اردوگاه مهاجران افغانستان درخان تامین زمین

شش‌سال از مصوبه شورای عالی امنیت ملی کشور برای احداث اردوگاه مهاجران افغانستان در شهرستان تایباد  می‌گذرد و این  مصوبه   هنوز در خان تامین زمین  مانده است. طی چند دهه گذشته  همواره اتباع  کشور افغانستان  برای در امان  ماندن از جنگ به کشورهای همسایه از جمله ایران پناه می‌آورند و شرایط پیش‌آمده در هفته‌های اخیر در افغانستان  باردیگر ضرورت احداث اردوگاه برای سامان‌دهی مهاجران در مرز دوغارون را دوچندان می‌کند؛ اردوگاهی که جانمایی آن به گفته مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی استانداری خراسان رضوی، گرفتار مشکل پیداکردن زمین  مناسب شده است. مشکل جانمایی زمین و خسارت به تاغ‌زارها  محمدتقی هاشمی ،مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی استانداری خراسان رضوی، درباره  وضعیت احداث اردوگاه مهاجران افغانستان در شهرستان تایباد به خراسان رضوی می‌گوید: این مصوبه پیگیری شده است، منتها ما یک مشکلی در شهرستان تایباد داریم و در جاهایی که برای احداث اردوگاه جانمایی شده به سرزمین‌ها و منطقه جغرافیایی برخورد کردیم که دارای تاغ‌زار  بوده است. وی با بیان این‌که بر اساس اعلام سازمان منابع طبیعی ایجاد و احیای تاغ‌زارها سال‌ها زمان می‌برد می افزاید: منابع طبیعی و محیط زیست و سازمان جنگل‌ها به‌شدت در تهران نسبت به واگذاری این زمین برای احداث اردوگاه مخالف بودند چرا که آن‌ها  معتقدند، ایجاد تاغ‌زارها 50 سال زمان می‌برد و اگر 20 هکتار زمین را برای احداث اردوگاه در نظر بگیریم این تاغ‌زارها از بین خواهد رفت و از طرفی صدمه بزرگی به منابع طبیعی خواهد زد. هاشمی در پاسخ به این  سوال که مکان دیگری برای احداث اردوگاه پیشنهاد داده نشده است؟ می‌گوید: جاهایی هم که پیشنهاد داده شده هر کدام دارای مشکلاتی است، برخی مشکلات امنیتی، زیست محیطی یا زیر ساختی دارند، اردوگاه باید در جایی ساخته شود که  زیرساخت های لازم  مثل آب و برق و تلفن را داشته باشد. تاکید شورای عالی امنیت ملی برای احداث اردوگاه در نقطه صفر مرزی وی تصریح می‌کند: تاکید شورای عالی امنیت ملی کشور این بود که اردوگاه مهاجران افغانستان در نقطه صفر مرزی احداث شود؛ لذا به لحاظ سرزمینی ما همچنان پیگیری می‌کنیم تا آن‌ها ( سازمان‌های محیط  زیست، منابع طبیعی و جنگل‌ها) را متقاعد کنیم که این زمین را در اختیار ما بگذارند تا  ما هرچه سریع‌تر احداث اردوگاه را آغاز کنیم تا  در مواقعی که دچار بحران می‌شویم بتوانیم بر اساس دستور شورای عالی امنیت ملی کشور از ظرفیت آن‌جا استفاده کنیم. هاشمی می افزاید: به هر حال این موضوع دچار کش و قوس کارهای اداری بین سازمان های محیط زیست ،سازمان جنگل های کشور و منابع طبیعی و اراضی  شده است، هفته گذشته نیز به همراه معاون سیاسی امنیتی استانداری در مرز حضور پیدا کردیم، اما به هر حال در پیچ و خم بوروکراسی و کارهای اداری است. چه کسانی به اردوگاه می روند؟ وی در ادامه به ضرورت ساخت اردوگاه در مرز اشاره می کند و می گوید: بر اساس دستورالعمل شورای عالی امنیت ملی در شرایط بحران  اگر مهاجرتی شکل گرفت، باید بتوانیم از ظرفیت اردوگاه برای اسکان پناهندگان استفاده کنیم تا از آن‌ها پذیرایی شود. اساسا ساخت این اردوگاه مورد استفاده اتباع و مهاجرانی است که بدون مجوز وارد ایران می شوند، به عنوان مثال در شرایط کنونی در افغانستان شاید عده‌ای احساس ناامنی ‌کنند و به مرزهای ایران بیایند و با اسکان در اردوگاه سامان‌دهی و شناسایی می شوند؛ همچنین امکانات بهداشتی و سایر امکانات اولیه زندگی در اختیارشان قرار می‌گیرد تا وضعیت آن‌ها مشخص شود.  هاشمی تاکید می کند: بر اساس آخرین نیازسنجی‌هایی که انجام شده، باید یک اردوگاه با ظرفیت 10 هزار نفری در مرز دوغارون ایجاد کنیم، همچنین ساخت دو اردوگاه 5 هزار نفری یکی در مرز صالح‌آباد و یکی در مرز میل 39 مورد نیاز است.   استاندار اعلام کرد ، دستورات شورای عالی امنیت ملی روی زمین نماند  مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی استانداری خراسان رضوی، با بیان این‌که بر اساس دستور هفته گذشته استاندار  تلاش می کنیم زمینی را برای احداث اردوگاه درنظر بگیریم می‌افزاید: برای زمینی که می خواهیم در نظر بگیریم باید نظرات سازمان محیط زیست، منابع طبیعی و جنگل ها را لحاظ کنیم؛  به این موضوع باید چندبعدی نگاه کرد چرا که آن‌ها حق دارند و باید به یک تعریف مشخصی برسیم، منتها باید زمینی باشد که به کار ما بیاید. وی ادامه می دهد: الان با شرایطی که پیش‌آمده به شدت دنبال این هستیم مصوبه شورای عالی امنیت ملی را که روی زمین مانده اجرایی و عملیاتی کنیم،  آقای استاندار هم اعلام کرد این کار باید به سرعت انجام شود که دستورات شورای عالی امنیت ملی روی زمین نماند و دستور صریح وی  است. مشکل خاص امنیتی در مرز با افغانستان وجود ندارد هاشمی همچنین در پاسخ به این سوال که با اتفاقات اخیر در افغانستان وضعیت مرز به چه نحوی  است، می گوید: امنیت کامل در مرز برقرار است، اگرچه چند سرباز افغانستانی به این طرف آمده‌اند اما هجومی در کار نبوده است، مشکل خاص امنیتی در مرز وجود  ندارد و مرز روال عادی خود را طی می کند. وی  تصریح می کند: از آن طرف کامیون‌های ایرانی که در کشور افغانستان هستند به سمت ایران برمی‌گردند، اما در خصوص اتباع ایرانی که بخواهند به کشور افغانستان بروند اطلاعی ندارم، ضمن این‌که اتباع ایرانی کمتر از مرز زمینی به افغانستان می روند، بیشتر افرادی که به افغانستان تردد می‌کنند تجار هستند و آن‌ها نیز از طریق هوایی رفت و آمد می کنند. 320 هزار مهاجر افغانستانی ساکن خراسان رضوی هستند وی  در ادامه به آمار اتباع افغانستانی ساکن در استان اشاره می کند و می افزاید:   بر اساس آخرین آمار320 هزار نفر از اتباع افغانستانی در خراسان رضوی ساکن هستند که 50 درصد آن‌ها اقامت قانونی  و گذرنامه دارند و نیمی دیگر نیز پناهندگانی هستند که دارای کارت آمایش‌اند؛ همچنین 92 درصد اتباع افغانستان که در خراسان رضوی هستند، در شهر مشهد سکونت دارند. هاشمی تاکید می کند: ما آمار دقیقی از مهاجران غیرقانونی نداریم چراکه طرحی در این باره وجود ندارد،   این  آمارها را باید نهادهای  انتظامی به ما گزارش دهند. وی با بیان این‌که باوجود اتفاقاتی که در کشور افغانستان افتاده، تغییر محسوسی در مرز نداشتیم می‌گوید: اگر به عنوان مثال شبانه 100 نفر از متجاوزان مرزی دستگیر می‌شدند، به همان تعداد است و تغییر و شاخصه ای که  نشان دهد حاکمیت طالبان در مهاجرت اثر گذاشته تا الان نداشته است. هاشمی همچنین به آمارهای مهاجران افغانستان در ایران که به کشورشان بازگشته‌اند نیز اشاره می کند و می افزاید: در سال گذشته 90 هزار و 901 نفر از مهاجران کشور افغانستان ساکن در ایران  را از مرز دوغارون عبور دادیم تا به کشور خودشان برگردند،  اما آمار مهاجرانی را که از استان رفتند نداریم. گلایه از6 سال معطلی برای زمین  خدادادی نایب رئیس شورای شهر تایباد نیز می گوید: تایباد شهرستان مرزی و تحت تاثیر حوادث و تحولات است؛  مدت شش سال طرح ساخت اردوگاه مهاجران توسط اداره کل اتباع خارجی خراسان رضوی  ، که یک طرح مصوب وملی است ، در تایباد معطل زمین است. وی می گوید:می‌طلبد قبل از بروز مشکلات در شهرستان مصوبات ستاد بحران استان در این منطقه مرزی عملیاتی شود و مشکل تامین زمین اردوگاه اتباع که مصوبه کشوری دارد و شش سال است که معطل است سریع‌تر پیگیری شود. توضیحات  رئیس اداره اتباع خارجی تایباد  توکلی رئیس اداره اتباع خارجی تایباد نیز می گوید:ساخت اردوگاه مهاجران شش‌سال است مصوبه شورای عالی امنیت ملی کشور را دارد و هفته قبل هم معاون استاندار به همراه مسئولان امور اتباع استان برای جانمایی اردوگاه به تایباد آمدند ولی مشکل با منابع طبیعی برسرزمینی است که جانمایی شده است و منابع طبیعی به دلیل این‌که منطقه تاغ‌زار است موافقت نمی کند؛ نمی شود در هر مکانی اردوگاه ساخت، تابع شرایط و ضوابطی است ، منطقه‏ای که برای ساخت اردوگاه از طریق کارشناسان اتباع مشخص شده تاغ چندانی ندارد ، تاغ‌ها کرم خورده و خشک شده است ، ولی منابع طبیعی موافق نیست. پرونده ای در استان مطرح و در حال رسیدگی است علیپور رئیس اداره منابع طبیعی تایباد نیز می گوید، برای اردوگاه ۲۰هکتار زمین می‌خواهند که محل مورد درخواست اداره اتباع تاغ‌زار است و از حیطه وظایف شهرستان خارج است ، در این خصوص پرونده ای در استان مطرح ودر حال رسیدگی است . فرماندار تایباد هم در این باره می گوید :تحولات افغانستان بررسی و اقدامات لازم دیده شده ، هیچ مهاجر خارجی و تبعه افغانستانی بدون مجوز قانونی حق ورود به کشور را ندارد کسانی که مجوز دارند ، پس از کنترل در چهار لایحه برای تست‌های مختلف و اطمینان از سلامت کامل حق ورود به کشور را دارند.