روزنامه ابتکار
1396/03/22
آیا حضور «اورکا» گونه جانوری در آبهای ایران جای نگرانی دارد؟ راز حضور نهنگ قاتل در خلیج فارس
زهرا داستانیچند روزی است که ویدیوئی از حضور یک نهنگ قاتل در آبهای خلیج فارس توجه همگان را به خود جلب کرده است. ویدیوئی که در شبکه‌های اجتماعی دست به دست میشود و حضور این نهنگ مهمان اهل آبهای سرد و قطبی را در آبهای خلیج فارس تامل برانگیز می‌داند. حضور این نهنگ در ایران چنان اهالی محیط زیست را متعجب کرده که حتی پای این حیوان به نشست خبری مدیرکل دفتر زیست بوم‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست کشیده شده و صحت و سقم حضور این نهنگ در آبهای ایران از یک مرجع بالا نیز تایید شده است. نهنگی که به اعتقاد اسماعیل کهرم تنها به دنبال یافتن تغذیه پا به خلیج فارس گذاشته است. اما آیا حضور این نهنگ قاتل در آبهای ایران جای نگرانی دارد؟
همین چند روز پیش بود که انتشار یک فیلم از شنای یک نهنگ قاتل در آبهای خلیج فارس به دست یک ناخدای بوشهری توجه همه را به این نوع نهنگ جلب کرد. داوود میرشکار مدیرکل دفتر زیست بوم‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در نشست معاونت دریایی که به مناسبت هفته محیط زیست برگزار شد، حضور این نهنگ قاتل در آبهای خلیج فارس را تایید کرد. او درباره علت حضور این جانور در خلج فارس گفت: این گونه جانوری خطری برای انسان ندارد و برای تغذیه به آبهای ایران آمده است. البته میرشکار حضور این گونه از نهنگ را در آبهای ایران غیر منتظره ندانسته و گفته است: نهنگ قاتل گستره زندگی وسیعی از مناطق سرد تا حاره‌ای دارد بنابراین دیدن آن در خلیج فارس بعید نبوده است. طی سال‌های گذشته گزارش‌هایی در مورد وجود نهنگ قاتل در خلیج فارس داشتیم ولی مستند نبودند. وی افزود: در دو ماه گذشته در امارات نهنگ قاتل دیده شده و در ماه گذشته بین کیش و هندورابی مشاهده شد. در دو هفته گذشته نهنگ قاتل در استان بوشهر بوده است. مدیرکل دفتر زیست بوم‌های دریایی در مورد علت نامگذاری این نهنگ به عنوان نهنگ قاتل توضیح داد: از آنجا که نهنگ قاتل دایره متنوع غذایی دارد و از گونه‌های مختلف اعم از فک و شیر دریایی تغذیه می‌کند، به نهنگ قاتل مشهور شده است. نکته حائز اهمیت آن است که نهنگ قاتل به خاطر هوش سرشار خود میتواند با انسان ارتباط برقرار کند و مشکل چندانی برای او ایجاد نمی‌کند. دو گزارش در دنیا در مورد حمله نهنگ قاتل به انسان در اسارت داشتیم ولی اینگونه آسیب چندانی برای انسان ندارد. در روزهای گذشته خلیج فارس میزبان دو نهنگ قاتل بوده است.
نهنگ قاتل چه نوع جانوری است؟
اسماعیل کهرم، فعال محیط زیست و مشاور رئیس سازمان محیط زیست درباره ویژگی‌های این نوع نهنگ به «ابتکار» می‌گوید: نهنگ قاتل که به ارکا (Orcinus orca) مرگِ مرگ آفرینان شناخته می‌شوند، حتی میتواند کوسه را نیز شکار کند. نهنگ قاتل به دلیل داشتن دندان در زمره شبه نهنگ‌ها قرار می‌گیرد چرا که نهنگ‌های آبی، گوژپشت یا نهنگ خاکستری دندان ندارند و اعضایی مانند جارو دارند که وقتی آب را با حجم زیاد وارد دهانشان می‌کنند، از لای این جاروها آب را رد می‌کنند و هر چه که در دهان باقی می‌ماند می‌بلعند. او می‌افزاید: این گونه جانوری به دلیل دندان‌دار بودنش از خطرناک‌ترین و قاتل‌ترین موجودات دریایی است که نظیر آن وجود ندارد.
چرا حضور نهنگ قاتل در خلیج فارس تامل‌برانگیز است؟
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و البته اسماعیل کهرم، حضور یک نهنگ قاتل در آبهای خلیج فارس جای تامل دارد چرا که این نوع نهنگ‌ها کاملا اجتماعی و متفکر هستند. به طور مثال که اگر روی یک تخته یخ در اقیانوس منجمد شمالی و جنوبی یک فوک گرفتار شده باشد این نهنگ‌ها به صورت دسته جمعی با یکدیگر به سراغ او می‌رود و با یک برنامه کاملا منسجم به قدری روی آن آب می‌پاشند تا از روی تخت یخ به آب بیفتد و در عرض چند ثانیه آن را می‌بلعند.
نگرانی از حضور یک نهنگ قاتل در آبهای ایران
پیش از هر چیز همه ما به این می‌اندیشیم که آیا یک نهنگ قاتل میتواند جان انسان‌ها را تهدید کند یا نه؟ اما آنچه که بیش از همه بر اهمیت حضور این نهنگ در آبهای ایران می‌افزاید تهدید شدن گونه‌های آبزیری خلیج فارس است. کهرم معتقد است: خلیج فارس چندین نوع کوسه دارد و وقتی نهنگ قاتل وارد محدوده زندگی آنان شود روی زندگی آنها نیز تاثیر خواهد داشت. این نوع نهنگ به بچه نهنگ‌ها حمله‌ور میشود و بچه را از مادر جدا می‌کند و می‌کشد. با این حال اما حضور یک نهنگ قاتل آنچنان هم جای نگرانی ندارد و براندازانه نیست. چرا که حضور یک خانواده از نهنگ‌های قاتل در خلیج فارس میتواند بر گونه‌های جانوری تاثیر بگذارد.
با این حال مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست معتقد است که احتمال حضور طولانی مدت این نهنگ در خلیج فارس کم است. او می‌گوید: این نهنگ قاتل وارد خلیج فارس می‌شوند و وقتی غذا برایشان کمیاب شود، دور می‌زنند و می‌روند.
نهنگ قاتل و خبر خوش محیط زیستی
حضور فلامینگو‌ها در دریاچه ارومیه و حتی اقامتش خبر خوشی برای محیط زیست ایران است اما آیا حضور یک نهنگ قاتل هم حکایت از خبرهای خوش در خلیج فارس دارد؟ اسماعیل کهرم این فرضیه را رد می‌کند و می‌گوید که نهنگ قاتل از آن جهت که در زمره شبه‌نهنگ‌ها قرار دارد و برای تغذیه به هر سویی سرک می‌کشد فرضیه بهبود وضعیت محیط زیستی آبهای خلیج فارس را رد می‌کند. این موجود یک موجود قاتل در رده‌های بالاتر از کوسه است که تنها به خاطر تغذیه و شکار جانوران دیگر به این محدوده وارد شده است. اما اگر به جای نهنگ قاتل، نهنگ‌های خاکستری در آبهای ایران دیده می‌شد جای خوشحالی داشت.
حالا با رد فرضیه حضور یک نهنگ قاتل آبهای سرد و قطبی در آبهای گرم خلیج فارس به خاطر بهبود وضعیت محیط زیستی آبهای ایران، این فرضیه قوی‌تر میشود که شاید وضعیت اقیانوس‌ها، گرم‌تر شدن آب و ذوب یخ‌ها و کاهش منابع غذایی بیش از گذشته قوت یافته است.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
وزیر اطلاعات:
بقایای تیم تروریستی داعش در کشور باقی نمانده است
گمانه‌زنی‌ها درباره جایگاه اصلاح‌طلبان در کابینه دوازدهم بالا گرفته است
تمایل اعتدال به اصلاحات
آیا حضور «اورکا» گونه جانوری در آبهای ایران جای نگرانی دارد؟
راز حضور نهنگ قاتل در خلیج فارس
حامد وکیلی
زخمیِ سربلندِ بحران ها
چه کسانی زورشان به سازمان یافته ها می رسد؟
مانعی مقابل متاستاز فساد
«ابتکار» بحران امنیت جهانی بر پایه اقدامات گروه های افراطی را بررسی می کند
صنعتی به نام خشونت
«دود دسته دوم» مصرف دخانیات موجب مرگ زودرس حدود 600 هزار نفر در سال
از هر طرف بخوانید «دود» است!
در سالروز صدور حکم حبس ابد ماندلا روایت شد
زندگی، صلح و آشتی
معاون حقوقی رئیس‌جمهوری:
از صداوسیما می‌خواهیم با دولت و مردم مهربان رفتار کند
اولین جلسه مجلس بعد از حمله تروریستی روز چهارشنبه هفته گذشته برگزار شد
سنگینی ترور در هوای بهارستان
جانشین فرمانده کل ارتش:
داعش و گروه‌های تکفیری ساخته و پرداخته آمریکا و رژیم صهیونیستی هستند
اقدامات وزارت بهداشت برای درمان و اسکان رایگان کودک خبرساز حادثه تروریستی تهران
«عماد» رایگان درمان میشود
چگونه از سرمایه اجتماعی ایجاد شده استفاده کنیم؟
وزیر اطلاعات:
بقایای تیم تروریستی داعش در کشور باقی نمانده است
