آغاز پروژه "هرج ومرج سازنده" در افغانستان؟

یکی از سوال هایی که درباره انفجارهای  پنج‌شنبه در فرودگاه کابل وجود دارد این است که چه کسانی از این حملات سود می برند؟در این حملات انتحاری که گفته می شود  «داعش خوراسان » مسئو لیت آن را پذیرفته است . 28 نیروی طالبان و 13 نظامی آمریکایی و 62 نفر از غیرنظامیان کشته و 150 نفر دیگر نیز زخمی شده اند. اگر چه این حملات به لحاظ سیاسی جو بایدن رئیس جمهور آمریکا را در داخل این کشور در وضعیت بغرنجی  قرار داده است  اما شاید بتوان گفت نتایج این حملات و پیامدهای آن در حوزه میدانی و حتی بلند مدت به نوعی فرصت هایی را برای دولت او  پدید آورد .این حملات یک روز پس از آن انجام  شد که جو بایدن رئیس جمهور آمریکا هشدار داد به هر اندازه که نظامیان آمریکایی بیشتر در کابل باقی بمانند، با تهدید بیشتر حمله داعش مواجه خواهند شد. انگلیس نیز از روز قبل از انفجار در پیام‌های متعدد از نیروها و شهروندانش خواسته بود که از فرودگاه کابل دور شوند که این نکته نیز در جای خود تامل‌برانگیز است.به نظر می رسد یکی از پیامدهای  این انفجارها می تواند ایجاد هراس در هزاران شهروند افغان باشد که  برای خروج از افغانستان به فرودگاه کابل هجوم آورده و دولت آمریکا را در تنگنا قرار داده اند.از اکنون دیگر وحشت و هراس در فرودگاه کابل حکم‌فرماست و بی‌شک مردم برای مراجعه به فرودگاه با تردید جدی روبه رو هستند و از حجم ورودی مردم به فرودگاه کاسته خواهد شد .حتی می تواند این مشروعیت را برای نیروهای خارجی ایجاد کند که هرگونه برخورد تند و مسلحانه را علیه مردم برای متفرق کردن‌شان در فرودگاه کابل به کار گیرندو این امر درمقابل،خروج نیروها و امکانات آمریکایی‌ها و دیگر خارجی‌ها را تسهیل می‌کند. پیامد  دیگر نیز با توجه به سخنان بایدن در خصوص تهدید داعش علیه نیروهای آمریکایی می تواند سرپوشی بر فرار مفتضحانه آمریکا از افغانستان و مدیریت افکار عمومی در داخل آمریکا باشد. بر این اساس هر چند 13آمریکایی در این انفجار کشته شدند اما این مسئله همچنان دستاویزی برای مداخله دوباره در افغانستان ر ا باز خواهد گذاشت.همچنان که بایدن پس از این انفجارها   گفت: “می‌دانیم عاملان حمله کابل چه کسانی هستند و به دنبال راه‌های مناسب برای حمله به آن ها در هر کجا که هستند، خواهیم بود!از «مسئولان افغانستان» می‌خواهم برنامه روشن برای مبارزه با شاخه داعش در افغانستان ارائه کنند!”.  مواضع مقامات طالبان درباره حمله اخیر نیز درخور توجه است. عبدالسلام ضعیف  سفیر سابق طالبان  در پاکستان در گفت وگو با الجزیره با متهم کردن آمریکا به داشتن مسئولیت حملات تروریستی در کابل می‌گوید اگر گزارش های اطلاعاتی در این باره وجود داشت، چرا مانع آن نشدند؟ این منطقه در کنترل طالبان قرار ندارد، بلکه آمریکایی ها کنترل آن را در دست دارند. محمد نعیم سخنگوی دفتر سیاسی گروه طالبان نیز در گفت وگو با این شبکه گفت مسئولیت انفجار در اطراف فرودگاه کابل برعهده نیروهای بیگانه است، زیرا این نیروها مسئولیت تامین امنیت فرودگاه را برعهده داشتند.افزون بر این اوضاع داخلی افغانستان پس از سیطره طالبان بر کابل و سناریوی احتمالی آمریکا برای این کشور را باید مدنظر داشت. فراموش نکنیم که بسیاری از تحلیل گران بر استفاده آمریکا از اهرم داعش برای تاثیرگذاری بر معادلات داخلی افغانستان  طی سال های گذشته سخن به میان آورده بودند  حتی برخی پا را فراتر گذاشته اند و به نوعی دست غرب و داعش درحوادثی مانند  به خاک و خون کشیدن جنبش روشنایی، حمله به بسیاری از اماکن و مدارس مرتبط با شیعیان و اخلال در هر روندی را که به نفع‌شان نبوده در یک کاسه دیده‌اند .حالا نیز با نبود دولت قوی مرکزی و همسو نبودن  بخشی از مردم با حاکمیت طالبان و از سوی دیگر در کنار این دو مقوله اعلام موجودیت گروه های معارض در پنجشیر  این ظرفیت وجود  دارد که طالبان را از یک سو با این نیروها و از سوی دیگر با داعش درگیر کند.با درنظر گرفتن این موارد می توان این احتمال را مطرح کرد که با حمله تروریستی در فرودگاه کابل ،گویا پروژه «هرج و مرج به اصطلاح سازنده» در افغانستان استارت خورده که اجرای آن در عراق، سوریه، لبنان، لیبی و یمن نتیجه ای جز ویرانی به همراه نداشته است.