روزنامه وطن امروز
1400/05/21
روزگار بغرنج افغانستان
گروه بین‌الملل: تحولات میدانی در افغانستان با سرعت چشمگیری به نفع طالبان پیش می‌رود و مراکز ولایات یکی پس از دیگری به تصرف نیروهای این گروه در‌می‌آید. بر اساس آخرین خبرها، 9 مرکز ولایت از 34 ولایت افغانستان تحت کنترل طالبان است. در مقابل رئیس‌جمهوری افغانستان شاید در نخستین اقدام مهم خود از زمان آغاز جنگ، دیروز با حضور در مزار شریف با فرماندهان بلندپایه محلی از جمله مارشال عبدالرشید دوستم دیدار کرد. این وقایع در شرایطی رقم می‌خورد که بر اساس آمارها، بیش از 400 هزار افغان از زمان آغاز دور جدید درگیری‌ها در وضعیت آوارگی به سر می‌برند و اتحادیه اروپایی همانند ایالات متحده بدون قبول مسؤولیت خود در دامن زدن به این شرایط بغرنج، به دنبال اخراج پناهجویان از این اتحادیه و بازگرداندن آنها به افغانستان است. * کنترل 9 مرکز ولایت در دست طالبان در نتیجه تشدید حملات طالبان در شمال شرق و غرب افغانستان، مراکز ولایت‌های «بدخشان»، «بَغلان» و «فَراه» نیز سقوط کرده است. گزارش‌ها حاکی از آن است شهرستان «فیض‌آباد» مرکز ولایت بدخشان و «پُلخُمری» مرکز ولایت بغلان با خروج نیروهای امنیتی و بدون درگیری به طالبان واگذار شده است. طالبان با ادعای اینکه در این حملات به کسی آسیب نرسیده است، می‌افزاید «نیروهای دشمن فرار کردند و عملیات تعقیب آنها جریان دارد». طالبان همچنین مدعی است مرکز ولایت فراه واقع در غرب افغانستان را نیز به طور کامل تصرف کرده است اما برخی گزارش‌ها حاکی از ادامه درگیری‌های شدید در این شهر است. با این حال «ذبیح‌الله مجاهد» سخنگوی طالبان با انتشار تصاویری از اعضای این گروه در مقابل ساختمان استانداری فراه تأکید کرد این شهر در کنترل طالبان قرار دارد. طالبان در کمتر از یک هفته گذشته با تسخیر مراکز ولایت‌های نیمروز، جوزجان، سرپل، قندوز، تخار، سمنگان، فراه، بغلان و بدخشان، اکنون مراکز 9 ولایت از مجموع 34 ولایت این کشور را تحت کنترل خود دارد. * طالبان تا 3 ماه دیگر در کابل در حالی که ارزیابی‌های سابق اطلاعاتی پیش‌بینی کرده بود در بدترین حالت کابل حداقل ظرف ۶ تا ۱۲ ماه پس از خروج ارتش ایالات متحده تصرف خواهد شد، روزنامه آمریکایی «واشنگتن‌پست» به نقل از منبعی که مانند دیگران به دلیل حساسیت موضوع خواست نامش فاش نشود، نوشت: ارتش آمریکا در حال حاضر ارزیابی می‌کند سقوط ممکن است ظرف ۹۰ روز رخ دهد، البته سایرین گفتند ممکن است ظرف یک ماه این اتفاق بیفتد. طبق این گزارش، برخی مقامات آمریکایی گفته‌اند اگر چه آنها مجاز به بحث درباره ارزیابی‌ها نیستند اما وضعیت را در افغانستان وخیم‌تر از ماه ژوئن می‌دانند؛ زمانی که مقامات اطلاعاتی ارزیابی کردند سقوط ممکن است در ۶ ماه پس از خروج ارتش ایالات متحده رخ دهد. یک فرد آشنا با ارزیابی اطلاعاتی جدید گفت همه چیز در جهت اشتباه پیش می‌رود. به نوشته واشنگتن‌پست، بدتر شدن چشم‌انداز و پیش‌بینی جدید، بعد از آن انجام شده که طالبان توانسته در روزها اخیر بخش‌های زیادی از خاک افغانستان را از کنترل نیروهای دولتی خارج و ظرف چند روز دست‌کم مرکز ۷ ولایت را تصرف کند. با این حال، جو بایدن روز سه‌شنبه گفت تصمیمش درباره خروج نظامیان آمریکایی جای بحث ندارد و افزود به رغم عملکرد نظامی ضعیف نیروهای افغانستانی، او از تصمیم برای پایان دادن به حضور نظامی ۲۰ ساله در افغانستان پشیمان نیست و با توجه به پیشروی‌های طالبان، قصد تجدیدنظر در برنامه خروج را ندارد. «جن ساکی» سخنگوی کاخ سفید نیز اظهار کرد بایدن همچنان معتقد است اینکه طالبان کابل یا کل افغانستان را تصرف کند، اجتناب‌ناپذیر نیست. در همین حال سخنگوی طالبان نیز چندی قبل با اظهار اینکه آنها طرح آمریکا برای ایجاد دولت موقت در افغانستان را نمی‌پذیرند، افزود هنوز درباره تصرف کابل تصمیمی گرفته نشده است. * آوارگی بیش از ۴۰۰ هزار غیرنظامی افغان همزمان با تشدید درگیری‌ها در ولایات مختلف افغانستان، اتحادیه اروپایی هشدار داد حدود ۴۰۰ هزار افغان با موج تازه خشونت‌های طالبان آواره شده‌اند و بسیاری دیگر هم به دنبال پناهندگی هستند. به گزارش خبرگزاری راشاتودی، یک مقام ارشد اتحادیه اروپایی با اعلام این خبر به رسانه‌ها گفت: طی ۱۰ روز گذشته یک موج مهاجرت افغان‌ها به سمت ایران شکل گرفته است. این مقام گفت ارسال کمک‌های بشردوستانه برای مردم افغانستان از طرف کشورها و نهادهای خارجی به علت شرایط امنیتی ناپایدار بشدت سخت شده است. * دست رد اتحادیه اروپایی به سینه پناهجویان افغان این آمارهای بهت‌آور تنها یک روز پس از آن منتشر میشود که ۶ کشور عضو اتحادیه اروپایی در نامه‌ای از کمیسیون این نهاد خواستند روند اخراج پناهجویان افغان به کشور خودشان را بررسی کند؛ کشوری که طبق شاخص تروریسم جهانی مؤسسه اقتصاد و صلح در رده خطرناک‌ترین کشورهای جهان قرار دارد. «سامی مهدی» وزیر امور پناهندگان و مهاجران بلژیک در کنار آلمان، اتریش، هلند، دانمارک و یونان، در نامه‌ای از کمیسیون اروپا خواستند «همچنان بازگشت اجباری افغان‌ها را تضمین کند». سامی مهدی که یک عراقی‌تبار متولد بلژیک است، استدلال کرد: صرف اینکه مناطقی از یک کشور امن نیست، به معنای آن نیست که تک‌تک اتباع آن کشور به صورت خودکار نیاز به محافظت داشته باشند. در همین حال کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان نسبت به تشدید سریع درگیری در افغانستان ابراز نگرانی کرد. *** اولین واکنش جدی اشرف غنی به درگیری‌ها در افغانستان در حالی که وضعیت امنیتی افغانستان بسیار وخیم است و پیشروی‌های طالبان تداوم دارد، رئیس‌جمهوری افغانستان دیروز چهارشنبه به مزارشریف، مرکز ولایت بلخ رفت تا امنیت کلی در منطقه شمالی افغانستان را رصد کند. اشرف‌غنی همچنین با «عطا محمد نور» از مقام‌های بلندپایه مزارشریف و همچنین «عبدالرشید دوستم» جنگ‌سالار افغان دیدار و درباره دفاع از شهر همزمان با حضور نیروهای طالبان در حومه آن گفت‌وگو کرد. سقوط مزارشریف یک ضربه بزرگ برای دولت کابل و بیانگر سقوط کامل نواحی شمالی افغانستان و کنترل آن به دست طالبان است که مدت‌ها محل حضور نیروهای ضد طالبان بوده است. در همین حال برخی منابع از برکناری رئیس ستاد ارتش این کشور خبر دادند. منابع دولتی اعلام کردند «ولی‌محمد احمدزی» رئیس ستاد ارتش افغانستان توسط رئیس‌جمهور این کشور برکنار شده است. از «هیبت‌الله علیزی» فرمانده سابق سپاه عملیات ویژه به عنوان رئیس جدید ستاد ارتش افغانستان یاد میشود. ولی‌محمد احمدزی خرداد سال جاری به عنوان رئیس ستاد ارتش افغانستان گماشته شده بود و در همین مدت کوتاه انتقادات زیادی درباره کارکرد وی وجود داشت.
