روزنامه خراسان
1400/05/06
بر قدر غدیر این سخن از غیب رسیده‌است - کامل شده دین، عید تولای امیر(ع) است
حمیدرضا حلاجیان - پیامبراکرم(ص) در بازگشت از حجه‌الوداع، در منزل غدیر از مرکب خود پیاده شد و همگان را به نزد خود فراخواند؛ فرمود کسانی که جلوتر رفته بودند، بازگردند و آن‌هایی که هنوز نرسیده بودند، خود را به غدیر برسانند و به سخنان پیامبرخدا(ص) گوش فرا دهند. در آن روز، فخر عالم خلقت، بر انبوهی از جهاز شتران ایستاد و دست پسرعمو و دامادش علی(ع) را بالا برد و فرمود: «من کنت مولاه فهذا علی مولاه»؛ زین پس هرکه من مولایش هستم، علی نیز مولای اوست. هجدهم ذیالحجه، از آن روز به بعد، روز غدیر نامیده و جشن گرفته شد. خداوند آیه اکمال را در همین روز بر پیامبرش نازل فرمود: «اَلْیوْمَ أَکمَلْتُ لَکمْ دینَکمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیکُمْ نِعْمَتی وَ رَضیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دیناً؛ امروز دین شما را برایتان کامل و نعمت خود را بر شما تمام کردم و اسلام را برای شما [به عنوان] آیین برگزیدم». بررسی پیام غدیر و آن‌چه باید درباره آن بدانیم، یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین آموزه‌های دینی و اعتقادی ماست و همان چیزی است که برای برپایی تمدن نوین اسلامی، سخت نیازمندش هستیم. در آستانه فرا رسیدن عید ولایت، عید غدیرخم و برای آگاهی بیشتر از پیام این عید بزرگ، با حجت‌الاسلام دکتر علی ذوعلم، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی درسی وزارت آموزش و پرورش، به گفت‌وگو پرداختیم که درپی می‌آید. چرا عید غدیر را عید اکمال دین می‌نامند؟ چه پیامی در غدیر نهفته‌است که به آن چنین جایگاه مهمی می‌بخشد؟ مهم‌ترین مسئله جامعه بشری از دیرباز تا امروز و تا فرداها، مسئله مدیریت این جامعه است؛ تمام جنگ‌ها و منازعاتی که وجود داشته یا دارد، بر سر این مقوله بسیار راهبردی است؛ این‌که حاکمیت و مدیریت جامعه انسانی، در سطح ملی، منطقه‌ای و... باید برعهده چه کسانی باشد و با چه ویژگی‌هایی انجام شود؟ اسلام به این مسئله مفصل پرداخته است و در کانون مباحث اسلامی، مسئله ولایت و مدیریت جامعه قرار دارد که مصداق اصلی و عینی آن را می‌توان در واقعه غدیر پیدا کرد. درواقع عید غدیر، تنها برای مسلمانان حاوی پیام نیست، بلکه پیامی به وسعت جامعه بشری دارد. به همین دلیل، ضرورت دارد به این واقعه بزرگ و پیام آن، بیشتر توجه کنیم. رسول‌خدا(ص)، با معرفی امیرمؤمنان(ع) به عنوان رهبر جامعه اسلامی پس از پیامبر، چه پیامی را منتقل کردند؟ پیامبر(ص) با معرفی حضرت علی(ع) به‌عنوان رهبر جامعه اسلامی و عهده‌داری مدیریت جامعه اسلامی بعد از خودشان، شاخصه‌هایی را که در حضرت علی(ع) بود، تثبیت و تایید کردند؛ آن‌گونه که حتی امروز، با وجود فاصله‌ای بیش از هزار و چهارصد ساله از غدیر، پیام آن برای ما شیعیان و مسلمانان و نیز دیگر آحاد بشر فارغ از هر دین و مذهب و جغرافیا، کاربردی و قابل تأمل و شناخت است. با استفاده از الگوی پیام غدیر، چه چارچوبی می‌توان برای ارزش‌گذاری حاکمیت در نظر گرفت؟ چارچوب ارزشی حاکمیت جامعه، اولاً باید مبتنی بر آگاهی و معرفت باشد و ثانیاً، مبتنی بر عدالت و مجاهدت؛ یعنی مدیران جوامع، باید برای خطراتی که در جامعه پیش می‌آید، سینه سپر و از جامعه خودشان دفاع کنند. ثالثاً، چارچوب ارزشی حاکمیت بر طبق الگوی غدیر، باید مبتنی بر آزادی باشد؛ آزاداندیشی‌ای که در آن، منطق و عقلانیت بتواند در جامعه بسط پیدا کند. رابعاً، باید مبتنی بر ایمان عمیق به خدای متعال و ارزش‌های الهی باشد که در تعاملات اجتماعی، منافع شخصی یا منافع جناحی یا قدرت‌طلبی، نتواند بر ارزش‌ها غلبه پیدا کند. بنابراین می‌بینید که بحث غدیر، فقط یک بحث مذهبی یا یک بحث خاص تاریخی نیست، بلکه یک الگو‌سازی و یک تعیین جهت است برای تعیین مدیریت جوامع بشری؛ همان مسئله‌ای که امروز در جهان با آن مواجه هستیم. توجه به این ارزش ها و شاخصه هایی که به آن‌ها اشاره کردید، چطور می تواند برای ما راهگشا باشد؟ امروز رقابت بر سر قدرت، بین قدرت‌های بزرگ و انحصارطلبی در قدرت در جبهه استکبار جهانی، برای همه مردم دنیا روشن شده‌است؛ این‌که چقدر منافع ملت‌ها دارد فدای این رقابت و انحصارطلبی میشود، چقدر جنگ و خون‌ریزی و لگدمال‌کردن عزت جوامع مختلف اتفاق می‌افتد؛ این‌ها به‌خاطر همین عدم توجه به شاخصه‌های راهبردی و مدیریت جامعه بشری است. همین مقدار که ما مسئله غدیر را از این زاویه نگاه کنیم، می‌تواند به ارائه راه‌حل برای مشکلات بحران‌ساز جامعه بشری منتهی شود و صرف‌نظر از ابعاد معنوی غدیر و مقامات معنوی حضرت امیر(ع)، بُعد اجتماعی و بُعد حاکمیتی و سیاسی غدیر بسیار بسیار مهم است. به طور خاص برای ما به عنوان یک جامعه شیعه، با شاخصه‌های هویتی که داریم، واقعه غدیر چگونه می‌تواند ما را در رسیدن به اهداف عالی‌مان کمک کند؟ برای ما هم به‌عنوان جامعه انقلابی، مسلمان و شیعه که در خط مقدم مقابله با استکبار قرار داریم، مکتب غدیر می‌تواند از منطق ما پشتیبانی کند و از این جهت که در شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی، بتوانیم نقد تمدن امروز را به گونه‌ای منطقی و کاملاً با ادله علمی انجام بدهیم، غدیر برای ما بسیار پشتوانه مهمی است. از برکات وجود مقدس پیامبر(ص) و حضرت امیر(ع) همین است که چنین سرمایه‌ای را که پایه فکری و معنوی و اجتماعی عظیمی محسوب میشود، ارائه کردند تا همواره بتواند سرمشق ما و دیگران باشد؛ درحقیقت میشود گفت که عید غدیر، مسیر درستی را که باید به سمت اصلاح وضعیت کنونی جهان پیموده شود، روشن می‌کند؛ همان مسیری که می‌تواند به ایجاد تمدن نوین اسلامی ختم شود. برای همه آزاداندیشان و روشنفکران دغدغه‌مند و عالمان متعهد و همه کسانی که دلسوز سرنوشت بشر هستند، پیام غدیر راهگشا و انگیزه‌بخش است.
سایر اخبار این روزنامه
تلاش برای احیای فرصت های اقتصادی ایران در سوریه
شلیک در طبقه منفی 2
چرا تلویزیون، دیگر «شوق پرواز» ندارد؟
بهره برداری های نارس در جاده مرگ
۷۸۰۹ جدایی بعد از 29 سال زندگی
عید اکمال دین و اتمام نعمت الهی
بر قدر غدیر این سخن از غیب رسیده‌است - کامل شده دین، عید تولای امیر(ع) است
آوار مسکن بر سر دولت رئیسی
کابوس جاده 234 کیلومتری
«حضور مستشاری»؛ اسم رمز باقی ماندن یانکی ها در عراق
شکست طرح آزادسازی نرخ پروازها
راز عجیب کوله پشتی!
10 روز مرگبار کرونایی
