خاک خودسرانه بر میراث جهانی قصبه !

صفری/"مظهر" قنات قصبه گناباد، تنها اثر خراسان رضوی در فهرست "میراث جهانی" سازمان یونسکو و قدیمی ترین قنات جهان به تازگی به بهانه‌ جلوگیری از گرفتگی و پس زدن آب در طول مسیر، توسط هیئت امنای این سازه باستانی با خاک پر شده بود که  این  اقدام با اعتراض مردم  و میراث فرهنگی روبه رو و با دستور فرماندار گناباد خاک برداری  شد و مظهر قنات قصبه به حالت قبل برگشت. به گزارش خراسان رضوی ، قنات قصبه گناباد ، رمزآلودترین شاهکار آبی ایران است که حکایت های  زیادی درباره آن وجود دارد. این قنات  در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده و عنوان قدیمی ترین قنات جهان را به خود اختصاص داده است. متاسفانه یک روز قبل در یک اقدام غیرکارشناسی قسمتی از مظهر قنات جهانی قصبه به نام "گودال" با خاک پر شده  است. این اقدام  با واکنش های اعتراض‌آمیز از سوی دوستداران میراث فرهنگی ایران زمین و شهروندان گنابادی مواجه شد. دستور برداشتن خاک ریخته شده در این مکان صادر شد فرماندار گناباد در واکنش اعتراض‌آمیز به پرکردن مظهر قنات جهانی قصبه گفت: اجازه نمی‌دهیم با چنین اقداماتی این قنات که یک سرمایه ملی و اثر باستانی جهانی است با مخاطره مواجه شود. حامد قربانی افزود: پس از آگاهی از  پر شدن مظهر قنات قصبه، به اتفاق مسئولان مربوط با حضور در محل دستور برداشتن خاک ریخته شده در این مکان صادر شد و تا حصول اطمینان قطعی از تخلیه کامل مظهر قنات قصبه گناباد از خاک، به طور مستمر پیگیر آن هستم. وی بر لزوم توجه به توجیهات آب‌بران و هیئت امنای قنات قصبه تاکید و بیان کرد: پر کردن مظهر قنات با خاک، با استدلال هایی که افراد بیان می‌کنند راه حل این معضل نیست بنابراین باید اقدامات دیگری برنامه‌ریزی و اجرا می‌شد. تفاهم نامه مدیریت مکان گودال مظهر قنات قصبه فرماندار گناباد افزود : بر اساس یک تفاهم نامه مدیریت مکان گودال مظهر قنات قصبه به صورت مشترک تحویل شهرداری، شورای شهر و اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری این شهرستان می‌شود تا طرح مناسب گردشگری برای آن تدوین  شود. واکنش اعضای شورای شهر  یکی از اعضای شورای اسلامی شهر گناباد هم در اعتراض به برچیدن مظهر قنات جهانی قصبه گناباد گفت: این رخداد اقدامی غیر کارشناسی و از لحاظ اجتماعی نادرست است که توسط هیئت امنای قنات صورت گرفت. مهدی صفاری افزود: پس از کسب اطلاع از برچیدن مظهر قنات بلافاصله مراتب از طریق شهرداری، اداره میراث فرهنگی و همچنین پایگاه جهانی قنات قصبه پیگیری شد اما مسئولان و دست‌اندرکاران این نهادها  درباره رخداد صورت گرفته ابراز بی‌اطلاعی کردند. وی خاطر نشان کرد: هیئت امنای قنات قصبه با این توجیه که شنا کردن برخی افراد در این محل و در مسیر شهرک «شهرجو» مانع انتقال آب به مزارع کشاورزی شده است، اقدام به ریختن خاک کردند . عضو شورای شهر گناباد گفت: پر کردن مظهر قنات قصبه با خاک اقدام مناسب یا آخرین چاره نبود بلکه باید اطراف آن را حصار  می کشیدند و مانع انسداد مسیر آب می‌شدند زیرا در طول سال های متمادی ساکنان محلی در این مکان که برای آن ها حکم تفرجگاه را دارد شنا می‌کرده‌اند. دیگر عضو شورای شهر گناباد هم تصریح کرد: برچیدن مظهر قنات قصبه گناباد که در واقع تخریب یک اثر منحصر به فرد میراث جهانی است به هیچ وجه اقدامی صحیح نیست. مهران حسین‌زاده به مشکلات اجتماعی ناشی از تخریب مظهر قنات قصبه گناباد اشاره و بیان کرد: هیئت مدیره قنات قصبه باید پیش از این اقدام با مسئولان مربوط در فرمانداری، شورای شهر، شهرداری و میراث فرهنگی مشورت می‌کرد چون این رخداد بازتاب فرهنگی و اجتماعی  بسیاری در پی دارد. وی افزود:  پس از پیگیری های فرماندار گناباد و بنا بر دستور وی عملیات تخلیه خاک از مظهر قنات قصبه انجام شده است. عضو شورای شهر گناباد ادامه داد: باید از ظرفیت گودال و مظهر قنات قصبه مانند دیگر بخش های آن به نفع مردم منطقه و توسعه کمی و کیفی گردشگری بهره گرفت. دلایل  رئیس هیئت مدیره قنات قصبه گناباد رئیس هیئت مدیره قنات قصبه گناباد با تشریح  دلایل پر کردن مظهر قنات قصبه با خاک  گفت: مهم ترین دلیل پر کردن مظهر فعلی قنات با خاک، با پیگیری این هیئت مدیره "بروز مشکلات فنی، جلوگیری از گرفتگی و پس زدن آب در طول مسیر آن" بوده است. محمد نبی‌پور افزود: اگر این بخش از قنات پر نشود طی چند ماه آینده مسیر آب مسدود خواهد شد که احتمال ریزش در طول مسیر قنات را در پی دارد بنابراین برای جلوگیری از چنین اتفاقی مظهر فعلی قنات قصبه با خاک پر شد تا مظهر جدید در مکانی بالاتر از نقطه کنونی ظرف چهار ماه آینده در طول مسیر قنات ساخته شود. وی  تصریح کرد: برخی افراد محلی در طول مسیر انتقال آب قنات جهانی قصبه اقدام به برداشت آب برای مزارع کشاورزی، شنا در مظهر قنات یا شست وشوی  خودرو و دیگر  ادوات می‌کنند بنابراین باید برای جلوگیری از بروز مشکلات بعدی مظهر قنات  با خاک پر می‌شد و به نقطه دیگری در طول مسیر انتقال می‌یافت. رئیس هیئت مدیره قنات قصبه گناباد مدعی شد: اگر مسیر آب در این منطقه مظهر قنات قصبه مسدود نشود مشکلی مانند تخریب قنات بهاباد بر سر کشاورزی منطقه خواهد آمد. هر اقدامی باید با اطلاع مسئولان ذی ربط و کسب مجوز از میراث فرهنگی صورت گیرد صنوبری، مدیر پایگاه میراث فرهنگی  قنات قصبه گناباد درباره اظهارات نبی پور گفت : این استدلال  را تایید نمی کنم  ، وقتی سازه ای حدود هزار سال  کارکرد داشته  باشد بعد از سه ماه  تخریب نمی شود و ما نظر کارشناسان  جهاد کشاورزی و آب منطقه ای را قبول داریم  و نظر کارشناس آب های زیرزمینی برای ما ملاک است   و پر کردن این  مظهر اشتباه بوده است چون ما یک  جوی  فرعی پشت  مظهر قنات داریم که در حکم یک شیر انبساط  برای  قنات عمل می کند  و با توجه به شیب قنات  امکان ندارد  که یک مظهر  این قدر تاثیر داشته باشد که باعث  مسدود شدن و تخریب قنات شود.  مدیر پایگاه میراث فرهنگی قنات جهانی قصبه گناباد گفت: هیئت مدیره قنات نباید به طور افراطی دست به چنین اقدامی می‌زد زیرا هر اقدامی در محدوده این اثر ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو باید با اطلاع مسئولان  مربوط و کسب مجوز از میراث فرهنگی صورت گیرد. رسول صنوبری افزود: مشکل ناشی از شنای برخی افراد محلی در مظهر قنات قصبه قرار بود با ساخت یک رستوران رفع شود. وی گفت : به تازگی۴۰۰ میلیون ریال برای به سازی مظهر قنات قصبه هزینه شده بود که با اقدام مخرب اخیر هیئت امنا همه این هزینه‌ها هدر رفت  بنابراین افرادی که اقدام به پرکردن خودسرانه مظهر قنات با خاک کرده‌اند باید پاسخ گو باشند. مدیر پایگاه میراث فرهنگی قنات جهانی قصبه گناباد گفت: پیگیری هایی از طریق مجاری قانونی برای برخورد با عاملان این اقدام در دست انجام است.وی تصریح کرد : صورت جلسات توسط پلیس انجام شده است و در روزهای آینده از طریق مجاری قانونی برای محافظت از این اثر جهانی اقدام خواهیم کرد.