زمزمه شناسایی طالبان در واشنگتن و مسکو

سرویس بین‌الملل جوان آنلاین: طالبان برای تشکیل دولت طی چند هفته آینده، آماده می‌شود و جهان هم خود را برای کنار آمدن با آن آماده می‌کند. مسکو گفته که خواهان برقراری ارتباط با دولت جدید در افغانستان است و تأکید کرده که ایجاد رابطه مسکو با دولت جدید در کابل ضروری است، چرا که به قدرت رسیدن طالبان یک واقعیت است. در واشنگتن هم مقام‌های امریکایی به واشنگتن‌پست گفته‌اند که ممکن است شناسایی طالبان مدتی طول بکشد؛ موضعی که در نهایت، معنای تلویحی آن چیزی جز شناسایی طالبان نیست. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان در گفتگو با رویترز گفته که ترکیب کابینه افغانستان احتمالاً طی چند هفته آینده مشخص خواهد شد. مجاهد البته از وجود «برخی موانع جزئی» بر سر راه تشکیل کابینه صحبت کرده که باعث تأخیر در تشکیل کابینه شده، ولی توضیحی نداده که این موانع چه چیز‌هایی هستند. به گفته مجاهد، ورود ناگهانی به کابل و به دست آوردن حکومت، غیرقابل پیش‌بینی بوده و ظاهراً منظورش این است که همین باعث شده که طالبان در اعلام دولت تأخیر کند. او در عین حال تأکید کرده که طالبان مایل است در مورد تشکیل دولت مذاکرات گسترده‌ای انجام دهد تا یک دولت قوی تشکیل شود: «بحث در مورد همه جنبه‌های یک حکومت در حال انجام است و امیدواریم طالبان «طی چند روز» اعلامیه و بیانیه‌ای در این زمینه منتشر کنند.» ذبیح‌الله مجاهد از تمایل طالبان برای «پایان جنگ» و «ایجاد ساختاری با نظر همه که نشان‌دهنده خواسته‌های مردم باشد» خبر داده و می‌گوید: «ما پیشرفت قابل توجهی در این زمینه داریم، اما هنوز کار در حال انجام است.» او می‌گوید که طالبان می‌خواهد کسانی که از حمایت و محبوبیت مردم برخوردار هستند، بخشی از دولت باشند و از ورود افرادی که در گذشته در مرکز درگیری‌ها بودند، اجتناب می‌کنند. به همین خاطر او از ادامه رایزنی و مذاکره با «حامد کرزی» رئیس‌جمهور پیشین افغانستان، «عبدالله عبدالله» رئیس اجرایی سابق، «یونس قانونی» و «عبدالرشید دوستم» معاونان رئیس‌جمهور سابق خبر داده و تصریح کرده است: «نظرات و توصیه‌های آن‌ها نیز مورد توجه قرار گرفته است.» با این حال عطا محمد نور، والی پیشین بلخ در گفت‌وگویی با بی‌بی‌سی محدود شدن مذاکرات به چند نفری را که سخنگوی طالبان به آن‌ها اشاره کرده، یک «توطئه» خوانده و می‌گوید: «اشرف غنی، حامد کرزی و عبدالله عبدالله با تفاهم با طالبان نظام را تسلیم کردند یا خودشان تسلیم شدند. مذاکره آنان به هیچ صورت قابل پذیرش نیست.» به همین دلیل، گروهی از رهبران افغانستان، از جمله دو رهبر منطقه‌ای می‌گویند که می‌خواهند با طالبان گفت‌وگویی جداگانه انجام دهند و قصد دارند ظرف چند هفته برای تشکیل جبهه جدید و مذاکره با دولت آینده ملاقات کنند. «خالد نور»، پسر «عطا محمد نور» یکی از اعضای این گروه گفته که «این گروه متشکل از عبدالرشید دوستم، رهبر کهنه‌کار و دیگر مخالفان گروه طالبان است».
مسکو: طالبان در انزوا افراطی می‌شود
تازه وقتی طالبان دولت تشکیل دهد، شناسایی آن به یک مسئله تبدیل خواهد شد. به نظر می‌رسد، تعداد قابل‌توجهی از دولت‌هایی که از نفوذ کمی هم برخوردار نیستند، برای شناسایی طالبان آمادگی دارند. در این بین روسیه جزو نفرات اول صف شناسایی طالبان خواهد بود؛ کشوری که به‌رغم نگرانی از تأثیر حاکم شدن طالبان بر تحولات آسیای مرکزی و قفقاز، معتقد است که در هرحال طالبان یک واقعیت است. «ضمیر کابلوف» نماینده ویژه رئیس‌جمهور روسیه در امور افغانستان دیروز در جدید‌ترین موضع‌گیری خود که در یک برنامه پخش زنده در شبکه «یوتیوب» ابراز شد، گفت که مسکو بر اساس تماس‌های موجود با طالبان، با دولت جدید در افغانستان روابط برقرار خواهد کرد. کابلوف گفته که ایجاد رابطه مسکو با دولت جدید در کابل ضروری است، چرا که به قدرت رسیدن طالبان یک واقعیت است. کابلوف افزود: چنانچه غرب و به قول معروف جامعه جهانی به طور کل، بخواهند طالبان را منزوی و به آن‌ها فشار وارد کنند، در این شرایط، متأسفانه باید بگویم که این امر باعث افراطی شدن این گروه خواهد شد. وی همچنین گفت که روسیه نسبت به تحولات افغانستان «نسبتاً راحت» است، چرا که طی هشت سال گذشته با طالبان در تماس بوده است. در واشنگتن، این بحث به طور رسمی مطرح نشده، به خصوص که دولت بایدن در حال حاضر به شکل بی‌سابقه‌ای درگیر خارج کردن اتباع خود از کابل و همچنین کسانی است که طی دو دهه گذشته با امریکا در افغانستان همکاری کرده‌اند. با این حال، بحث شناسایی طالبان به طور جدی در پشت پرده دولت بایدن مطرح است. واشنگتن پست دیروز نوشت که مقام‌های امریکایی می‌گویند، دولت بایدن مجبور است نسبت به اینکه دولت طالبان را به رسمیت بشناسد یا خیر تصمیم بگیرد. البته این مقام‌ها گفته‌اند چنین تصمیمی ممکن است تا مدتی طول کشیده و همچنین ممکن است به عنوان یک فاکتور در هرگونه بازگشت به این کشور مطرح باشد، به‌رغم این صرف طرح این بحث، تلویحاً نشان‌دهنده تمایل دولت بایدن برای حرکت در مسیر شناسایی است. روز جمعه ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه امریکا گفت دولت بایدن «فعالانه مشغول بحث» بر سر درخواست طالبان با هم‌پیمانان و شرکای امریکا در منطقه است، اما به گفته یک مقام امریکایی که نامش را فاش نکرد، امریکا هنوز تعامل مستقیمی با طالبان با هدف بحث بر سر شکل هیئت دیپلماتیک کشورش در افغانستان پیدا نکرده است. ظاهراً یک بحث جدی در میان امریکایی‌ها درباره شناسایی طالبان این است که اگر امریکا فرصت تعامل با طالبان را از دست بدهد، قادر نخواهد بود تصمیمی درباره جان امریکایی‌هایی که بعد از ۳۱ آگوست (۹ شهریور) در افغانستان می‌مانند، به دست بیاورد. یک مقام ارشد وزارت خارجه امریکا در پاسخ به سؤالی در خصوص اینکه چطور امریکا خواهد توانست به کسانی که باقی می‌مانند کمک کند گفت: «ما در حال تهیه برنامه‌های دقیقی در مورد اینکه چطور ارائه پشتیبانی کنسولی را ادامه داده و خروج را برای افراد مایل به ترک افغانستان بعد از ۳۱ اوت تسهیل کنیم، هستیم. مقام‌ها همچنین گفتند دولت در حال بررسی مجموعه‌ای از گزینه‌ها در قابل تعامل دیپلماتیک ما است. علاوه بر مسکو و واشنگتن، چنین تمایلی آشکارا در دولت ترکیه نیز دیده می‌شود. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه دیروز با بیان اینکه افغانستان باید به سرعت به سمت بهبودی حرکت کند، گفت: «ما برای هر کمکی آماده ایم. کافی است که از سوی افغانستان این تمایل را ببینیم.» او هرچند از لفظ دولت افغانستان یا امارات اسلامی استفاده نکرده، ولی موضع‌گیری او، نشان‌دهنده تمایل به تعامل با دولت آتی است که در کابل مستقر خواهد شد.
هشدار درباره حمله قریب‌الوقوع مجدد
فردا مهلت خروج امریکا و کشور‌های غربی از کابل تمام می‌شود. طالبان گفته است که کارشناسان فنی و مهندسان این گروه آماده‌اند به محض خروج نیرو‌های امریکایی فرودگاه کابل را در دست گیرند. یک مقام طالبان به رویترز گفت: «ما منتظر اشاره نهایی امریکایی‌ها هستیم تا کنترل کامل را به دست آوریم.» با این حال، مقامات طالبان به الجزیره گفته‌اند که دیگر کسی به‌سوی فرودگاه کابل حرکت نکند، زیرا خطر حمله تروریست‌های داعش در مسیر و نیز در فرودگاه بسیار جدی است. با این حال، چند روز بعد از انفجار فاجعه‌بار در فرودگاه کابل، جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا، مجدداً هشدار داد که حمله دیگری به فرودگاه کابل محتمل است و گفته که فرماندهان ارتش به او گفته‌اند این حمله ممکن است یک شنبه انجام شود. ساعاتی بعد از این هشدار مقام‌ها بار دیگر به امریکایی‌ها هشدار دادند فوراً از ناحیه فرودگاه دور شوند. سفارت امریکا در کابل در ساعات اول صبح یک شنبه به امریکایی‌ها در مورد یک «تهدید مشخص و معتبر» هشدار داد. مقام‌های وزارت خارجه هم در روز‌های اخیر هشدار‌های مشابهی صادر کرده‌اند.