آغاز صادرات نفت ایران از دریای عمان
گروه زیربنایی: سالهاست که نفت ایران از طریق تنگه هرمز به مشتریان صادر میشود؛ اما حالا با سنت شکنی در صادرات نفت، کشورمان برای اولین بار در طول تاریخ ۱۱۰ ساله صنعت نفت خود و با استفاده از توانمندی داخلی برای ساخت خطوط لوله یکهزارکیلومتری و سایر تجهیزات و ملزوماتش، موفق شد تا و صادرات نفت خام را از سواحل مکران در دریای عمان به سرانجام برساند. خط لولهای که مسیر مشتریان ایران را کوتاه کرده و هزینه حمل را به شکل قابل توجهی کاهش داده است. درست همان روزهایی که موشک و گلوله به سمت پایانه نفتی خارگ روانه میشد، متنوع کردن کانالهای صادراتی به یکی از اهداف مهم ایران تبدیل شد، حالا پس از گذشت ۴ دهه این رویا رنگ واقعیت به خود گرفت. طرحی ملی و راهبردی که با هدف متنوعسازی مبادی صادرات نفت کشور کلید خورد و با بودجهای حدودا 2 میلیاردی به ثمر نشست. این خط انتقال با هدف ایجاد ظرفیت انتقال روزانه یک میلیون بشکه نفت خام و ذخیرهسازی و صادرات آن کلید خورده که تاکنون ظرفیت 300 هزار بشکه در روز ایجاده شده و به تدریج به روزانه ک میلیون بشکه خواهد رسید.
سهم بیش از ۹۰ درصدی ساخت داخل و استفاده حداکثری از توان پیمانکاران و سازندگان ایرانی از مهمترین ویژگیهای این طرح ملی به شمار میآید؛ به طوریکه در مسیر اجرای آن، ۲۵۰ پیمانکار و تولیدکننده داخلی مشارکت داشتهاند و با اتکا به توانمندیهای داخلی، بعضی از تجهیزات و کالاهای مورد نیاز این طرح برای نخستین بار در کشور ساخته شده است که از جمله آن میتوان به ساخت تختال، ورق و لوله متناسب با سیال ترش، مواد اولیه پوشش لوله FBE، پمپهای غولپیکر ۲.۷ مگاواتی BB۳، شیرهای موتوری ۴۲ اینچ کلاس ۹۰۰ و سیستم کنترل تمامایرانی اشاره کرد. طبیعی است اتکای حداکثری به ظرفیتهای داخلی صرفهجوییهای کلان ارزی نیز برای کشور به دنبال داشته است. ویژگی قابل توجه دیگری که در این طرح ملی خودنمایی میکند، ساخت و راهاندازی حدود ۱۰۰۰ کیلومتر خط لوله انتقال نفت خام طی کمتر از ۲ سال با اتکای کامل به توانمندیهای داخلی است که این عملیات جهادی نیز در دل خود رکوردهایی نظیر ۲۵۰ کیلومتر لولهگذاری طی یکماه و یا ۴۵۰ کیلومتر تست هیدرواستاتیک طی یکماه را بر جای گذاشته است. بخش فراساحلی این طرح نیز با همت شبانهروزی و تنها طی چندماه عملیاتی شده است.
این طرح که در آینده با تکمیل و توسعه و همگامی با احداث پالایشگاهها و پتروشیمیها میتواند سبب آبادانی، تولید و رونق فعالیتهای اقتصادی در منطقه مکران شود، تا رسیدن به مرحله کنونی برای بالغ بر ۵۰۰۰ نفر به صورت مستقیم و ۱۵ هزار نفر به صورت غیرمستقیم اشتغالزایی کرده که در تمام مراحل کار، سهم نیروهای بومی قابل توجه بوده است. طرح انتقال نفت خام گوره به جاسک که از سنوات گذشته تا کنون، همواره از طرحهای اولویتدار و استراتژیک نظام جمهوری اسلامی ایران بوده است، طی سالهای اخیر در دستور کار جدی وزارت نفت قرار گرفت و اکنون در آخرین روزهای کاری دولت دوازدهم به ثمر نشسته است. این طرح و تداوم پیگیریها برای توسعه صنایع در منطقه مکران، بیشک میتواند آغازی بر پایان محرومیتها در این منطقه باشد.
مسیر مشتریان نفت ایران کوتاه شد
بیژن زنگنه وزیر نفت نیز با تشریح مراحل توسعه خط انتقال نفت خام گوره – جاسک تأکید کرد: امروز روز تاریخی در صنعت نفت ایران است و برای نخستین بار در تاریخ بیش از ۱۱۰ ساله نفت ایران عملیات صادرات نفت از سواحل مکران در دریای عمان آغاز میشود. این طرح در ابتدای سال ۱۴۰۱ به بهرهبرداری کامل میرسد، ظرفیت انتقال کنونی روزانه ۳۰۰ هزار بشکهای نفت این خط لوله، آبانماه به روزانه ۴۰۰ هزار بشکه، دیماه به ۵۰۰ هزار بشکه و با آمدن تلمبهخانه و مخزن ذخیره در جاسک به ۷۵۰ هزار بشکه و اسفندماه به ظرفیت یک میلیون بشکه در روز میرسد، بهرهبرداری تدریجی از طرحهای بزرگ موضوعی طبیعی است.
وی با ابراز امیدواری از اینکه این طرح بهعنوان مهمترین طرح پایهای زمینهساز توسعه منطقه مکران و کلید توسعه اقتصادی این منطقه باشد، اعلام کرد: مجوز اجرای سه طرح پالایشگاهی با ظرفیت پالایش روزانه ۹۰۰ هزار بشکه نفت خام در این منطقه صادر شده و در حال انجام است که این طرحها میتواند صنایع پاییندستی هم داشته باشد. پروژه ساخت ۱۰ میلیون بشکه مخازن ذخیرهسازی نفت خام بر پایه روش قراردادی ساخت، بهرهبرداری و واگذاری (BOT) با سرمایهگذاری بیش از ۲۳۰ میلیون دلار ازسوی بخش خصوصی در حال ساخت است. وزیر نفت با اشاره به اینکه بهرهبرداری از این خط لوله سبب کوتاهتر شدن مسیر رفت و برگشت مشتریان نفت کشور حدود هزار مایل دریایی میشود، گفت: هزینه انتقال نفت به جاسک از ۶۰ سنت با نفتکش به حدود ۴۰ سنت با خط لوله کاهش مییابد. به گفته وی ما به دنبال این هستیم که در این منطقه یک هنرستان صنعتی بسازیم که بتوانیم نیروهای ماهر مورد نیاز طرحهای کنونی و آینده منطقه را از مردم استان هرمزگان تأمین کنیم که این توسعه انسانی نیز اثری ماندگار در بلندمدت خواهد داشت.