محدود‌سازی اینترنت در خلأ شفافیت

محدود‌سازی اینترنت در خلأ شفافیت شرق: طرح مسدود‌سازی اینترنت با بهانه صیانت از کاربران همچنان محل مناقشه و نقدهای مختلف است و حتی برخی از نمایندگان مجلس یازدهم در نقد و مخالفت با آن سخن گفته‌اند و هنوز مشخص نیست چرا زمان رأی‌گیری برای بررسی طرح در کمیسیون مربوطه طبق اصل ۸۵ قانون اساسی این طرح تأیید صحن را گرفته است و نمایندگان براساس کدام استدلال تن به محدودسازی اینترنت داده‌اند. یکی از مهم‌ترین‌ آسیب‌های این طرح تعطیلی بسیاری از کسب‌و‌کارهای فضای مجازی است و بخش مهمی از مسیرهای جریان آزاد اینترنت هم مسدود خواهد شد که حداقل این بخش به نفع مسئولان و نمایندگانی است که از شفافیت و نظارت مردمی گریزان هستند.
از سویی دیگر حمایت‌های میلیاردی در انتظار اپلیکیشن‌های پیام‌رسان ملی است که رانت خوبی برای حمایت از این طرح است. البته که درآمدهای نجومی برای دورزدن این محدودیت‌ها را نیز نباید فراموش کرد مانند درآمد حاصل از فروش فیلترشکن‌ها که در سال‌های اعمال فیلترینگ قابل چشم‌پوشی نیست. در همین رابطه احمد علیرضا بیگی، نماینده مجلس یازدهم در نقد محدودسازی اینترنت معتقد است: پیام‌رسان‌های فضای مجازی در کسب‌وکار تأثیرات بسیار خوبی را بر اقتصاد مردم گذاشتند و بسیاری از زندگی‌ها و خانواده‌ها در حد میلیونی به این فضای مجازی مرتبط شدند که این قابل انکار نیست، نمی‌توانید مانع پیشرفت تکنولوژی شوید. این نماینده تبریز در مجلس، در گفت‌وگو با برنا، در رابطه با «طرح صیانت از فضای مجازی» گفت: فضای مجازی به مثابه هواست و محروم‌کردن مردم از اکسیژن و هوا شایسته و سزاوار نیست، آلودگی و خطاها در فضای مجازی دلیل نمی‌شود که ما خودمان را از خیرات، نتایج و مزایای آن محروم کنیم. مثلا نمی‌شود به علت آنکه یک بچه چهار، پنج ساله پیچ‌گوشتی در پریز برق فرو می‌کند در تاریکی زندگی کنیم که این به هیچ عنوان راه‌حل منطقی نیست.
او ادامه داد: تهدیدات فراوانی در فضای مجازی وجود دارد اما قدرت فضای مجازی را هم نباید نادیده گرفت، بُعد نظارت همگانی فضای مجازی را نمی‌توان انکار کرد، فضای مجازی ضامن رعایت حقوق مردم است. هفته گذشته آقای فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی، درباره اینترنت بین‌المللی صحبت‌هایی را مطرح کردند که با یک اشتراک ۵۰۰دلاری می‌شود اینترنت بین‌المللی را تهیه کرد و با یک آبونمان صددلاری که البته این دست‌کم چیزی نزدیک به ۲۰۰ کاربر می‌شود، می‌توان یک اشتراک را اداره کرد و سرعت اینترنت بین‌المللی چیزی حدود 20 برابر سرعت اینترنت موجود است، پس در صورت اعمال محدودیت در فضای مجازی، اینترنت بین‌المللی به سرعت جای آن را پر خواهد کرد. بیگی گفت: طرح مجلس تحت عنوان صیانت از فضای مجازی یک پشت پرده اقتصادی دارد. وقتی مردم را از این فضا محروم می‌کنید در واقع آنها را به سمت خریداری vpn سوق می‌دهید که این یک بحث اقتصادی تعریف می‌شود. از سوی دیگر با عرضه اینترنت بین‌المللی، جامعه به سمت اینترنت بین‌المللی اقبال پیدا خواهد کرد. حتما طراحان این طرح نسبت به ابعاد اقتصادی این موضوع توجه دارند و نمی‌توانند آن را انکار کنند. نماینده تبریز گفت: اعتیاد جوانان به مواد مخدر بسیار خطرناک‌تر از اعتیاد آنها به اینترنت است، قریب ۷۰ درصد ظرفیت زندان‌های کشور پر از انسان‌هایی است که به‌واسطه مستقیم یا غیرمستقیم مواد مخدر در زندان به‌سر می‌برند یعنی این حجم از جرائم ما مربوط به مواد مخدر است. اگر توان و انرژی داریم حتما در اولویت یکم، طرح مبارزه با مواد مخدر را پیگیری کنیم که بسیاری از خانواده‌ها را داغدار و آنها را متلاشی کرده و تأثیرات عجیبی در اوضاع و احوال کشور از خودش به‌ جا گذاشته است. در محلات تعداد زیادی در کنار هم می‌نشینند و مواد مخدر استفاده می‌کنند، جلوی چشم بچه‌ای که به مدرسه می‌رود و اینها را می‌بیند و از کنار آنها رد می‌شود. چرا ما چنین صحنه‌هایی را تحمل می‌کنیم، اگر توان و انرژی داریم صرف مبارزه با مواد مخدر کنیم. بیگی گفت: بهتر است در مورد مواد مخدر این ایده را دنبال کنیم تا یک مصونیتی ایجاد شود که افراد اگر در معرض مواد مخدر قرار گرفتند، آن را مصرف نکنند. باید به چنین مصونیت و قابلیتی دست پیدا کنیم، اگر انرژی داریم باید این انرژی را صرف مبارزه با مواد مخدر کنیم که الان جزء اولویت‌های تعیین‌کننده کشور ما است. طرح صیانت علاوه بر موضوعات سیاسی، تبعات سیاسی گسترده‌ای بر جای می‌گذارد و منفعت و مزیت اقتصادی برای گروهی تعریف می‌کند. فکر نمی‌کنم رئیسی با طرح صیانت از فضای مجازی موافقت کند زیرا در همین مناظره‌های انتخاباتی آقای رئیسی از کسانی بود که به تعداد فالوورهای خودش می‌بالید. نماینده تبریز در مجلس در رابطه با نظر قالیباف درباره طرح صیانت گفت: موضوع این است که اگر ما سیاست‌مدار و اهل سیاست هستیم؛ سیاست یعنی علم و قدرت پس سیاست یعنی علم اثرگذاشتن در رفتار فرد مقابل، برای ما سیاست‌مداران که طرفمان مردم هستند و ما افکار مردم را نمایندگی می‌کنیم و از آنها تأثیر می‌پذیریم، باید تلاش کنیم که بر آنها تأثیر بگذاریم. الان باید بدانیم که در این طرح صیانت، مردم کجا ایستادند که مردم روبه‌روی این طرح صیانت ایستادند و اگر سیاست‌مداری، عاقل باشد باید در کنار مردم بایستد و نه در روبه‌روی مردم و من قالیباف را انسان کم‌عقلی نمی‌دانم. اسماعیل حسین‌زهی، دیگر نماینده مجلس نیز در گفت‌وگو با ایسنا، درباره طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی در فضای مجازی، با بیان اینکه بنده از ابتدا با این طرح مخالف بودم، اظهار کرد: یکی از دلایل مخالفت بنده این است که زیرساخت‌های کشور برای اجرای این طرح فراهم نیست، از سوی دیگر باید فرصت داده می‌شد تا کمیسیون تخصصی بررسی بیشتری داشته و ابهاماتی را که به این طرح وارد شده است، مرتفع می‌کرد. وی در ادامه اظهار کرد: همچنین بنده با بررسی این طرح براساس اصل ۸۵ قانون اساسی نیز مخالف بودم چراکه باید این اجازه داده شود تا همه نمایندگان نظرات خود را درخصوص مفاد این طرح مطرح کنند. یکی دیگر از اشکالات وارده این است که روزی که درخواست بررسی طرح طبق اصل ۸۵ در مجلس مطرح شد، همه نمایندگان در صحن مجلس حضور نداشتند. نماینده مردم خاش در مجلس با بیان اینکه از سوی دیگر لازم بود در ابتدا مفاد طرح برای اذهان عمومی جامعه تبیین شود و اطلاع‌رسانی مناسب صورت گیرد و نظرات مردم نیز اخذ شود، خاطرنشان کرد: معتقدم سامان‌دهی فضای مجازی باید با درنظرگرفتن توان ‎ظرفیت داخلی در رقابت با پایگاه‌های داده خارجی و در عین حال عدم لطمه به ‎کسب‌وکارهای اینترنتی باشد. حسین‌زهی تأکید کرد: حال که قرار است مفاد طرح ساماندهی فضای مجازی در کمیسیون مشترک بررسی شود، لازم است که به نظرات مردم توجه شده و ابهامات موجود مرتفع شود.