دولت و الزامات بازسازی سرمایه اجتماعی

غلامرضا ظریفیان استاد دانشگاه و فعال سیاسی دولت سیزدهم در شرایط خاصی تشکیل شده است. با توجه به نارضایتی‌‌هایی که در احزاب در زمان انتخابات به خاطر عملکرد شورای نگهبان ایجاد شده و از طرف دیگر اعتراضات در سطح جامعه به دلیل مشکلات معیشتی، اگر آقای رئیسی به دنبال تشکیل دولت قوی و کارآمد باشد مسیر و راهی جز باز سازی سرمایه اجتماعی و اعتماد مردم به مسئولان وجود ندارد. در مساله بازسازی سرمایه اجتماعی نکته مهم این است که بازسازی سرمایه اجتماعی با چه رویکردهایی قابل تحقق است. به نظر می‌رسد دولت سیزدهم نباید به سمت اقدامات عامه پسند حرکت کند؛ چرا که در این مسیر کم توفیق خواهد بود. مهم ترین مساله همان مبارزه با فساد است که خود دولت هم بر آن تاکید دارد. دولت اگر بتواند مبارزه واقعی، جدی و مبتنی بر سازوکار با فساد انجام دهد قطعا بخش زیادی از اعتماد از دست رفته مردم به مسئولان بازسازی خواهد شد. دولت باید از اقدامات تند پرهیز کند و مبارزه با فساد را به جای تمرکز بر افراد بر تمرکز بر سازوکارها طراحی کند، رئیس جمهوری درر قوه قضائیه تا حدی توانست این مدل را به پیش ببرد. البته در این قوه به دلیل ماهیت اقدامات این نهاد، بیشتر برخورد ها قضائی و سلبی بود اما در قوه مجریه اقدامات باید ایجابی و تلاش برای از بین بردن بستر های فساد باشد نه اینکه منتظر باشیم فسادی اتفاق بیفتد تا بعد با آن فساد برخورد کنیم. رئیس جمهوری هم هدف خود از ورد به انتخابات را همین موضوع و همین کارکرد قوه مجریه عنوان کردند. مهم‌ترین آفت مبارزه با فساد ورود نگاه‌ های جناحی به این عرصه است، دولت سیزدهم اگر به دنبال مبارزه با فساد و در نهایت بازسازی سرمایه اجتماعی است باید از توان همه نخبگان و فعالان کشور استفاده کند و مساله مبارزه با فساد را آلوده به رقابت‌های جناحی و سیاسی نکند؛ امری که متاسفانه در گذشته ما شاهدآن بودیم. نکته بعدی در مبارزه با فساد، شناسایی بسترهای فساد خیز است.به این معنا که دولت باید برای موفقیت در این باره کاهش فساد با همکاری مجلس هم در سطح قوانین و بخشنامه‌ ها و هم در سطح سازوکارهای اجرائی، اصلاحات گسترده انجام دهد. با سازو کارهای فعلی مبارزه با فساد امکان پذیر نیست و در نهایت منجر به مبارزه با مفسدان در بهترین حالت خواهد شد. اگر سازوکارها اصلاح شد خروجی آن کاهش فساد و افزایش کارآمدی نهادهای اجرائی کشور خواهد شد. اگر از مردم هم بپرسید که چه انتظاری از دولت دارید همین موارد را بیان خواهند کرد. پس این رویکردها خواست ملت و منجر به افزایش امید و اعتماد در مردم نسبت به دولت سیزدهم خواهد شد.