روزنامه ابتکار
1400/06/06
افغانستان تبدیل به استخوانی در گلوی آمریکا شده است؟ حمام خون در فرودگاه کابل
سه انفجار قوی در کابل اوضاع را در افغانستان بهم ریخته و انگشت اتهام را به سمت جو بایدن برده است.بایدن می گوید در تصمیمش درمورد خروج از افغانستان تغییری نخواهد داد. پنجشنبه کابل یکی از سخت‌ترین روزهایش را گذراند. سه بمب با هدف تخریب میدان هوایی فرودگاه منفجر شدند و بیش از صد نفر را به کام مرگ کشاندند و جوی خون در کابل به راه افتاد. از میان کشته شدگان سیزده نفر سربازان آمریکایی بوده‌اند که مرگ آنها رسانه‌ها و سیاستمداران آمریکایی را علیه بایدن شورانده است.
در فرودگاه کابل چه خبر است؟
تا پیش از انفجارهای اخیر در کابل، فرودگاه این کشور شاهد حضور هزاران افغان بود که برای انتقال به دیگر کشورها آماده می شدند. بخشی از آنها افرادی بودند که با کمک کشورهای دیگر به دلیل شرایط کاری و استثنایی خود سوار هواپیماها می‌شدند و افغانستان را ترک می کردند و بخشی دیگر افراد عادی بودند که به امید زندگی بهتر قصد ترک این کشور را داشتند. تعدادی از آنها به وسیله هواپیماهای آمریکایی و اروپایی موفق به خروج شدند و بسیاری دیگر در فرودگاه منتظر معجزه بودند.
از ضرب الاجلی که طالبان برای امریکایی ها تعیین کرده، زمان زیادی باقی نمانده است و این دو هفته باقی مانده تا خروج کامل آنها تنها زمانی است که افغان ها امید دارند که بتوانند از دست طالبان فرار کرده و به کشور دیگری برسند.
اما معادلات با انفجارهای پنجشنبه عصر بهم ریخت. در حالی که هنوز تعداد بسیاری در فرودگاه جمع بودند، یک انفجار در داخل و دو انفجار دیگر در اطراف آن اوضاع را بهم ریخت. رسانه ها به تعداد کشته‌شدگان آمریکایی پرداختند اما حالا مشخص شده که نود نفر از کسانی که در کابل جانشان را از دست داده بودند، شهروندان افغانستان بوده اند. فرمانده سنتکام گفته که دو بمبگذار انتحاری “که براساس ارزیابی ما جنگجوی داعش بودند” فرودگاه و یک هتل در آن اطراف را هدف گرفتند. او همچنین توضیح داد که حمله به ابی گیت درپی آن بود که شماری از مردان مسلح به روی غیرنظامیان و نیروهای نظامی آتش گشودند. در این مقطع می دانیم که 12 نظامی آمریکایی در این حمله کشته شده‌اند.
با همه اینها وضعیت در فرودگاه هر چند دردناک است، اما خروج نیروهای خارجی ادامه دارد و هواپیماها کماکان مسافران خود را از این کشور خارج می کنند و این روند متوقف نشده است. حتی خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام امنیتی غربی در فرودگاه کابل گزارش داده است که روند خارج کردن غیرنظامیان بعد از حملات روز پنجشنبه شتاب گرفته و پروازها به طور منظم فرودگاه را ترک می‌کنند.
هرچند نیروهای آمریکایی و طالبان می گویند که کار، کار داعش بوده است و خود این گروه هم مسئولیتش را بر‌عهده گرفته اما ژنرال مکنزی در پاسخ به این سوال که بمب‌گذاران چطور به نیروهای آمریکایی رسیدند گفت که آشکارا قصوری از سوی نیروهای طالبان هنگام بازرسی مردم در بیرون فرودگاه صورت گرفته است.
آمریکایی‌ها خشمگینند
این تنها کشته شدن سربازان امریکایی در افغانستان نیست که باعث خشم مردم این کشور نسبت به بایدن شده است. نظرسنجی‌های هفته گذشته می‌گوید عجله او برای خروج نیروها از افغانستان باعث کم شدن میزان محبوبیت رئیس جمهوری آمریکا شده است. بایدن نه تنها یک تنه با افکار عمومی که او را مقصر روی کار آمدن طالبان می داند در جنگ است، که باید جواب اروپایی های ناراضی را هم پس بدهد. با این حال او سفت و سخت بر روی تصمیماتش ایستاده است. کشورهای اروپایی مدام رئیس جمهوری آمریکا را به خاطر اینکه با عجله و بدون اینکه تدبیری برای حضور طالبان بی اندیشد افغانستان را ترک کرده، سرزنش می کنند. حتی متحدانی مانند بریتانیا هم نتوانسته اند این خطا را ببخشند. آلمانی‌ها نگرانند و می‌گویند برخلاف امریکایی ها که قصد دارند کمک های مالی خود را به کابل افزایش دهند، این کار را قطع خواهند کرد.
اما کشته شدن سربازان آمریکایی در انفجار کابل خشم عمومی را بیشتر کرده است. هم بایدن و هم ژنرال مکنزی می‌گویند که تلافی خواهند کرد. اما در افغانستان نمی‌مانند. سناتورهای جمهوری خواه پیشنهاد داده اند که به دلیل کشته شدن سربازان، بایدن برکنار شود. ایده ای که مورد قبول قرار نگرفته است.
اما جنجال بعدی بر سر پاسخ دادن بایدن به سوالات است. او که سعی می کرد تاثر خود را از واقعه کابل نشان دهد، حرف های معناداری نزد و مورد انتقاد بسیاری قرار گرفت. بسیاری از آمریکایی‌ها از رفتار او عصبانی هستند و معتقدند او برای به کشتن دادن سیزده سرباز کشورش جوابی نمی دهد.
از جو بایدن سوال شد آیا تایید می کند آمریکا فهرستی از اسامی کسانی که باید از افغانستان خارج شوند را به طالبان داده است تا امکان خروج آنها فراهم شود.
او در پاسخ گفت که آمریکا در مورد مسائل امنیتی با طالبان هماهنگی هایی دارد و افزود: بله، ممکن است مواردی مثل این بوده باشد.
او اضافه کرد: من نمی‌توانم با قطعیت بگویم که فهرستی از نام‌ها تحویل داده شده.
نشریه پولیتیکو گزارش داده دولت آمریکا برای تسریع روند خروج آمریکایی‌ها و شهروندان افغان که می خواهند از افغانستان خارج شوند، اسامی آنها را در اختیار طالبان قرار داده است تا به آنها اجازه حرکت به سوی فرودگاه کابل را بدهد.
پولیتیکو می‌گوید که برخی اعضای کنگره و مقامات نظامی آمریکایی به شدت از این اقدام دولت جو بایدن نگران و ناراضی هستند.
اوضاع در افغانستان به کدام سمت می‌رود؟
در افغانستان اوضاع حتی تا پیش از حمله به فرودگاه هم خوب نبود. تعداد زیادی از افغان‌ها به ویژه آنها که مشاغل دولتی داشتند یا با خارجی‌ها همکاری می‌کرده‌اند در فرودگاه منتظر راهی برای خروج بودند. این در حالی بود که برخی از کشورهای اروپایی هواپیماهایشان را خالی و بدون مسافر خارج می کردند. در داخل شهرها خبرها از خشونت فزاینده طالبان افزایش می یافت و زنان از کار کردن، حداقل تا اطلاع ثانوی منع شده‌اند.
ایالات متحده خود را مسئول هیچ یک از وقایع افغانستان نمی داند و با این که گفته می شود عبدالله عبدالله و حکمتیار در حال گفت‌وگو با این گروه هستند اما آنها کار را تمام شده می دانند و ایده ای برای مشارکت دیگر گروه ها در قدرت ندارند.
اما حملات روز پنجشنبه نشان داد که طالبان که تا پیش از این امنیت را دستاورد خود برای افغانستان می‌دانست، نتواند ادعای خود را تکرار کند. این یکی از خونبارترین عملیات‌ها در پایتخت این کشور است که هم افغان‌ها و هم نیروهای خارجی در آن کشته شده اند. از سوی دیگر اعلام حضور رسمی داعش و اعلام جنگ این گروه علیه طالبان است. کاری که می تواند اوضاع را در افغانستان از این هم بدتر کند و ناامنی گسترده‌ای را در این کشور حاکم کند. برخی امیدوار بودند که اتفاقات اخیر بتواند امریکا را به افغانستان برگرداند. اما بایدن آب پاکی را روی دست همه ریخته و می گوید از تصمیمش پشیمان نیست.
به نظر می آید که افغانستان وارد مرحله تازه ای از بی نظمی و جنگ های پراکنده و ناامنی شود. طالبان هر چند سلاح‌های آمریکایی را در دست دارد اما بعید است که بتواند با کانون های مختلف حمله، مبارزه کند. در چنین شرایطی جان غیرنظامیان بیش از همه در خطر می‌افتد.
آشوب در افغانستان چه تبعاتی برای ایران دارد؟
همچنین رویداد24 در گزارشی می‌نویسد: انفجارهای پیاپی و خونین فرودگاه کابل که جان بیش از ۱۰ سرباز آمریکایی را گرفت بیش از پیش محبوبیت بایدن را کاهش خواهد داد؛ امری که شانس انتخاب مجدد او را با تردید‌های جدی مواجه می‌کند. آیا تحولات افغانستان بر سرنوشت برجام تاثیرگذار است؟
روز پنجشنبه چندین انفجار پیاپی فرودگاه کابل را لرزاند، ده‌ها نفر کشته و زخمی شدند، از میان کشته‌ها دوازده نظامی آمریکایی نیز جان خود را از دست دادند. داعش مسئولیت این حملات مرگبار را بر عهده گرفت، بایدن رئیس جمهور آمریکا نیز در سخنانی پس از این حملات اعلام کرد که تمامی مسئولیت حوادث افغانستان را می‌پذیرد.
پیش از حملات داعش به فرودگاه کابل، آمریکا به شهروندانش نسبت به بروز حملات تروریستی در کابل هشدار داده بود و رسانه‌های آمریکایی از احتمال حمله داعش خبر داده بودند، ساعاتی بعد چندین انفجار پی در پی فرودگاه کابل را لرزاند، انفجار‌هایی که به کشته شدن تعدادی از نیروهای نظامی آمریکایی و شهروندان افغانستانی منجر شد. این انفجار‌ها برای بایدن خبر بسیار بدی بود. خروج آشفته نیروهای آمریکایی از فرودگاه کابل موجی از انتقادات را متوجه دولت بایدن کرد، رسانه ها، مطبوعات، کنگره همگی از نحوه خروج و مدیریت عقب نشینی آمریکا از افغانستان پس از ۲۰ سال انتقاد کردند. این انتقادات به کاهش محبوبیت بایدن منجر شد.
کاهش محسوس محبوبیت بایدن زنگ خطری برای دموکرات‌ها است. سرعت این کاهش در سال نخست ریاست جمهوری بایدن قابل توجه است. در چهار سال ریاست جمهوری ترامپ میزان محبوبیت اش نوسان زیادی نداشت و همواره حدود ۴۰ درصد بود. بایدن، اما اینگونه نیست. بعد از برخورداری از میزان محبوبیت نسبتا بالا بایدن حالا در میان افکار عمومی سقوط کرده است. این سقوط به یک دلیل عمده مهم است. در حالی که ترامپ در میان مستقل‌ها محبوبیت چندانی نداشت بایدن رای قابل توجهی میان مستقل‌ها داشت و نظرسنجی‌های جدید نشان می‌دهند که کاهش محبوبیت بایدن عمدتا میان مستقل‌ها است.
برای نتیجه گیری درباره انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا هنوز زود است. اینکه محبوبیت بایدن پایین بماند یا افزایش پیدا کند هنوز مشخص نیست. اما خون سربازان آمریکایی که در فرودگاه کابل ریخته شده قطعا به این زودی فراموش نخواهد شد، جمهوری خواهان بدون شک از خون سربازان کشته شده برای پایین کشیدن بایدن استفاده خواهند کرد. همان جمهوری خواهانی که از همین الان وعده می‌دهند که درصورت احیای برجام مجددا از آن خارج خواهند شد.
اکنون بین جمهوری خواهان دو گزینه برای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ مطرح هستند: دونالد ترامپ و مایک پومپئو.
اگر یکی از این دو موفق شوند بایدن را پایین بکشد تقریبا بدون شک مجددا از برجام خارج خواهد شد. دولت بایدن و ایران هم اکنون برای احیای برجام تلاش می‌کنند و برخی پیش بینی می‌کند که در چند ماه آینده یا برجام احیا شود یا نوعی توافق میان طرفین شکل بگیرد. چه برجام احیا شود چه اینکه توافق مشابهی در این زمینه میان دولت ابراهیم رئیسی و دولت جو بایدن امضا شود، بازهم زیر تیغ جمهوری خواهان خواهد بود، چون بسیار بعید است که اینگونه توافقی در کنگره به تایید برسد. دولت بایدن از چند ماه پیش گفته است که هیچ تضمینی درباره عدم خروج رئیس جمهور بعدی آمریکا از توافق با ایران نمی‌دهد. آیا در چنین شرایطی باز هم ایران به احیای برجام و یا امضای توافق جدیدی با واشنگتن و شرکایش فکر می‌کند؟
واکنش ایران به انفجار فرودگاه کابل
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، مراتب تاثر شدید خود از حوادث تروریستی ۴ شهریور ماه از جمله در فرودگاه کابل را اعلام کرد.
سعید خطیب زاده، با محکوم کردن هدف قرار دادن مردم بی‌دفاع افغانستان و هر نوع عملیات تروریستی که در آن زنان و مردان و جوانان و خردسالان مورد حمله قرار می‌گیرند، اظهار امیدواری کرد: با تشکیل هرچه سریعتر دولتی فراگیر در کابل، ارگان‌ها و نهاد‌های مسئول وظایف خود را در صیانت از جان و مال مردم عهده دار شوند.
براساس این گزارش طبق اعلام برخی از منابع خبری در این حوادث تروریستی بیش از ۶۰ نفر کشته و بیش از ۱۵۰ نفر زخمی شده‌اند.
به گزارش آسوشیتدپرس، پنتاگون نیز در بیانیه‌ای اعلام کرده است که دو عامل انتحاری فرودگاه کابل را هدف گرفتند که منجر به کشته شدن ۱۳ سرباز آمریکایی و زخمی شدن 18 تن دیگر از نیروهای آمریکا در افغانستان شده است.
داعش مسئولیت این حوادث تروریستی را بر عهده گرفته است.
سایر اخبار این روزنامه
ابراهیم رئیسی قول حل مشکلات مردم را در نخستین روزهای آغاز به کار دولت داد
نخستین سفر استانی رئیسی به خوزستان
محمدعلی وکیلی
فرصت‌ها و چالش‌های پیش روی دولت رئیسی
آیا هنرستان دخترانه سوره دیگر بازیگر تربیت نخواهد کرد؟
جنجال «بن‌بست خوشبختی»
وزیر بهداشت:
واکسیناسیون تا دهه فجر تکمیل میشود
وزیران کابینه سیزدهم عهدنامه امضا کردند
وعده وزاری اقتصادی در نخستین روز کاری
تولید، درمان مشکلات اقتصادی است
بحران تورم، اولویت ضرب الاجلی دولت سیزدهم
افغانستان تبدیل به استخوانی در گلوی آمریکا شده است؟
حمام خون در فرودگاه کابل
وزیر کشور:
رسیدگی به مطالبات مردم مهمترین برنامه وزارت کشور است
علی لاریجانی:
وزارت بهداشت اجازه ورود واکسن را نداد
نشست بغداد و رفع بن‌بست‌های مذاکره
امام جمعه مشهد:
نرخ‌گذاری بر اساس عرضه و تقاضا متناسب با اقتصاد شرک‌آمیز است
