ازدواج سنتی ومدرن

نبی‌اله عشقی‌ثانی تحلیلگر مسائل اجتماعی ازدواج مهمترین رخــداد در زندگی هر انسانی است؛ خواه ازدواج سنتی باشد یا مدرن. در ازدواج‌های سنتی خانواده‌ها نقش اصلی را برعهده دارند زیرا این خانواده‌ها هستند که دختری را از بین بستگان و آشنایان انتخاب کرده و به پسرشان پیشنهاد می‌دهند. خانواده‌ها وقتی فرزندشان موافقت خود را اعلام می‌کند، به‌طریقی این موضوع را با خانواده دختر مطرح می‌کنند، در صورت توافق مراسم خواستگاری رسمی و عقد و ازدواج انجام می‌شود. بزرگترهای فامیل در این ازدواج‌ها زوجین جوان را به ساده‌زیستن، قناعت و گذشت توصیه می‌کنند و آنها نیز مطابق سنت سالیان طی شده با یکدیگر رفتار و سلوک دارند. این نوع ازدواج‌ها معمولا پایداری بسیاری دارند. اگرچه برخی نیز با وجود اختلافات بسیار سالیان زیادی می‌سوختند و با هم می‌ساختند. اما در ازدواج‌های مدرن نقش خانواده‌ها حذف شده و در اختیار خود دختر و پسرها قرار داده شده است و مشاورین ازدواج جای بزرگ‌ترهای فامیل و تحقیقات محلی را گرفته‌اند. ازدواج مدرن دامنه بسیار گسترده‌ای پیدا کرده و حدود و چارچوب آن بسیار متفاوت و متغیر شده است؛ از آشنایی دختر و پسرها در مهمانی‌ها، محل کار، گردشگاه‌ها، مسافرت‌ها و محافل دوستانه گرفته تا ارتباطات دنیای مجازی و سایت‌های دوستیابی توسعه یافته است. این نوع آشنایی‌ها و پسند‌کردن‌ها در مواردی منجر به ازدواجی موفق و همراه با خوشبختی می‌شود. زمانی نیز تبدیل به ازدواج سفید و زندگی مشترک بدون‌رعایت قوانین و آیین‌های مرسوم می‌شود. برای بررسی کمی دقیق‌تر این موضوع به آمارهای منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران نگاه می‌کنیم که جمعیت کشور را 84میلیون و700 هزار نفر اعلام کرده است. آمارهای این مرکز تعداد ازدواج‌ها گذشته را صعودی نشان می‌دهد؛ به‌طوری که در سال ۱۳۸۹به عدد۸۹۱ هزار مورد رسیده است و از آن پس آمار ازدواج‌ها نز‌ولی شده و در سال ۱۳۹۸به ۵۱۹۰۰۰ مورد کاهش یافته که رقمی نگران‌کننده است و نیازمند تجزیه و تحلیل جامع برای علت‌یابی و ارائه راهکار است. متاسفانه در این سال‌ها وقوع طلاق هم رشد داشته و در سال ۱۳۹۵ به ۱۸۱۰۰۰مورد رسیده است؛ سپس نزولی شده تا اینکه در سال ۱۳۹۸به تعداد ۱۷۱۰۰۰مورد کاهش یافته، که در مقایسه با رشد جمعیت و تعداد ازدواج‌های انجام‌شده نیز نگران‌کننده و نیازمند بررسی‌های کارشناسانه است. بالا رفتن سن ازدواج در این سال‌ها وکاهش فرزندآوری و رشد طلاق و بررسی علل و عوامل آن موضوعی است که باید توسط اندیشمندان حوزه اجتماعی مورد ارزیابی و ارائه راه‌حل مناسب قرار گیرد. اینکه چه تعداد از طلاق‌های واقع‌شده مربوط به ازدواج‌های سنتی یا مدرن است مشخص نیست و نمی‌تواند به نتیجه‌گیری خاصی منجر شود. با این وجود معمولا ازدواج‌های سنتی بیشتر مورد حمایت و پشتیبانی خانواده‌ها قرار می‌گیرند وکمتر با چالشی مواجه می‌شوند. در این راستا اگر هم موضوعی پیش ‌آید سازوکارهای مقابله با آن از قبل تعریف شده است و با اصلاح ذات‌البین قابل حل‌وفصل است. در حالی که در ازدواج‌های مدرن خانواده‌ها امکان بسیار کمی برای مداخله دارند؛ زیرا کمتر در جریان مراودات ‌زوجین و بروز اختلافات قرار می‌گیرند. آزادی رفت‌وآمدها و ارتباطات و دادوستدها و تنوع انتظارات زوجین از یکدیگر می‌تواند عاملی برای از دست رفتن انسجام ساختار این نوع خانواده‌ها باشد. بدیهی است باگذشت زمان ازدواج‌هایی هم که به سبک مدرن هستند، قاعده‌مند خواهد شد و اصول خود را پیدا خواهند کرد زیرا به نظر می‌رسد این راه، مسیری بدون‌بازگشت است.