روزنامه آرمان ملی
1400/05/17
کرونا اعتماد عمومی را به رسانه‌ها بازگرداند
آرمان ملی- منیره چگینی: شیوع ویروس کرونا، با همه مضراتی که در بُعد اقتصادی و سیاسی برای جامعه به‌همراه داشت، برای رسانه‌های رسمی و مکتوب نقطه عطفی در جهت بازیابی اعتماد عمومی بود. در شرایطی که از یک دهه پیش و با افزایش رسانه‌های مجازی غیر رسمی و گسترش شبکه‌های اجتماعی، مردم اخبار مورد علاقه و بعضا دور از واقعیت را در این فضاها به‌راحتی دریافت می‌کردند، شبکه‌های اجتماعی گوی سبقت را از رسانه‌های نوشتاری و مکتوب ربودند. این اتفاق زمانی رنگ و بوی جدی به‌خود می‌گرفت که سطح اعتمادی عمومی میان دولت و ملت، روند افزایشی پیدا کرد و در شکاف اعتماد عمومی این رسانه‌های رسمی و مکتوب بودند که قربانی این بی‌اعتمادی می‌شدند. رسانه‌هایی که حیات‌شان به استقبال مردم و خرید از روی پیشخوان مطبوعاتی وابسته بود. اما بروز و ظهور شایعه پراکنی در این رسانه‌ها تا جایی برای مردم خوشایند بود که سلامتی‌شان در خطر جدی قرار نمی‌گرفت و زمانی که پاندومی کرونا، جهان را دچار شوک کرد، گسترش شایعه و اخبار جعلی برای جذب مخاطب هدف در این شبکه‌های غیر رسمی نیز بیشتر شد و سبب گردید که مردم به سمت پیگیری اخبار از رسانه‌های رسمی و مکتوب تمایل بیشتری پیدا کنند. این موضوع جنبه جهانی داشته و چندی پیش نیز نشریه گاردین در گزارشی عنوان کرد که اعتماد مردم به مطبوعات در این دوران شیوع کرونا روند افزایشی داشته است.گسترش شبکه‌های اجتماعی در فضای اخبار جعلی
در این رابطه یک عضو هیات علمی دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی به «آرمان ملی» می‌گوید: سال‌هاست که روزنامه نگاری در ایران شرایط ویژه‌ای پیدا کرده و با توجه به افزایش شبکه‌های اجتماعی و دسترسی مردم به تولید و بازنشر خبر، یک نوع اختلال در اطلاع‌رسانی به‌وجود آمده است. گسترش شبکه‌های اجتماعی، شرایط حرفه‌ای روزنامه‌نگاری را در وضعیتی قرار داده که مردم هر دو را با یک چشم می‌بینند؛ بدین معنا که اگر خبر رسمی منتشر شود، باز هم مردم به چشم آنچه که در شبکه مجازی و اجتماعی اتفاق می‌افتند، به آن نگاه می کنند. دکترعلی احمدی در ادامه می‌افزاید: علت این موضوع بی‌سر و سامان بودن شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی در در کل دنیا و به‌تبع کشور ما است. برای جلوگیری از این پدیده، قوانین بازدارنده زیادی تدوین و به مرحله اجرا درآمد، اما در نهایت مدیران رسانه‌های بزرگ و دولت‌ها به این نتیجه رسیدند که تا مردم سواد اطلاعاتی و رسانه‌ای نداشته باشند، دَر برروی همین پاشنه خواهد چرخید. وی معتقد است که روزنامه نگاری را می‌توان به دو دسته «روزنامه‌نگار با کیفیت» و «روزنامه‌نگاری ضعیف» تقسیم بندی کرد و امروز ما با روزنامه نگاری ضعیف روبه‌رو هستیم، و در ادامه می‌افزاید: یکی از علت‌های آن آلودگی شدید در محیط اطلاعاتی و خبری است. منظور بنده از «آلودگی»، اطلاعات غلط و گمراه کننده‌ای است که در اختیار مردم قرار می‌گیرد و بازنشر میشود و همین امر روی خبرهای رسمی اثر خود را می‌گذارد و موجب میشود که روزنامه نگاری در معرض خطر جدی قرار بگیرد اتفاقی که امروز در جامعه رسانه‌ای ایران بارز است، آسان بودن دسترسی مخاطبان به شبکه‌های اجتماعی است. در جاهایی رسانه‌های معتبر ما کمتر و ضعیف‌تر کار می‌کنند، مخاطب خبر منطبق و مورد تایید ذهن و عقیده‌اش را در شبکه‌های اجتماعی می‌یاید و آن را بازنشر و تایید می‌کند. این اطلاعات غلط و گمراه کننده با عنوان «هرج و مرج خبری» یا «اختلال اطلاعاتی» نام برده میشود. نکته دیگر که در این مجال می‌توان به آن اشاره کرد و از آسیب‌های روزنامه‌نگاران در عصر جدید نام برد، اخلاق در روزنامه‌نگاری است که این روزها در جامعه رنگ باخته و کمرنگ شده است. روزنامه نگاری با کیفیت روزنامه‌نگاری اخلاق‌مدار است، روزنامه نگاری که به‌دلیل حمایت سیاسی از یک جریان، نباید تن به هر‌کاری بدهد و روزنامه نگار قلمش را در مسیر تعالی یک جریان سیاسی بچرخاند. ما در روزنامه نگاری از عینی گرایی اسم می‌بریم و روزنامه گرایی مدافعه‌گر داریم که از یک جریان دفاع می‌کند. دفاع کردن به‌هر قیمت، اعتماد مردم را به رسانه‌ها کمرنگ می‌کند. اگر بگوییم روزنامه‌نگار، ارتباط گری است که باید در خدمت حقیقت باشد، در جاهایی به‌دلیل جانبداری سیاسی، از حقیقت دور خواهد شد. پس این تنها شبکه‌های اجتماعی و اخبار غلط و جعلی نیستند که شان روزنامه‌نگاری را در جامعه ما پایین آورده‌اند و موجب کاهش اعتماد مردم به رسانه‌های رسمی شده‌اند، بلکه خود روزنامه نگاران و خبرنگاران نیز دراین موضوع نقش دارند و گاهی به‌دلیل وابستگی به برخی موضوعات سیاسی یا ارتزاق مالی از این طریق، روند حقیقت نگاری آنها تحت الشعاع قرار می‌گیرد.
کرونا، چشمان جامعه را باز کرد
وی در ادامه به آسیب‌هایی که شبکه‌های اجتماعی می‌توانند به رسانه‌ها بزنند، اشاره می‌کند و درجایی که بسیاری براین باورند که شبکه‌های اجتماعی برای ساقط کردن روزنامه‌نگاری به‌وجود آمده‌اند تا اعتبار روزنامه نگاری را کم کنند، می‌افزاید: این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که خبرنگاران در دام اخبار جعلی در فضای مجازی بیفتند. نمونه‌های این اتفاق ناخوشایند در سال‌های اخیر کم رخ نداده و چندین بار خبرگزاری‌های رسمی، خبرهای جعلی شبکه‌های مجازی را برروی سایت خود منتشر کرده‌اند و این بزرگترین آسیب به یک رسانه است. زمانی‌این اتفاق رخ می‌دهد که خبرنگار در دام خبر جعلی افتاده باشد و اگر این خبر از سوی آن خبرگزاری نیز برداشته شود، بازهم مُهر تاییدی در مشکل انتخاب و تولید خبر در آن رسانه رسمی است. اما شیوع کرونا که به باور بسیاری از کارشناسان، نقطه شروعی برای رسانه‌های رسمی و مکتوب بود. ویروسی که با همه مضراتش، تا حدودی حس اعتماد مردم به رسانه‌های رسمی را افزایش داد. افزایش انتشار اخبار جعلی در دوران پاندومی کرونا، باعث شد که مردم بیشتر به رسانه‌های رسمی روی بیاورند، این اتفاق در اکثر کشورهای دنیا رخ داد و مردم برای پیگیری اخباری که به سلامتی‌شان مربوط به بود، کمتر به شبکه های اجتماعی اعتماد کردند. اخباری که می توان به آن عنوان «عفونت خبری» داد و مانند ویروس به‌سرعت سرایت می‌کند و در جاهایی موجب عفونت میشود.
سایر اخبار این روزنامه
انتـقام به وقت طالبان
مجلس با محدود کردن اينترنت دست رئيسی را می‌بندد
شهردار راحت به بهشت نمي‌رود!
کرونا اعتماد عمومی را به رسانه‌ها بازگرداند
چالش یک شورا با 2 برادر بر سر صلاحیت!
طرح نهایی مقابله با کرونا هفته آینده در دستور کار
کرونا يک قدم تا نقطه اوج
افزایش نگرانی‌ها از مراسم حضوری و بدون‌مجوز ایام محرم
شوک شهردار‌شدن زاکانی
دولت رئیسی شرکت سهامی نشود
سرانجام برجام در دولت رئیسی؟
کارکرد خانواده را حفظ کنیم
دوران مطالبه و پاسخگویی شروع شد
