کابینه در ترازوی مجلس

نخستین جلسه بررسی برنامه دولت سیزدهم و صلاحیت وزیران کابینه این دولت با نواخته شدن زنگ شروع جلسه رسمی صحن بهارستان توسط محمدباقر قالیباف رئیس مجلس در صبح روز گذشته درحضور رئیسی و وزیران پیشنهادی کابینه اش آغاز شد و در سه شیفت فشرده کاری تاعصر ادامه یافت و البته با حاشیه هایی هم همراه بود. به گزارش خبرنگار پارلمانی خراسان، در ابتدای جلسه، محمدباقر قالیباف در خصوص روند دستورر بررسی صلاحیت وزیران توضیحاتی ارائه داد و در ادامه سخنان خود با بیان این که ۲۷۰ جلسه برای بررسی وضعیت وزیران پیشنهادی برگزار شد، افزود: «برای اولین بار این امکان فراهم شد تا تمام وزیران پیشنهادی در کمیسیون های تخصصی حضور پیدا کنند و برنامه های خود را ارائه دهند. طبق اعلام هیئت رئیسه مجلس، روند بررسی وزیران پیشنهادی مجلس تا روز سه شنبه در صحن علنی ادامه خواهد یافت و در نهایت رای اعتماد مجلس برای یک یک گزینه های پیشنهادی اخذ خواهد شد.»پس از سخنان قالیباف، سیدابراهیم رئیسی رئیس کابینه سیزدهم برای دفاع از ترکیب وزیرانی که به مجلس پیشنهاد کرده، پشت میکروفن رفت و با بیان این که فرصت برای خدمت کوتاه و اکنون زمانه کار جهادی است؛  ضمن دفاع از کابینه‌اش  تصریح کرد که وزیران  پیشنهادی مطلقا تحت فشار فرد یا گروه خاصی انتخاب نشده اند: «ما سراغ بسیاری از افراد که نامشان در ذهن شماست رفتیم. برخی از دوستان ترجیح‌شان در مجلس بود مانند آقای نیکزاد و آقای امیرآبادی. مطلقا در انتخاب افراد سفارش فامیلی و نسب نبوده است. سعی کردیم افراد شایسته را معرفی کنیم. شاخص‌های رهبری در انتخاب افراد برای شنیدن نیست و ما هم برای انتخابات به آن‌ها توجه کردیم.  من کسی نیستم که با فشار و تحمیل کاری را انجام دهم و در روحیه من نیست، پیشنهادهایی درباره افراد شد اما ما در انتخاب افراد به هیچ وجه تحت تاثیر جریان خاصی نبودیم.  ممکن است ترکیب را به نوعی ببینید که متنوع هستند، بله چون سعی کردیم افراد شایسته را پیدا و معرفی کنیم و به این امر توجه داشتیم.» 15 رویکرد دولت از زبان رئیسی  رئیس قوه مجریه در بخش دیگری از سخنانش «عدالت» و «پیشرفت» را دو محور اصلی برنامه ریزی دولت خود اعلام کرد با بیان این که مقابله با کرونا و انجام واکسیناسیون در اولویت کاری دولت خواهد بود از 15 رویکرد دولت ایران قوی، در این باره سخن گفت. رئیسی، چرخش از بوروکراسی کندکننده و فساد خیز به نفع ساز وکارهای جذب مشارکت عمومی را نخستین محور و نیز تغییر رویکرد از اقدامات صرفا مقابله ای با فساد به اقدامات پیشگیرانه از فساد را دومین محور برشمرد و اظهار کرد: «سومین محور چرخش از رویکرد تفکیکی در برنامه ریزی های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به رویکرد تلفیق سیاست های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی است. تغییر رویکرد از بخشی نگری و پایتخت محوری در گرفتن تصمیمات و توزیع منابع و امکانات به فعال سازی ظرفیت ها در سراسر کشور براساس آمایش سرزمینی محور چهارم است.» وی گذار از تصمیم گیری های سلیقه ای و موسمی در حلقه های بسته کارشناسی و استفاده از فرایندهای جلب مشارکت حداکثری به ویژه بدنه نخبگانی را رویکرد بعدی در برنامه دانست و گفت: ششمین محور، تغییر رویکرد مداخله ای به حمایتی، هدایتی و نظارتی در بازارهای سرمایه است. محور بعدی ممانعت از تغییر پی در پی مقررات برای ایجاد ثبات و تقویت تولید و تجارت است. هشتمین محور افزایش نقش دولت در تنظیم گری و تسهیل گری در فضای کسب وکارهاست. تغییر رویکرد اقتصاد سنتی متمرکز بر منابع و توجه بیش از پیش به اقتصاد دانش بنیان و مبتنی بر فناوری های نرم و نوین دیگر محور برنامه دولت است. همچنین تغییر رویکرد از صادرات مبتنی بر مواد خام و اولیه به تولید محصولات صنعتی و با فناوری بازار، محور دهم دولت است. تغییر رویکرد از اداره کشور براساس درآمدهای نفتی و روش های تورم زا در تامین منابع دولت و افزایش بهره وری و خلق ثروت ملی رویکرد بعدی دولت خواهد بود. همچنین محور دوازدهم تغییر رویکرد از بودجه ریزی سنتی و مبتنی بر چانه زنی به بودجه ریزی بر مبنای عملکرد عملیاتی و هوشمند خواهد بود.» توجه بیش از پیش به فرصت های پیش رو در روستا و بخش کشاورزی، افزایش ساز و کارهای حمایتی به منظور تقویت بنیه اقتصاد بخش های میانی و گروه های محروم به صورت پایدار  و صیانت از محیط زیست و کمک به نهادهای مردمی در این حوزه دیگر محورهای برنامه دولت بود.»  دفاع رئیس جمهور از وزیران کابینه   رئیسی سپس به سراغ وزیرانی رفت که به مجلس معرفی کرده بود و در این بین از دو سه وزیری که بر لبه تیغ رد صلاحیت قرار داشتند، غافل نشد. او در دفاع از وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش که گفته می شد نتوانسته نظر مساعد کمیسیون آموزش و پرورش را کسب کند، گفت: «آقای باغگلی از تجربه مربی مهدکودک تا تدریس در دانشگاه را در سوابق خود دارد. مسئله معیشتی فرهنگیان دغدغه مورد تاکید ماست. در مسئله آموزش و پرورش مسئله تخصص را در نظر گرفتیم.»  وی در بخش دیگری از سخنانش به سراغ وزیر انتخابی خود برای وزارت کار و رفاه امور اجتماعی رفت و  تاکید کرد: «دانش عبدالملکی دکترای اقتصاد و وی از فرهیختگان دانشگاه است و همچنین در معاونت بخش اشتغال کمیته امداد امام خمینی(ره) فعال بوده است. علاوه بر این که عضو هیئت امنا از طرف مقام معظم رهبری و امین رهبری است.»رئیسی همچنین در خصوص گزینه معرفی شده برای تصدی وزارت ورزش با بیان این که وی خود ورزشکار است، افزود: با نام‌آوران ورزش که جلسه داشتم، انتقاد می‌کردند که چرا از درون ورزش معرفی نمی‌کنید؟ آقای سجادی با  ۱۶ مدال ورزشی، هم دانش و هم تجربه در این امر را دارد.وی همچنین در دفاع از وزیر پیشنهادی راه و شهر سازی گفت :ما به دنبال کسی بودیم که وعده دولت برای ساخت یک میلیون مسکن را عملی کند.   بحرینی: برنامه دولت منسجم نیست  پس از پایان سخنان رئیس جمهور، نمایندگانی که با کلیت برنامه رئیسی و نحوه ترکیب و چینش کابینه اش مخالف یا موافق بودند، پشت میکروفن رفتند و در این باره صحبت کردند. به عنوان نمونه حسین زاده بحرینی نماینده مردم مشهد، کابینه سیزدهم را فاقد انسجام کافی دانست و گفت: «بسیاری از مسائل هستند که فرا وزارتخانه ای است بنابراین انتظار می رفت دولت برنامه منسجم ارائه کند که هر بخشی از آن توسط یکی از وزیران محقق و اجرایی شود. در برنامه وزیران پیشنهادی به مسائل مختلفی اشاره شده است اما بسیاری از برنامه های فراوزارتخانه ای چون در حوزه کاری افراد نیست به آن مسئله توجه نشده در حالی که این موضوعات برای شرایط کنونی کشور و اقتصاد ایران مهم است.» جلال محمودزاده، رئیس فراکسیون اهل سنت مجلس در مخالفت صریح با کابینه دولت، از حضور نداشتن زنان و اهل سنت در کابینه انتقاد کرد و خطاب به رئیس جمهور گفت: چه کسی در فهرست فعلی وزیران، از جناح‌های مخالف است که بگوییم فراجناحی انتخاب کردید؟ تاکید بر شرایط سخت دولت از سوی دیگر برنامه رئیسی برای پیشبرد کابینه سیزدهم موافقانی هم داشت؛ سیدمحمد مولوی، نماینده مردم آبادان با انتقاد از عملکرد دولت قبل گفت: «دو حوزه ای که رئیس جمهور دنبال می کند؛ ارتقای معیشت و تقویت سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی مردم است. » علیرضا سلیمی نیز با ترسیم شرایط سختی که دولت رئیسی با آن رو به روست گفت: «رویکردی که در انتخاب کابینه مطرح شده این است که کشور ما اسیر چنگال مدیریت عده ای خاص در کشور بوده است. این حلقه بسته باید شکسته شود.»  حاشیه های اولین روز جلسات رسیدگی به صلاحیت کابینه دولت جلسه علنی مجلس هرچند آرام برگزار شد اما بی حاشیه هم نبود. به عنوان نمونه می توان به تذکرهای مداوم قالیباف به  نمایندگان اشاره کرد. آن جا که پس از تنفس نیم ساعته برای رعایت پروتکل های بهداشتی، قالیباف در تذکری در پی ازدحام جمعیت خطاب به مجلسی ها گفت: «مذاکرات مجلس به طور مستقیم از شبکه 6 صدا و سیما پخش می‌شود و مردم بازخوردهایی در خصوص رفتار نمایندگان در مجلس داشتند و روابط عمومی آن را به اطلاع ما رساند. بازخوردهای خوبی نبود اجازه ندهید که بگویم چه مثال‌هایی درباره مجلس به کار بردند. لطفا بر صندلی های خود بنشینید؛ با شما هستم که این جا در حال عکاسی هستید». یکی  دیگر از حواشی جلسه دیروز مجلس  نامه بهارستان نشین ها به هیئت رئیسه بود؛ به گزارش خراسان هرچند طبق آیین نامه مجلس، رأی گیری برای وزیران پیشنهادی باید با ورقه انجام شود، اما به دلیل شیوع بیماری کرونا احتمال دارد که رأی گیری به صورت الکترونیکی انجام شود، تعدادی از نمایندگان با امضای نامه ای خطاب به هیئت رئیسه خواستار رأی گیری برای رأی اعتماد وزیران به صورت ورقه شدند.