روزنامه آرمان ملی
1400/04/07
طالبان، وصل به عربستان؛ - تنش در مرزهاي ايران
آرمان ملی- علیرضا پورحسین: بحران در افغانستان در هفته‌های اخیر به اوج خود رسیده و نگرانی‌ها در‌خصوص وضعیت این کشور رو به فزونی است. گرچه طالبان مدعی است بخش‌های زیادی از افغانستان را در اختیار دارد؛ اما آنچه مشخص است فقط نزدیک به 20 شهرستان به کنترل طالبان در‌آمده اما نتوانسته به صورت کامل بر مناطق دیگر تسلط یابد. به گفته بسیاری از کارشناسان، به نظر می‌رسد طالبان تلاش می‌کند نوعی فضای تبلیغاتی و روانی را در افغانستان فراهم کند و با ترساندن شهروندان افغان و بزرگنمایی قدرت خود و اثر‌گذاری بر افکار عمومی، دولت را وادار کند امتیازات بیشتری دهد. امروز بحث تضعیف روحیه نیروهای امنیتی افغانستان و امتیازگیری برای روند گفت‌و‌گوهای آینده مد‌نظر نیروهای طالبان است، از سوی دیگر وضعیت کنونی با تکمیل و خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان موجب شده طالبان تلاش کند خود را میدان‌دار و صحنه‌گردان اصلی افغانستان بداند. طالبان تلاش کرده با بهانه‌های مختلف از حضور در نشست استانبول کنار بکشد و با در خواست‌های بیشتر تاکنون عملا حاضر نشده در نشستی در مقابل نیروهای جریان‌های حاکم در افغانستان قرار گیرد. از سوی دیگر کشاندن درگیری‌ها از سوی طالبان به سمت مرزهای ایران، نشان داده این گروه به نظر می‌رسد به هیچ‌کدام از تعهدات خود پایبند نیست و صرفا قصد ناآرام کردن تمام کشورهای همسایه افغانستان را دارد. در راستای بررسی این مسائل «آرمان ملی» گفت‌و‌گویی با صباح زنگنه، تحلیلگر ارشد مسائل منطقه داشته است که در ادامه می‌خوانید. سفر مقامات افغانستان به آمریکا می‌تواند تغییری در وضعیت این کشور ایجاد کند؟ وضعیت افغانستان در سال‌های اخیر همواره شکننده بوده و مشخصا امروز خروج نیروهای آمریکایی از این کشور، اوضاع را پیچیده‌تر کرده است. زمانی که مذاکرات بدون حضور نماینده دولت مرکزی در دوحه برگزار می‌شد این احتمال می‌رفت که اختلافاتی در آینده به وجود آید. طالبان امروز عملا در حال سوءاستفاده از خلأ قدرت مرکزی در این کشور است و توانسته به همین واسطه شهرهای زیادی را تصرف کند. گفتار مقامات آمریکا، دولتمردان افغانستانی را نیز مضطرب کرده و تمرکز را از این کشور برای مقابله با جریان‌های تندرو گرفته و عملا شاهد هستیم برخی شهرها بدون‌مقاومت تسلیم طالبان می‌شوند. همچون اتفاقی که در شمال عراق و موصل رقم خورده و عملا شهرها بدون‌مقاومت تسلیم شده‌اند. این رفتارها از سوی دولتی‌های افغانستان مشکوک است و به نظر می‌رسد رابطه خاصی وجود دارد. سفر مقامات ارشد افغانستان به آمریکا آخرین تلاش آنها برای تغییر وضعیت موجود در این کشور است. آنها انتظار دارند آمریکا به آنها کمک کند اما حتی اگر آمریکا نیز موافقت کند با توجه به پیشروی‌های طالبان نمی‌تواند خیلی موثر باشد؛ زیرا آمریکا خود را بار دیگر به صورت گسترده درگیر نخواهد کرد. آمریکا مشخصا به علت دغدغه‌های زیادی که در خاور دور و خاورمیانه دارد، نمی‌تواند به صورت گسترده از دولت مرکزی افغانستان حمایت کند و این چالش بزرگی است که امروز دولت افغانستان باید با آن دست و پنجه نرم کند. شاهد تهدید کردن ایران از سوی طالبان بوده‌ایم، آیا تغییر نگرش در این گروه به وجود آمده و اساسا به دشمنی با ایران خواهند پرداخت؟ در میان طالبان انشعاب به وجود آمده است و گروهی از طالبان به صورت جدی علیه ایران شعار می‌دهند و ایران را تهدید می‌کنند. هسته اصلی طالبان در بهمن ماه سال 99 وارد ایران شده و با مقامات ایران مذاکره کرده‌اند و حتی ایران را در جریان مذاکرات طالبان و آمریکا قرار داده‌اند. طالبان حتی نقشه سیاسی خود را برای ایران تشریح کرده است. در روزهای اخیر یک موضع‌گیری نیز از سوی طالبان انجام شده که دیگر همچون گذشته به شیعیان افغانستان حمله نخواهند کرد و به کشورهای همسایه نیز تعرض نمی‌کنند. آنها حداقل در کلام تغییر موضع داشته‌اند اما تحرکات میدانی گویای موارد دیگری است. حمله به شمال افغانستان و گسترش دایره تنش از سوی طالبان به سمت مرزهای ایران سوالات بزرگی است که طالبان باید به آنها پاسخ دهد زیرا خلاف صحبت‌هایی است که انجام می‌دهند. این تنش گریبان سایر کشورهای همسایه افغانستان جز پاکستان را نیز خواهد گرفت؛ زیرا طالبان رابطه خوبی با پاکستان دارد. امروز علاوه بر ایران، خطر تاجیکستان و ازبکستان را نیز تهدید می‌کند و این کشورها نیروهای نظامی خود را نزدیک مرز با افغانستان مستقر کرده‌اند تا از تعرض طالبان در‌امان بمانند. هر اتفاقی که رقم بخورد، کشورهای همسایه تحت‌تاثیر مهاجرت و تنش در افغانستان قرار می‌گیرند. امروز پدیده تنش در افغانستان مشخصا به نفع هیچ‌یک از کشورهای همسایه نیست و تقریبا تمامی کشورها را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد. نقش عربستان و پاکستان در گسترش تنش‌ها در افغانستان چیست؟ روابط سازمان‌های امنیتی و اطلاعاتی عربستان و پاکستان با طالبان انکارناپذیر است. علاوه بر این دو کشور، دستگاه اطلاعاتی آمریکا نیز در شکل گیری طالبان نقش داشته است. این کشورها بوده‌اند که طالبان را در ابتدا شکل داده و حمایت کرده‌اند. امروز نیز همچنان پاکستان و عربستان حامی طالبان هستند. سازمان اطلاعاتی عربستان با طالبان قطع ارتباط نکرده و آثار این حمایت‌ها خود را در تنش‌های موجود بروز می‌دهد و مرزهای کشورهای همسایه افغانستان را نیز تهدید می‌کند. امروز آنها ممکن است از این ابزار برای مقاصد منطقه‌ای خود نیز بهره جسته و از این ارتباط خود علیه کشورهای رقیب‌شان استفاده کنند. مشخصا این ارتباط اطلاعاتی با طالبان می‌تواند به خط‌دهی این گروه نیز در خفا منجر شود و بازی را به‌گونه‌ای دیگر در منطقه رقم زند. همین دخالت‌های فرامنطقه‌ای است که منجر به آشوب میشود و وضعیت را مخدوش می‌کند. وضعیت افغانستان در سال‌های اخیر همواره شکننده بود و این دخالت‌ها وضعیت را بدتر می‌کند.
سایر اخبار این روزنامه
لبنياتي‌ها از آب كره مي‌گيرند!
رئيسي از افراد درجه٢ درکابینه استفاده نكند
دستور بازگشايي مدارس در مهر بدون واكسن؟
کمک کنید کوثری نره مجلس!
دوري از قدرت فرصت است؛ نه تهديد
٤٠ميليارد دلار صادرات در بدترين شرايط تحريمي
آشفتگي واكسيناسيون در ايران تمام مي‌شود؟
طالبان، وصل به عربستان؛ - تنش در مرزهاي ايران
تغییر اتوبوسی مسئولان، آفت دولت‌ها
برسد به‌دست آیت‌ا... رئیسی
از باستی‌هیلز تا گورخوابی
دست کارگر کوتاه تر از قبل
بازار رنگارنگ واكسن
