راه‌حل کسری بودجه کشیدن ترمز ولخرجی‌ها و ریخت و پاش‌ها است

مسعود میرکاظمی یکشنبه شب در یک گفت‌وگوی تلویزیونی حضور یافت و درباره مشکلات بودجه‌ای شدید بر جای مانده از دولت قبل که کشور را با کسری حدود
450 هزار میلیارد تومانی مواجه کرده، سخنان مهمی را مطرح کرد. به گزارش خبرگزاری تسنیم، معاون رئیس‌جمهور با ‌اشاره به بحث وجود کسری بودجه که اخیراً توسط رسانه‌ها مطرح شده است، گفت: بودجه سال 1400 اساساً متناسب طراحی نشده است و اگر بخواهیم طبق روال، در سال آینده هم ضریبی را بر بودجه امسال اضافه و بودجه سال 1401 را تدوین کنیم مشکل جدی خواهیم داشت.
میرکاظمی اظهار کرد: در عملکرد پارسال کشور
562 هزار میلیارد تومان مصارف کشور بود که 30 درصد از این رقم، از طریق واگذاری دارایی‌های مالی مانند اوراق و مانند آن و 70 درصد منابع پایدار بود.


وی با ابراز اینکه «در بودجه 1400، دو سقف مصرف گذاشتیم»، افزود: سقف نخست، 937 هزار میلیارد تومان و سقف دوم هزار و 277 میلیارد تومان است. اگر عملکرد پارسال را ببینیم و منابع پایدار آن را محاسبه کنیم حدود دو و نیم تا سه برابر شده است. باید پاسخ دهیم؛ به چه‌علت این افزایش رقم بودجه را انجام دادیم.
رئیس ‌سازمان برنامه و بودجه عنوان کرد: امسال در پنج ماه و نیم یعنی در این 139 روز، 280 هزار میلیارد تومان مصارف کشور بوده است که از این رقم 220 هزار میلیارد تومان از منابع قابل اتکا بوده است.
میرکاظمی ادامه داد: مابه‌التفاوت آن از 220 تا
280 هزار میلیارد تومان از تنخواه استفاده شده است و 85 هزار میلیارد تومان هم از طریق واگذاری دارایی‌های مالی بوده است.
تحقق اندک منابع بودجه
این مسئول با بیان اینکه این نشان می‌دهد از اول سال، امکان تأمین بودجه نبوده است، یادآور شد: با توجه به اینکه منابع درآمدی پیش‌بینی‌شده ناشی از فروش نفت در بودجه امسال، محقق نشده است در این 139 روز، فقط 15 درصد تحقق عملیات داشتیم.
میرکاظمی خاطرنشان کرد: در پایان سال 91، عملکرد مصارف دولت 89 هزار میلیارد تومان بوده است؛ چگونه می‌شود که در سال 1400 این رقم به 937 هزار میلیارد تومان رسید؟
به گفته رئیس ‌سازمان برنامه و بودجه، متوسط رشد اقتصادی در هشت سال گذشته از صفر تا هشت دهم درصد بوده و عمدتاً تورم دورقمی بوده است.
میرکاظمی همچنین گفت: زمانی که منابع پایداری برای بودجه نیست به خلق نقدینگی و تورم، می‌انجامد و ضریب جینی هم در هشت تا 10 سال گذشته، افزایشی بوده است یعنی فاصله طبقاتی به‌نفع مرفهین، افزایش یافته است.
وی عنوان کرد: امسال بودجه موارد ضروری مانند واکسیناسیون کرونا باید تأمین شود و جزو اولویت‌های ماست و همچنین بحث معیشت و تأمین کالاهای اساسی کشور از دیگر اولویت‌ها است.
رئیس‌ سازمان برنامه و بودجه افزود: ذخایر کالاهای اساسی، کاهش یافته بود که در تلاشیم آن را به وضع مطلوبی برسانیم و این کار در حال انجام است.
کنترل مصارف و هزینه‌تراشی‌ها
میرکاظمی در پاسخ به این پرسش که «برای کسری بودجه امسال چه‌کار خواهید کرد؟» تصریح کرد: باید مصارف خود را کنترل کنیم و حالت انقباضی در هزینه‌ها داشته باشیم و کمتر مجبور شویم خلق پول کنیم زیرا خلق پول، آفتی در اقتصاد کشورمان است که هزینه خانوار را افزایش می‌دهد و چون رشد اقتصادی نداریم، ‌اشتغال دچار آسیب می‌شود.
او راه‌حل کسری بودجه را کشیدن ترمز ولخرجی‌ها و ریخت و پاش‌ها دانست و اضافه کرد: باید در یک جایی این چرخه را متوقف و تلاش کنیم سرعت آن را کاهش دهیم.
رئیس‌ سازمان برنامه و بودجه بیان کرد: برخی‌ها می‌گویند «حقوق‌ها را افزایش می‌دهیم» اما، با توجه به اینکه در هشت سال گذشته هزینه‌ها حدود 10 برابر شده است آیا حقوق‌ها هم 10 برابر شده است؟
میرکاظمی با یادآوری اینکه بودجه برای طرح‌های عمرانی کم است ابراز کرد: با توجه به اینکه حجم طرح‌های عمرانی به‌زمین‌مانده بسیار زیاد است شاید با این روند تأمین بودجه این طرح‌ها، تکمیل آنها
100 سال طول بکشد.
وی ادامه داد: به همین علت باید این طرح‌ها را مدیریت و طرح‌های اولویت‌دار را در هر استان مشخص و مشارکت مردمی را در آن دخیل کنیم.
متمم نمی‌دهیم
این مسئول در پاسخ به این پرسش که «آیا متمم و یا اصلاحیه بودجه به مجلس شورای اسلامی ارائه می‌کنید؟» گفت: فعلاً به این نتیجه نرسیدیم که به متمم نیاز باشد و تلاش می‌کنیم همین بودجه را مدیریت کنیم.
میرکاظمی خاطرنشان کرد: این مسیر فعلی قابل ادامه نیست و باید تجدیدنظر جدی شود و ناچاریم مسیر حرکت را تغییر دهیم.
وی ادامه داد: اگر یک و نیم میلیون جمعیت فعال را در نظر نگیریم، نرخ بیکاری حدود 14 تا 14 و نیم درصد است و این نشان می‌دهد از اهداف کلان کشور فاصله گرفتیم.
وی به تورم حدود 50 درصدی‌ اشاره و اضافه کرد: این‌ها نشان می‌دهد خطایی در جاهایی انجام شده است بنابراین با محاسبات قبلی نمی‌شود جلو رفت.
تحریم عامل اصلی
همه مشکلات نیست
رئیس ‌سازمان برنامه و بودجه، تحریم‌ها را یکی از عوامل وضع موجود دانست و گفت: تحریم‌ها عامل اصلی نیست و نباید کارها را سیاسی کنیم.
میرکاظمی با تأکید بر اینکه «باید از منابع، استفاده بهینه کنیم» افزود: کشور ثروتمندی هستیم و فقیر نیستیم؛ منابع هیدروکربن، معادن، سرمایه نیروی انسانی و موقعیت سوق‌الجیشی داریم و در حوزه جغرافیایی هستیم که در بسیاری از محصولات کشاورزی، رتبه نخست تا دهم جهان را داریم بنابراین نباید کشور فقیری باشیم و سطح زندگی مردم ما پایین باشد.
وی تصریح کرد: اگر توقع دارید دولت سیزدهم نیز بر همان ریل دولت‌های یازدهم و دوازدهم حرکت کند مسیر فعلی ادامه می‌یابد و مردم ادامه این ریل را نمی‌پذیرند و حتماً باید عوامل مؤثر بر اقتصادمان را درست تشخیص دهیم.
رئیس ‌سازمان برنامه و بودجه تأکید کرد: نباید سرنوشت کشورمان را به اراده دیگران گره بزنیم.
تصمیمات مغایر قانون دولت قبل
میرکاظمی درباره موضوع فوق‌العاده ویژه فرهنگیان هم افزود: ما تعهدی داریم که جلوی بی‌انضباطی را بگیریم و اگر شرایط را مدیریت نکنیم فشار اصلی بر قشر ضعیف از جمله معلمان خواهد آمد و بنا داریم از طریق روال قانونی این کار را انجام دهیم؛ در آموزش و پرورش با یک مجوزی که مغایر با قوانین بوده احکامی را صادر کردند که اصلاح احکام سه روز طول می‌کشد تا آن را منطبق با قانون کنند و برای اینکه این سه روز حقوق دچار مشکل نشود از طریق فایل ماه قبل حقوق را پرداخت کردیم، ولی اگر قرار به تغییر باشد باید منبع برای آن دیده شود تا بتوانیم آن را انجام دهیم، چون حدود اختلاف آن هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان در سال است که مغایر با برنامه است و اگر قرار بر افزایش باشد باید در دولت تعیین تکلیف شود.
وی خاطر نشان کرد: بعضی از اتفاقات در روز‌های آخر دولت قبلی اتفاق افتاده که خیلی اخلاق مدارانه نبوده و امروز ما را در تنگنا قرار داده است.
رئیس ‌سازمان برنامه و بودجه درباره پاداش بازنشستگی فرهنگیان هم گفت: آنچه که در چارچوب قانون است حتما دنبال خواهیم کرد و به تدریج در دستور پرداخت قرار می‌دهیم البته کار خیلی سختی است، ولی امیدواریم با انقباظی کردن برخی هزینه‌ها که می‌توان آنها را کنترل کرد امسال را بگذرانیم تا وارد برنامه سال ۱۴۰۱ شویم که اتفاقات اساسی باید بیفتد.
گفتنی است ریخت و پاش‌های بودجه‌ای در سال‌های گذشته باعث شده بودجه کشور دچار کثری شدید گردد. این معضل در سال جاری به اوج خود رسیده است به طوری که برآوردهای مختلف عددی بین 350 تا 500 هزار میلیارد تومان را به عنوان رقم کسری بودجه سال 1400 عنوان می‌کنند. کارشناسان اعتقاد دارند دولت از یک سو بسیار فربه شده و هزینه‌تراشی‌های فراوان دارد، از سوی دیگر اهتمامی برای اصلاح ساختار اقتصاد به سمت اتکا به درآمدهای مالیاتی وجود نداشته که همین موارد به بروز کسری گسترده دامن زده است.