درباره تک فرزندی

فاطمه فرحمند‪-‬ خانواده اولین جایگاه برای تولید نسل و پرورش فرزند است. زمانی بدون در نظر گرفتن شرایط، هر خانواده چند فرزند به جامعه تحویل می‌داد و با هر زحمتی بچه‌ها در خانواده بزرگ می‌شدند، از خانواده و اجتماع تاثیر می‌گرفتند و خود خانواده‌هایی را تشکیل می‌دادند. اما به مرور زمان با توجه به شرایط اقتصادی و فرهنگی، تمایل خانواده‌ها به سمت
تک فرزندی پیش رفت با این تفکر که هم خود والدین به تحصیل، اشتغال و پیشرفت بیشتری برسند و هم فرزندان با توجه و امکانات بیشتری رشد می‌کنند. توان خانواده برای هزینه کلاس‌های مختلف و فراهم آوردن امکانات بیشتری برای فرزند کمک می‌کند فرزند موفق‌تری داشته باشند. اما مسئله همیشه به همین راحتی نیست. وجود تک فرزند علاوه بر مزایایی که دارد معایبی هم دارد که شاید در خور توجه باشد.
شکنندگی فرزند تک به دلیل نداشتن خواهر و برادر و نبودن رفابت در زندگی او باعث احساس شکست بیشتر و حساسیت در برابر مشکلات زندگی است. تک فرزند در محیطی بدون چالش و سختی بزرگ می‌شود و بنابراین آمادگی چالش‌های سخت زندگی در آینده را ندارد. البته در هر موردی استثناء هم وجود دارد. هستند تک فرزندانی که موفق، محکم و بااعتماد به نفس زندگی بسیار خوبی دارند اما بعضی هم به دلیل حساسیت پدر و مادر و در کانون توجه خانواده بودن از کنترل گرایی پدر و مادر آسیب‌های سختی دیده اند. خانواده تک فرزند تمام توجه خود را معطوف به همین یک فرزند خود می‌کنند که این باعث می‌شود فرزند لوس، ناز پرورده، حساس و شکننده تربیت شود. البته همیشه اینگونه نیست و خانواده‌های سالم بالطبع فرزندان سالمی را هم به جامعه تحویل می‌دهند. فرزند تک به دلیل تنهایی، تمرین و تجربه معاشرت با خواهر و برادران خود را ندارد. تجربه همدلی، رقابت و آموختن مهارت‌های ارتباطی را پیدا نمی‌کند. تک فرزند چون همیشه در جمع بزرگ‌تر هاست شاید کمتر مانند سایر کودکان، کودکی کند. بچه‌ها رازها و مشکلات خود را قبل از آنکه به والدین خود بگویند با خواهر و برادرهایشان در میان می‌گذارند و از این همراهی و پشت گرمی سود می‌برند و چون از حمایت خواهر و برادران خودبرخوردار هستند خطرات کمتری تهدیدشان می‌کند. همچنین در نبود پدر و مادر که در این مقاطع معمولا در حال کار و تلاش هستند خواهر و برادر محبت بیشتری را با یکدیگر رد و بدل می‌کنند. البته در خانواده‌های ناسالم که پدر و مادر باهم با عشق رفتار نمی‌کنند چه داشتن یک فرزند و چه چند فرزند آسیب زیادی به بچه‌ها وارد می‌شود. بستر خانواده سالم پذیرای تعداد بیشتری فرزند برای زندگی زیباتر است. هرچند مشکلات اقتصادی گاهی علی رغم خواست خانواده برای داشتن فرزند بیشتر مانع بزرگی است. به هر حال خانواده‌ای که انتخاب کرده است که تک فرزند باشد بهتر است مناسبات و ارتباطات بیشتری برای فرزند خود تدارک ببیند تا او هم از تنهایی و انزوا بیرون بیاید و هم در ارتباط با دیگران مهارت‌های بیشتری را بیاموزد. همچنین وجود یک فرند برای پدر و مادری که به سن میانسالی رسیده‌اند هم می‌تواند مشکل‌زا باشد چون تمام زحمات پدر و مادر بر دوش یک فرزند قرار می‌گیرد.