آیا سگ گردانی جرم محسوب می‌شود؟

فاطمه جعفری پور: در برخی از مواد قانون مجازات اسلامی از جمله ماده 501،512 و 522 در رابطه با مواردی که از سگ برای هراس دیگری یا ورود ضربه به قربانی و یا توقف در مکان‌هایی که توقف
در آن جا مجاز نیست مانند پیاده رو جرم انگاری
شده است اما هیچ قانونی برای حدود سگ گردانی وضع نشده است و سگ‌گردانی صراحتا در قوانین فعلی ما فاقد عنوان مجرمانه می‌باشد
انتشار کلیپ برخورد پلیس با شخصی که به همراه سگ در حال تردد بود، واکنش‌های فراوانی را به دنبال داشت. برخی از این اقدام پلیس دفاع کردند و در مقابل عده‌ای نسبت به آن نقد وارد کردند. در این میان نکته


حائز اهمیت این است که موضع قانون در رابطه با عبور و مرور حیوانات در سطح شهر چیست؟ آیا سگ گردانی جرم محسوب می‌شود؟
> قانون چه می‌گوید؟
طبق مواد ۵۲۲ و ۵۲۳ قانون مجازات اسلامی صاحب هر حیوانی اگر از احتمال حمله آن آگاه باشد ولی قصور کند و از حیوان مراقبت نکند و آن جانور به کسی صدمه وارد کند، او ضامن است، حتی وقتی که صاحب حیوان، آن را به کسی سپرده باشد که توان مراقبت از حیوان را نداشته باشد و همین باعث آسیب دیدن کسی شود. البته براساس ماده ۳۳۴ قانون مدنی مالک یا متصرف حیوان مسئول خساراتی نیست که از ناحیه آن حیوان وارد می‌شود، مگر این که در حفظ حیوان تقصیر کرده باشد که اگر مقصر باشد باید خسارات وارده را جبران کند. مطلب حائز اهمیت این است همه مفاد مذکور که مبنای صدور رای در دادگاه‌ها هستند به جبران خسارت توسط صاحب حیوان اشاره می‌کنند و نه مجازات آنها و همگی نیز به لفظ حیوان اشاره دارند نه فقط به یک حیوان خاص مثل سگ. بنابراین تنها جبران خسارت متوجه صاحبان حیوانات آسیب‌رسان است و جبران خسارت تنها چیزی است که عاید افراد آسیب‌دیده می‌شود. البته براساس ماده‌ ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی، مرتکبین هر اقدامی که تهدید علیه بهداشت عمومی شناخته شود، به حبس تا یک سال محکوم خواهند شد. با این همه باید دید آیا سگ گردانی از لحاظ حقوقی جرم محسوب می‌شود؟
> خلاء قانونی در خصوص سگ گردانی
فاطمه جعفری پور وکیل پایه یک دادگستری در این خصوص به آفتاب یزد گفت: « از دوران پیش از تاریخ تا کنون حیوانات به همراه آدمیان بوده‌اند و این همراهی اثرات زیادی بر روابط بین حیوانات و انسان‌ها گذاشته است. از آنجایی که بخش عمده‌ای از علم حقوق به تنظیم روابط میان انسان‌ها با یکدیگر و اموالشان می‌پردازد بحث حیوانات هم وارد مباحث حقوقی شده است.»
وی تصریح کرد:« قوانین نگهداری از حیوانات خانگی مانند سگ هم از دیرباز در حقوق شناخته شده بوده است مانند آنکه برای کشتن انواع سگ از جمله سگ مزرعه و سگ گله و امثال آن در شرع کفاره و دیه تعیین شده است.»
این وکیل پایه یک دادگستری افزود:« در ابتدای قرن حاضر قانونگذاران کشورمان تصمیم گرفتند برای همراه داشتن سگ نظام قانونی وضع کنند. نمایندگان مجلس شورای ملی ذیل ماده 276 قانون مجازات کیفر عمومی در سال 1304 به موضوع پرداختند و شرایط خاصی را برای نگهداری حیوانات و شرایط همراه داشتن حیوان در معابر عمومی مطرح نمودند. در سال‌های 1389 و 1393 مجلس شورای اسلامی سعی در تصویب قانونی در خصوص این موضوع داشت که به جایی نرسید. در برخی از مواد قانون مجازات اسلامی از جمله ماده 501،512 و 522 در رابطه با مواردی که از سگ برای هراس دیگری یا ورود ضربه به قربانی و یا توقف در مکان‌هایی که توقف در آن جا مجاز نیست مانند پیاده رو جرم‌انگاری شده است اما هیچ قانونی برای حدود سگ گردانی وضع نشده است و سگ گردانی صراحتا در قوانین فعلی ما فاقد عنوان مجرمانه می‌باشد. در حالی که در تمام دنیا قوانین سخت گیرانه‌ای برای نگهداری از این حیوان به خصوص نژاد‌های خطرناک‌تر آن وجود دارد. از آن جا که منع سگ گردانی جزو مطالبات عمومی جامعه است شایسته است مجلس مراحل جرم انگاری آن را طی کرده تا مراجع قانونی مستندی برای صدور حکم محکومیت صاحبان حیوانات خطرناک داشته باشند تا باعث امنیت شهروندان در معابر عمومی گردد.»
در مجموع با توجه به موارد مذکور اصل پدیده سگ گردانی در قانون مجازات اسلامی و قانون مدنی، جرم محسوب نمی‌شود چرا که یک عمل وقتی جرم تلقی می‌شود که قانونگذار آن را جرم دانسته باشد.