پاستور که به لحاظ ایمنی و اثرگذاری از بهترین واکسن‌های دنیا هستند، اما واکسن کووپارس یکی از منحصر به فرد‌ترین واکسن‌های دنیاست و تاکنون هیچ کشوری مشابه پلتفرم طراحی شده این واکسن را ندارد و ایران تنها کشوری است که توانسته با طراحی فاز استنشاقی واکسن بیشترین ایمنی‌زایی را برای آن ایجاد کند. منحصر به فردترین واکسن دنیا
کاظم خاوازی، وزیر جهاد کشاورزی در مراسم تجلیل از دانشمندان تولیدکننده واکسن کووپارس مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی با تأکید بر منحصر به فرد بودن این واکسن در دنیا گفت: «از ویژگی‌های اختصاصی این واکسن پلتفرم انتخاب شده برای آن است که در هیچ کشوری خرید و فروش نمی‌شود و نمی‌توانیم آن را از کشوری خریداری کنیم، بنابراین این پلتفرم در داخل کشور تولید شده و مشابه کیفیت آن در دنیا نیست.»
به گفته وی نکته دوم پیچیدگی طراحی فاز استنشاقی این واکسن است که پس از دریافت دوز آن، سطح ایمنی بدن نسبت به دوز تزریقی این واکسن بسیار بیشتر است. خاوازی تصریح کرد: «تا جایی که خبر داریم در کشور‌های دیگر مشابهی ندارد و کوبا به تازگی به مراحل ابتدایی آن دست یافته‌است.»


وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه واکسن رازی با واکسن‌های دیگر تداخل دارویی پیدا نخواهد کرد، تأکید کرد: «این واکسن نه‌تن‌ها با واکسن‌های تزریق شده کووید ۱۹ در بدن ترکیب نمی‌شود، بلکه در صورت پیشرفت این بیماری و افزایش انواع آن در دنیا، با یک طراحی کوچک قابلیت مبارزه با نسل جدید این بیماری را خواهد داشت.» کمبود واکسن برای تزریق فاز دوم
واکسن‌های ایرانی به‌رغم تمام ویژگی‌های مثبت هنوز برای قرار گرفتن در سبد واکسیناسیون نهایی نشده‌است. به همین‌خاطر هم بد‌عهدی برخی از واکسن‌سازان موجب‌شده تا در روند تأمین واکسن مشکلاتی ایجاد شود. در همین زمینه طی روز‌های اخیر تعداد زیادی از مخاطبان «جوان» در تماس با ما اعلام کرده‌اند، در مراجعه به مراکز واکسیناسیون برای تزریق دوز دوم واکسن، به آن‌ها گفته شده واکسن موجود نیست! این مسئله در بسیاری از نقاط شهر تهران اتفاق افتاده و سالمندانی را که برای دریافت دوز دوم واکسن‌شان مراجعه می‌کنند با چالش مواجه کرده‌است.
پیگیری‌های «جوان» درباره این مسئله با این پاسخ که به زودی واکسن‌ها توزیع خواهد شد، مواجه بود.
عاطفه عابدینی، دبیر کمیته علمی کشوری کووید ۱۹ به برخی ابراز نگرانی‌ها درباره نبود بعضی واکسن‌های کرونا برای تزریق دوز دوم آن در کشور می‌گوید: «وزارت بهداشت تمام سعی خود را می‌کند که برای کسانی که دوز اول را دریافت کردند، دوز دوم واکسن را تهیه کند. واقعیت این است که وزارت بهداشت در این زمینه مشکلاتی دارد، اما تمام سعی اش این است بتواند به موقع دوز دوم را
تهیه کند.»
طبق توضیحات عابدینی در زمینه واکسن اسپوتنیک، بر اساس دستورالعمل‌های علمی که حتی در خود سایت واکسن هم هست، می‌توان فاصله دوز اول و دوم را از ۲۱ روز تا ۹۰ روز گذاشت. در زمینه آسترازنکا هم که ۱۲ هفته (سه ماه) را پیشنهاد کرده است. درباره واکسن سینوفارم هم به زودی دوز دوم تهیه خواهد شد.
عابدینی در پاسخ به سؤالی درباره امکان استفاده از واکسن‌های ایرانی در دوز دوم تزریق توضیح می‌دهد: «یکسری مطالعات در دنیا هست که دارند ترکیب واکسن‌ها را استفاده می‌کنند. زیرا فکر می‌کنند که شاید ایمنی در این صورت بیشتر ایجاد می‌شود. به عنوان مثال فایزر و آسترازنکا در مطالعه‌ای به صورت میکس داده شده است و حتی مطالعات دیگری هم در جریان است، اما از نظر علمی شاید بتوانیم از پلتفرم‌های یکسان، واکسن را جایگزین کنیم. به عنوان مثال واکسن سینوفارم که از یک ویروس کشته‌شده و غیرفعال شده‌است، شاید بتوان واکسن دوز دوم را با واکسنی که از همین پلتفرم استفاده کرده، جایگزین کرد. البته ان‌شاءالله واکسن دوز دوم به موقع ارائه می‌شود.» تأخیر در تزریق فاز دوم مشکلی ندارد.
اما شاید یکی از اصلی‌ترین نگرانی‌ها درباره نبود واکسن برای تزریق فاز دوم این باشد که با به تعویق افتادن تزریق دوم اثرگذاری و ایمنی‌زایی واکسن در فاز اول هم از بین برود. دکتر مسعود مردانی، عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا در پاسخ به سؤال «جوان» در رابطه با بی‌اثر شدن ایمنی‌زایی واکسن در صورت عدم تزریق به موقع دوز دوم می‌گوید: «اگر فاصله بین دو تزریق زیادتر باشد، بهتر است. الان در کشور کانادا یک فاز را زده و فاز دوم را نگه داشته‌اند؛ چراکه هر قدر بین تزریق دو فاز فاصله بیفتد ایمنی‌زایی بیشتر می‌شود.» وی تأکید می‌کند: «افزایش فاصله زمانی بین تزریق اول و دوم کرونا مشکلی پیش نمی‌آورد.»
دکتر علی متولی‌زاده اردکانی، دکتری ژنتیک انسانی و متخصص ژنتیک و فوق تخصص در بیوتکنولوژی از امریکا هم در گفتگو با «جوان» در این‌باره می‌گوید: «طبق پروتکل‌ها بسته به نوع واکسن تزریق اولین دوز واکسن می‌تواند ۷۰‌تا ۸۰ درصد ایمین ایجاد کند و تزریق دوز دوم می‌تواند تا یکی دو ماه بعد تزریق شود، اما به طور مثال واکسن فایزر تا سه، چهار ماه بعد از دوز اول هم تزریق دوز دوم صورت بگیرد، مشکلی ندارد، اما در مجموع این مسئله به فرمول هر کارخانه‌ای باز می‌گردد. هر کدام از این واکسن‌ها طبق مطالعاتی که دارند یک بازه زمانی را برای تزریق دوز دوم تعیین می‌کنند.»
به گفته این پژوهشگر وعضو فرهنگستان علوم، تزریق نخستین دوز از واکسن بدن را برای ساخت آنتی‌بادی تحریک می‌کند و دوز دوم ساخت آنتی‌بادی را تقویت می‌کند و معمولاً زیر یک ماه تزریق دوم صورت می‌گیرد تا تولید آنتی‌بادی به حداکثر خود برسد، بنابراین ایجاد وقفه بین تزریق دوز اول و دوم واکسن ضرری ایجاد نمی‌کند، اما ممکن است از میزان ایمنی‌زایی کاهش یابد.