آیت‌ا...خامنه‌ای در راس هیئت اعزامی امام (ره) به سیستان و بلوچستان

رهبر معظم انقلاب در اسفند 57، فروردین 58 و مرداد 59 به سوالات خبرنگاران خراسان درباره پشتیبانی از ارتش سفر هیئت اعزامی امام(ره) به سیستان و بلوچستان و سیمای دولت مکتبی و انقلابی پاسخ گفتند 
 
جواد نوائیان رودسری – رهبر معظم انقلاب، در دوران پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، در کنار فعالیت‌های انقلابی خود در سراسر کشور، نقشی مهم و مؤثر در روند شکل‌گیری و گسترش مبارزات علیه رژیم شاه، در زادگاهشان، مشهد مقدس داشتند. در مطالعات مربوط به تاریخ انقلاب مشهد، معمولاً از حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای، در کنار مرحوم آیت‌ا... واعظ طبسی و شهید هاشمی‌نژاد، به عنوان مثلث رهبری انقلاب در این شهر یاد می‌شود. روزنامه خراسان، به عنوان قدیمی‌ترین روزنامه در حال انتشار شرق کشور، با وجود این‌که در روزها و ماه‌های پرالتهاب پس از پیروزی انقلاب اسلامی، همچنان در قالب روزنامه‌ای محلی و در سطح استان فعال بود، این فرصت مغتنم را پیدا کرد که با حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای، مصاحبه‌هایی اختصاصی داشته باشد. این مصاحبه‌ها به ترتیب در اسفندماه 1357، فروردین‌ماه 1358 و مردادماه 1359 انجام شد و به یادگار در بایگانی ارزشمند روزنامه خراسان باقی ماند. در نوشتاری که پیش روی شماست، به محتوای این سه مصاحبه و فرازهایی از پاسخ‌های حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای به پرسش خبرنگاران روزنامه خراسان پرداخته شده‌است.   حمایت بی‌دریغ از ارتش ذکر خاطره‌ای از انقلاب در مشهد نخستین مصاحبه روزنامه خراسان با آیت‌ا... خامنه‌ای، روز یک‌شنبه، 27 اسفند 1357، حدود یک ماه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و در فرودگاه مشهد انجام شد. ایشان برای تأسیس شعبه حزب جمهوری اسلامی به مشهد سفر کرده‌بودند. آن‌چه در این مصاحبه حائز اهمیت به نظر می‌رسد، پرسش‌های خبرنگار خراسان درباره موضوع تداوم یا انحلال ارتش است. در ماه‌های نخست پس از پیروزی انقلاب، برخی از گروهک‌ها با بهانه واهی وابسته بودن بدنه ارتش به امپریالیسم، به دنبال انحلال آن بودند تا از بابت رفع مانع نظامی در مسیر تکاپوهای مشکوک خود، مطمئن شوند. امام(ره) با هوشیاری همیشگی خود و حمایتی که از ارتش کردند، باعث خنثی شدن این توطئه شدند. حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای نیز، در همین راستا، به پرسش خبرنگار خراسان پاسخ دادند و با ذکر خاطراتی از دوران انقلاب در مشهد، به حمایت از ارتش پرداختند: «اعتقاد ما این است که این نیروها (ارتش) برای جامعه ضروری است و بالنفسه آحاد نیروهای مسلح کشور ضدانقلاب نیستند. آن‌چه آن‌ها را در برابر ملت قرار می‌داد، خود آنان نبودند ... در همین مشهد من فراموش نمی‌‌کنم آن افسری که به انقلاب کمک کرد و ما را مرتب در جریان برنامه‌های فرماندهان می‌گذاشت و به ما آگاهی می‌داد و کمک مؤثری به کار ما کرد. در روز تظاهرات عظیم مردم مشهد و حرکت آن‌ها به سمت استانداری (منظور حوادث نُهُم و دهم دی ماه 1357 در مشهد است) در حقیقت با کمک این افسر و امثال او فرماندهان دقیقاً جهت حرکت جمعیت را نمی‌دانستند و الا امکان داشت اتفاق وحشتناکی بیفتد. این برای ما خیلی مفید بود. ما این‌ها همه را از یاران نظامی خود داریم. لیکن پیشوایان کُفر آن‌ها را در مقابل ملت قرار می‌دادند.»   دیداری از سیستان و بلوچستان تعاونی‌ها کلید محرومیت‌زدایی دومین مصاحبه روزنامه خراسان با رهبر انقلاب، در شرایط ویژه‌ای رقم خورد؛ زمانی که ایشان به نمایندگی از امام(ره) و در فروردین سال 1358، عازم استان سیستان و بلوچستان شده‌بودند تا ضمن بررسی اوضاع، گزارشی را به رهبر فقید انقلاب اسلامی تقدیم کنند. انتخاب حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای از سوی امام(ره)، با دلیل موجه و خاصی صورت گرفت؛ ایشان در دوران مبارزه با رژیم شاه، در آذرماه سال 1356، به ایرانشهر در قلب استان سیستان و بلوچستان تبعید شده بودند و حضور نسبتاً طولانی در این منطقه، باعث شده‌بود تا هم با معاریف این قسمت از کشور، اعم از علمای اهل‌سنت و شیعه آشنا شوند و هم از نزدیک، نیازها و کمبودهای مردم را ببینند و درک کنند. یک گروه سه نفره، حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای را در این سفر همراهی می‌کردند؛ حجج‎الاسلام راشد یزدی، پورمحمدی و عبائی. مکان مصاحبه دقیقاً معلوم نیست، اما به نظر می‌رسد که این مصاحبه، در بازگشت نمایندگان امام(ره) از زاهدان به مشهد انجام شده باشد. عکسی از این مصاحبه توسط عکاس آن زمان روزنامه خراسان، زنده‌یاد حسن اسلامی گرفته شده که در بایگانی روزنامه باقی مانده و در صفحه امروز به شما تقدیم شده‌است. حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای در گفت‌وگو با خراسان، نتایج سفر به سیستان و بلوچستان را راضی‎کننده توصیف کردند. ایشان از اجرای طرح ضربتی تأسیس «شرکت تعاونی توزیع و مصرف» برای رفع نیازهای مردم استان خبر دادند؛ موضوعی که بعدها نیز، در حمایت ایشان از تعاونی‌ها و توسعه این نهادها در کشور بازتاب دارد. آیت‌ا... خامنه‌ای در این گفت‌وگو، از دیدارهای دوستانه با علمای اهل‌سنت و رویکرد منطقی و حاکی از درک مسئولیت اسلامی آن‌ها سخن گفتند و افزودند: «هدف [از این سفر،] رسیدگی به مسائل [سیستان و] بلوچستان، مشکلات و نابسامانی‌ها و درک و لمس انتظارات و توقعات مردم از انقلاب اسلامی و دولت موقت [بود.] البته می‌دانیم که نقاط مرزی ایران عموماً از لطف و توجه کمتری برخوردار بوده‌اند و در میان نقاط مرزی کشور، استان [سیستان و] بلوچستان از همه جا بیشتر مورد بی‌توجهی و بلکه استثنائاً مورد خشم و غضب دولت‌های رژیم منحط قبلی قرار گرفته‌اند. به همین جهت، علی‌رغم وضع طبیعی و استعداد بسیار خوب کشاورزی و دامداری که در منطقه وجود داشته، ستم فراگیر و روزافزون دولت‌ها موجب محرومیت شدید مردم شده‌است.»   مصاحبه‌ای در شب قدر سیمای دولت مکتبی و انقلابی سومین و آخرین مصاحبه اختصاصی روزنامه خراسان با حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای، در 15 مرداد سال 1359 انجام شد؛ تابستان پرالتهابی که فعالیت‌های عناصر ضدانقلاب از یک‌سو و آغاز جنگ تحمیلی در آخرین روز از آخرین ماه آن، از سوی دیگر، شرایط خطرناکی را به وجود آورده‌بود. حضور آیت‌ا... خامنه‌ای در مشهد، با کسوت امام جمعه تهران و نماینده مجلس شورای اسلامی رقم خورد. ایشان به مشهد سفر کرده‌بودند تا در مراسم شب قدر 23 ماه مبارک رمضان و در صحن امام خمینی(رواق امام خمینی فعلی) در حرم رضوی سخنرانی کنند و مصاحبه نیز، درست بعد از این سخنرانی انجام شد. هرچند که تیتر و محوریت مصاحبه، در ظاهر به روز قدس و اهمیت آن مربوط می‌شد (تیتر خراسان: روز قدس، آزمایش نیروی توده‌های مسلمان در برابر صهیونیسم) و آیت‌ا... خامنه‌ای نیز، توضیحاتی دراین‎باره و در پاسخ به پرسش‌های خبرنگار روزنامه خراسان ارائه کردند، اما بخشی از سخنان ایشان به موضوع تشکیل دولت و انتخاب نخست‌وزیر و اعضای هیئت وزیران مربوط می‌شد. می‌دانیم که در این دوره، بنی‌صدر به شدت تلاش می‌کرد تا نیروهای انقلابی را از صحنه سیاست کنار بزند، اما با پایداری نمایندگان مکتبی مجلس شورای اسلامی، در نهایت شهید محمدعلی رجائی به نخست‌وزیری انتخاب شد. حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای در گفت‌وگوی خود با روزنامه خراسان، شرایط نخست‌وزیر و کابینه انقلابی او را چنین توصیف کرده‌اند: «اعتقاد ما این است که در رأس کابینه باید کسانی باشند مؤمن به انقلاب، به اسلام و به شخص امام؛ مکتبی، دارای خط مشی و برنامه روشن و جوانِ متحرک و انرژیک.» این توصیف‌ها از دولت انقلابی، کم و بیش در بیانات ایشان، چه در زمان ریاست‌جمهوری و چه پس از رسیدن به مقام رهبری، قابل مشاهده است و از این نظر، باید آن را یک شاخص درنظر گرفت.