تاوان بی توجهی به تاکیدهای رهبر انقلاب بر واردات واکسن

گروه اجتماعی – «هم برای واردات، هم برای تولید داخلی، باید تلاش مضاعف بشود و بتوانند واکسن را هرجور که ممکن است، برای همه مردم برسانند»؛ این بخش از بیانات اخیر رهبر انقلاب درباره ضرورت واکسیناسیون گسترده مردم و واردات واکسن، اگرچه مسئولان دولت دوازدهم را در آخرین روزهای کاری‌شان از خواب غفلت بیدار کرد، اما این موضع رهبر انقلاب در گذشته هم بیان شده بود و اگر با کوتاهی مسئولان مربوط مواجه نمی‌شد، امروز شرایط بهتری داشتیم. با این حال انگار برخی قصد دارند کم‌کاری و تعلل دولت دوازدهم را نادیده بگیرند و برای آن بهانه‌های واهی بتراشند، پس چاره‌ای نیست که بدون تعارف، پاسخ آن‌ها را بدهیم و همه چیز را برای مردم شفاف کنیم. رهبر انقلاب: وقتی نیاز باشد، استفاده از واکسن خارجی ایرادی ندارد  19 دی‌ 99 بود که رهبر انقلاب مخالفت صریح خود را برای واردات واکسن از آمریکا و انگلیس اعلام کردند ، اما معلوم نیست چرا برخی فراموش کردند که در همان سخنان رهبر انقلاب، بر این موضوع هم تاکید شده بود که «از جاهای دیگر اگر بخواهند واکسن تهیه کنند -که جای مطمئنّی باشد- هیچ اشکالی ندارد». صحبت اخیر ایشان درباره واردات واکسن (در تاریخ20/05/1400) نیز ‌ صریح و روشن است: «...هم برای واردات، هم برای تولید داخلی، باید تلاش مضاعف بشود و بتوانند واکسن را هرجور که ممکن است، برای همه مردم برسانند». البته این هم طبیعی است که رهبر معظم انقلاب، پشتیبان محققان داخلی باشند و با وجود آغاز واکسیناسیون عمومی در کشور با واکسن‌های خارجی (در اردیبهشت 1400)، این‌طور تصمیم بگیرند که تزریق واکسن خود را به تولید واکسن داخلی منوط کنند تا این کارشان  برای محققان داخلی انگیزه‌بخش باشد. در عین حال به طور صریح هم بر واردات واکسن تاکید کرده‌اند: «یک وقت هست که در کنار واکسن داخلی، واکسن‌های خارجی هم مورد استفاده است، مورد نیاز است، ایرادی ندارد، من اشکالی به آن ندارم (4/4/1400، بیانات پس از تزریق نوبت اول واکسن)». استناد رهبر انقلاب به گزارش های مسئولان اجرایی مروری بر بیانات رهبر انقلاب، این نشانه را هم دارد که ایشان همواره به گزارش‌های مسئولان اجرایی استناد و به نقل از آن‌ها بیان کرده‌اند که کشورهای خارجی در ارائه واکسن به کشور ما کارشکنی می‌کنند. اگرچه کلیت این گزارش و ظلم کشورهای خارجی درست است، اما نکته مهم این است که رهبر انقلاب با اشاره به این موضوع، بار دیگر سیاست کلی برای واردات واکسن را در صحبت‌های خود تکرار کرده‌اند. توقف تزریق 1.6 میلیون دوز مدرنا در ژاپن در عین حال به رغم این تاکیدات رهبری مبنی بر واردات واکسن خارجی در صورت نیاز، یکی از مباحثی که درباره واردات واکسن از چند کشور خاص مطرح بوده، نگرانی‌ها از سوابق آن‌ها به‌خصوص ماجرای خون‌های آلوده فرانسوی است که ضرورت احتیاط دراین‌باره را دوچندان می‌کرد. کما این‌که طی چند روز گذشته نیز خبری مبنی بر توقف استفاده از 1.6 میلیون دوز واکسن آمریکایی مدرنا در ژاپن، به دلیل کشف آلودگی‌های خارجی در ویال‌های بازنشده منتشر شد که به نوعی بر این نگرانی صحه می‌گذارد. البته حتی این نگرانی به‌جا باعث نشده بود که واردات این واکسن‌ها به طور کامل ممنوع شود، بلکه به گفته مسئولان، که جزئیات آن در ادامه ذکر شده، این ممنوعیت مبتنی بر محل تولید آن بود. بازار گسترده تولید واکسن حالا پس از مرور بیانات مهم رهبر انقلاب، وقت آن رسیده که کارنامه مسئولان متولی را هم مرور کرده و سوالات و ابهامات را مطرح کنیم: * با دستور رهبر انقلاب و برای پیشگیری از خدعه دشمنان، واردات واکسن از آمریکا و انگلیس ممنوع شد؛ اما آیا واکسن‌های کرونا فقط در این دو کشور تولید شده بود؟ پاسخ کاملا روشن است و اقدام دیرهنگام مسئولان دولتی برای رایزنی با چین و روسیه و همکاری با کوبا هم، ثابت کرد که همه چیز به آمریکا و انگلیس ختم نمی‌شود. واردات فایزر از دیگر کشورها مجوز مکتوب رهبری داشت نکته مهم دیگر این‌که، واردات واکسن‌های آمریکایی و انگلیسی نیز به‌طور کامل ممنوع نبود و واردات واکسن‌هایی مانند فایزر و آسترازنکا که در جایی خارج از خاک این دو کشور تولید شده باشد منعی نداشت. همان‌طور که طبق گزارش رسمی وزارت بهداشت، تاکنون بیش از 4 میلیون دوز آسترازنکای تولیدشده در کره جنوبی، روسیه، ژاپن و... نیز در کشور تزریق شده است، در حالی که اگر مالکیت انگلیسی شرکت آسترازنکا ملاک عمل بود، اجازه واردات آن از کشورهای ثالث هم داده نمی‌شد. ضمن آن‌که طبق اعلام یک منبع آگاه به خبرگزاری فارس، حتی دی‌ماه 99 مجوز رهبر معظم انقلاب برای ورود واکسن آمریکایی و انگلیسی کرونا که در سایر کشورها تولید شده باشد، کتبا هم به مسئولان ذی‌ربط اعلام شده بود. جهانپور: منعی برای واردات واکسن‌های مورد تایید WHO وجود ندارد اظهارنظر صریح جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو طی روزهای اخیر هم سندی دیگر بر این مدعاست: «منعی برای واردات انواع واکسن کرونای مورد تایید WHO یا سازمان غذا و دارو از جمله آسترازنکا، مدرنا و فایزر و... (غیر از تولیدی آمریکا و بریتانیا) وجود نداشته و ندارد». لاریجانی: وزارت بهداشت برای  واردات 18 میلیون دوز واکسن  از چین تعلل کرد ادعای علی‌لاریجانی، رئیس پیشین مجلس هم درباره تعلل های مسئولان در واردات واکسن از چین سندی دیگر در این باره است. طبق آن چه خبرگزاری ها منتشر کرده اند، لاریجانی گفته بود: حدود مرداد پارسال که دیدم وضعیت کرونا خراب است، با طرف چینی مذاکره کردم که واکسن بفرستند، قرار شد ۱۸ میلیون واکسن با قیمت ارزان بفرستند اما مسئولان وزارت بهداشت تعلل کردند و این کار انجام نشد». دلیل این همه تعلل چه بود؟ حالا مسئولان دولت دوازدهم باید بهانه‌های تکراری را کنار بگذارند و به‌صراحت پاسخ دهند که چرا در واردات واکسن کرونا این همه تعلل داشته‌اند؟ ما هم داستان تلخ تحریم‌ها و کارشکنی‌های دشمنان را می‌دانیم، از مشکلات تبادل بانکی پول برای خرید واکسن مطلع‌ایم، شرایط سخت تهیه و نگهداری از برخی واکسن‌ها (مانند فایزر که زنجیره سرمای حمل و نقلش 60 تا 70 درجه زیر صفر است) را می‌دانیم، اما این را هم می‌دانیم که وقتی پای جان مردم در میان بود، تلاش و اقدام دولت قبل برای واردات واکسن باید خیلی بیشتر از آن‌چه بود که مشاهده کردیم. چرا مخالفان واکسن خارجی پنهان شده‌اند؟ این روزها برخی تلاش می‌کنند پیشتازی کشورهایی مانند ترکیه در واکسیناسیون را به رخ بکشند اما عجیب است که به این نکته اشاره نمی‌کنند: کشوری مانند ترکیه برای تزریق واکسن‌های چین، در مرحله سوم آزمایش بالینی و قبل از دریافت مجوز سازمان بهداشت جهانی اعلام آمادگی کرد و با اعتماد دوجانبه، میلیون‌ها دوز واکسن دریافت کرد اما در همان روزهایی که صحبت از چنین همکاری‌هایی بین ایران و دیگر کشورها، از جمله چین مطرح بود، بسیاری از متخصصان به دولت نامه نوشتند و با این کار مخالفت کردند. هرچند شاید فضای مجازی، جو سنگینی را مبنی بر این‌که ما نباید موش آزمایشگاهی باشیم ایجاد کرده بود و این جو می‌توانست روی تصمیم‌گیری مسئولان دولت تاثیر گذاشته باشد، اما چهره‌های متخصص نباید تحت تاثیر چنین فضایی موضع‌ گیری می‌ کردند و باید طبق تشخیص علمی خود عمل می ‌کردند. حالا همان متخصصان و نهادهایی که آن روز مخالف همکاری دو جانبه و تهیه واکسن به میزان بالا بودند، امروز کجا هستند و چرا موضع گذشته خود را که دولت را هم برای تسریع در خرید واکسن کم انگیزه کرد، فراموش کرده اند؟ دعوای دولت و بخش خصوصی در میان جان باختن های مردم فراموش نکنیم که بخش خصوصی هم با وجود آن‌که ادعای فراوانی برای واردات واکسن داشت، نتوانست یا نگذاشتند واکسنی وارد کند. در روزهایی که آمار فوتی های کرونا در کشور به 105 هزار نفر رسیده، فعالان بخش خصوصی نامه های درخواست‏شان برای واردات واکسن و مخالفت وزارت بهداشت با آن را منتشر می کنند و سخنگوی سازمان غذا و دارو هم این طور پاسخشان را  می دهد: «خروجی ۳۸ مجوز واردات واکسن بخش‌ خصوصی، ۳۱۴ هزار دوز واکسن آسترازنکا از روسیه آن‌هم توسط یک شرکت دارویی باسابقه بوده است. این‌ همه ادعا و بازی‌ با افکار عمومی به اسم بخش‌ خصوصی، اما فیل موش زایید». از آن‌سو فعالان بخش خصوصی نیز از کارشکنی ها و تاخیرها در روند اداری واردات توسط دستگاه های مسئول سخن  می گویند. این که فعالان بخش خصوصی راست می‌گویند یا مسئولان وزارت بهداشت را باید دستگاه قضایی شفاف کند، اما تلخ است وقتی که ببینیم در روزهای سیاه کرونا، به جای جبران کاستی ها و همدلی برای افزایش واردات واکسن، متولیان این کار دست به گوشی نشسته اند و در فضای توئیتر، جنگ زرگری به راه انداخته اند». امید به جبران کاستی های دولت قبل در دولت جدید سخت و دشوار بود در روزهایی که سیاه‌ترین روزهای کرونایی کشور است، پرونده واردات واکسن های خارجی را باز کنیم اما چاره‌ای نبود، چرا که برخی جای شاکی و متهم را عوض کرده بودند. با همه این تلخی‏ها، اما امیدها برای افزایش واردات واکسن بیشتر شده و دولت سیزدهم نیز واکسیناسیون گسترده مردم را در اولویت کاری خود قرار داده است تا 70 درصد جمعیت کشور واکسینه شوند، هرچند که طبق گفته معاون کل وزیر بهداشت، برای مقابله با دلتای وحشی، باید به پوشش 90 درصدی واکسیناسیون در کشور برسیم تا شاید بتوانیم نفس راحتی بکشیم، به امید آن روز...  .