محرومیت مالی 38 درصد مردم خراسان رضوی

مسعود حمیدی/ بر اساس داده‌های گزارش ملی پایش فقر در سال 99 که توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی منتشر شده است، 38 درصد مردم استان در محرومیت به سر می‌برند.به گزارش خراسان رضوی، حداقل درآمدی است که هر فرد برای زندگی کردن به آن نیاز دارد و این نخستین بار است که به‌ صورت رسمی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی « خط فقر» را اعلام می‌کند.  بر اساس داده‌های «پایش فقر»، برآورد خط فقر متوسط کشوری برای سال ۱۳۹۹، یک‌میلیون و254 هزار تومان به‌صورت سرانه(خط فقر سرانه به معنای میزان خط فقر برای خانواده‌های یک‌نفره است) بوده که نسبت به خط فقر سال ۱۳۹۸ معادل ۳۸ درصد رشد داشته است. در این پایش خط فقر بر پایه خانوارهای  سه و چهار نفره محاسبه‌ شده است اما این لزوماً به این معنی نیست که عدد خط فقر سرانه را ضرب در عدد 3 و 4 کرد بلکه بر اساس داده‌های پایش خط فقر، بعد خانوارهای سه نفره 2.2 و بعد خانوارهای چهار نفره 2.7 در نظر گرفته ‌شده است. بنابراین خط فقر در سال 1399 برای خانوار سه‌نفره، دو میلیون و 758 هزار تومان و برای خانواده چهارنفره، سه میلیون و385 هزار تومان برآورد شده است. در این گزارش آمده است "حداقل دستمزد تعیین‌شده در هر سال برای تمام مناطق کشور یکسان است درحالی‌که وجود تفاوت‌های منطقه ای سبب می‌ شود خط فقر در استان‌ها و شهرهای مختلف متفاوت باشد و همچنین بین مناطق شهری و روستایی آن اختلاف زیادی وجود داشته باشد. تفاوت خط فقر باعث می‌شود در برخی مناطق حداقل دستمزد پوشش بیشتر و در برخی دیگر پوشش کمتر داشته باشد. اما آن چه در این گزارش قابل‌توجه است مسئله نرخ محرومیت استان‌ها در سال 99 است. بر اساس این گزارش، نرخ محرومیت بر پایه سه شاخص عضو بودن در پنج دهک پایین جامعه، فاقد شغل(فاقد بیمه) بودن افراد و تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی بودن افراد برآورد شده  که بر این مبنا  نرخ محرومیت در استان خراسان رضوی در این سال به 38 درصد رسیده است. به بیانی دیگر 38 درصد جمعیت استان خراسان رضوی در سال 99 در محرومیت به سر می‌برند. این در حالی است که نرخ متوسط محرومیت در کشور 31 درصد است. خراسان رضوی 16 در محرومیت این گزارش حاکی از آن است که استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان شمالی و لرستان بالاترین درصد محرومان را در بین استان‌های کشور  دارند و استان‌های تهران، یزد و البرز کمترین جامعه محروم را بین استان‌های کشور به خود اختصاص داده‌اند و استان خراسان رضوی در اواسط جدول استان‌های محروم و در رتبه 16 قرار گرفته است. بیش از یک‌سوم هزینه‌های سه دهک اول استان صرف مواد غذایی می‌شود بر اساس این گزارش، نرخ بالای تورم به خصوص در گروه‌های خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها  مهم‌ترین عامل بالا رفتن خط فقر در سال 99 تعیین‌ شده است. خانوارهای کم برخوردار جامعه معمولاً در دهک‌های یک تا 3 قرار می‌گیرند و دهک‌های بالا معمولاً بالاترین درآمد را به خود اختصاص می‌دهند. بر پایه این گزارش،  خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها بیش از 36 درصد هزینه کرد خانوارهای دهک اول استان خراسان رضوی را دربر می‌گیرد و این اقلام تنها 16 درصد هزینه کرد دهک دهم خانوارهای استان را مشمول می‌شود. درواقع با بالا رفتن درصد هزینه کرد خانواده‌ها در دو حوزه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها نرخ محرومیت یک استان هم مشخص می‌شود. به‌طور مثال در استان خوزستان حتی در دهک دهم نیز 28 درصد هزینه‌های خانواده‌ها صرف تهیه اقلام خوراکی می‌شود اما در استان تهران تنها 13 درصد است و در استان سیستان و بلوچستان بیش از نیمی از هزینه کرد خانواده های دهک اول صرف تهیه مواد خوراکی و آشامیدنی می‌شود و استان خراسان رضوی در میانه‌های جدول قرار می‌گیرد.