روزنامه شرق
1400/06/11
ما و آینده کرونا
ما و آینده کرونا مهدی قدیمی روز بیست‌ونهم مرداد سال 1400؛ براساس آمار رسمی وزارت بهداشت، میزان مرگ‌ومیر ناشی از بیماری کرونا در ایران در 18 ماه گذشته، از صدهزار نفر گذر کرد (درحالی‌که در آمار غیررسمی، براساس نظر کارشناسان، این میزان تا 2.5 برابر تخمین زده میشود). طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی وابسته به سازمان ملل متحد، در دو هفته گذشته، ایران سیاه‌ترین وضعیت را از نظر بیماری کرونا داشته است. میزان مرگ‌ومیر روزانه ناشی از بیماری کرونا در ایران براساس آمار رسمی وزارت بهداشت از مرز 650 نفر عبور کرده است؛ یعنی هر 2.5 دقیقه یک نفر فوت می‌کند و این یک فاجعه انسانی است (براساس آمار غیررسمی؛ این رقم از نظر کارشناسان امر، حداقل 2.5 برابر است). بنابراین اگر پرسیده شود که چه عواملی باعث بروز این وضعیت شده‌اند و چرا ایران بدترین وضعیت را در بین همه کشورهای دنیا در دو هفته گذشته داشته است؛ می‌توان در این ارتباط حداقل به دو علت اساسی اشاره کرد: مهم‌ترین علت وضعیت فعلی، شاید اهمال دولت و وزارت بهداشت در تهیه به‌موقع واکسن و فرایند واکسیناسیون عمومی باشد که ناشی از ناهماهنگی بین دستگاه‌های مختلف بوده است که هرکدام تقصیر را بر گردن دیگری می‌اندازد. در واقع وضعیت امروز بیماری کرونا در ایران ناشی از سوگیری نگرش مسئولان وزارت بهداشت و دیگر اجزا بوده است که به‌جای تأکید بر واردکردن واکسن، اعتبارات تخصیص‌داده‌شده را به سمت تولید واکسن داخلی هدایت کردند و آن‌چنان که پیش‌بینی شده بود، در زمان لازم محقق نشد. در صورتی این اتفاق افتاد که کاملا قابل پیش‌بینی بود که با توجه به امکانات و ساختارهای موجود، امکان ساخت واکسن در داخل کشور در زمان وعده‌داده‌شده محقق نخواهد شد؛ بنابراین درحالی‌که بسیاری از کشورها از پاییز سال گذشته واکسیناسیون عمومی را شروع کردند، ما همچنان وعده تولید واکسن در داخل کشور را می‌دادیم؛ در نتیجه کشور ایران در امر واکسیناسیون دچار عقب‌افتادگی شد. امروز بعضی از کشورهای منطقه تا 70 درصد مردم خود را واکسینه کرده‌اند و ما همچنان در دوز دوم در رقم حدود پنج درصد قرار داریم. مسئله دیگر این است که طبق پروتکل‌های علمی؛ واکسیناسیون 70 درصدی جامعه باید در بازه زمانی کوتاه بین دو تا سه ماه انجام شود تا از جهش و چرخش ویروس جلوگیری کند. در ایران در شش ماه؛ واکسیناسیون تنها پنج درصد جامعه را پوشش داده است. طبق آمار ارائه‌شده درحال‌حاضر افراد بالای 60سال به‌خاطر واکسینه‌شدن کمتر فوت می‌کنند و بیشتر فوتی‌ها افراد بین 30 تا 50 سال هستند که هنوز واکسینه نشده‌اند؛ اما علت دوم وضعیت موجود بیماری کرونا، عدم همکاری آحاد مردم در رعایت پروتکل‌های بهداشتی به‌خاطر طولانی‌شدن قرنطینه است. استفاده‌نکردن از ماسک، رعایت‌نکردن فاصله فیزیکی، شرکت در تجمعات و مجالس، رفتن به مسافرت و... که میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی را به زیر 40 درصد رسانده است. عدم واکسیناسیون و رعایت‌نکردن پروتکل‌های بهداشتی، دست‌به‌دست هم داده و وضعیت امروز ایران را به وجود آورده است. مسئله مهم‌تر که باید به آن توجه کرد، آینده بیماری کروناست. از نظر متخصصان امر، شواهد نشان می‌دهد که این بیماری به‌دلیل طولانی‌شدن فرایند واکسیناسیون حداقل به این زودی‌ها از بین نخواهد رفت و همواره در حال گسترش و جهش است و سویه‌های جدیدی به خود می‌گیرد. تاکنون «سویه انگلیسی» و «سویه هندی دلتا» را تجربه کرده‌ایم و در آینده نیز شاهد سویه‌های دیگری خواهیم بود. طبق نظر متخصصان امر، سویه جدیدی در کشورهای آمریکای جنوبی مانند پرو، شیلی، آرژانتین، برزیل و... در حال شیوع است که اصطلاحا نام آن را «سویه لامبدا» گذاشته‌اند و گفته‌اند که سویه لامبدا مانند یک بمب عمل می‌کند. به عبارت دیگر؛ هم میزان سرایت آن چندین برابر «سویه دلتا» است و هم میزان کشندگی آن شدیدتر است؛ نکته قابل توجه اینکه به کودکان نیز سرایت می‌کند و حتی طول بیماری کودکان تا 59 روز پیش‌بینی شده است. پاندمی جهانی «سویه لامبدا» احتمالا از اواخر مهرماه و اوایل آبان‌ماه سال جاری به ایران خواهد رسید؛ بنابراین لازم است که مسئولان امر برای اینکه به وضعیت بدتر از این دچار نشویم، پیش‌بینی‌های لازم را انجام دهند. برای جلوگیری از گسترش بیش از حد «سویه لامبدا» لازم است که چند کار به شرح ذیل با هم انجام پذیرد: 1- در ابتدا باید واکسیناسیون عمومی تعجیل شود و تا آخر مهرماه حداقل 70 تا 80 درصد مردم واکسینه بشوند تا از گردش ویروس جلوگیری شود و از کشندگی آن کاسته شود. 2- لازم است که داروهای درمانی آن در بیشترین مقدار ممکن تهیه شود مانند رمدسیویر و... . 3- چون این سویه جدید کودکان را نیز مبتلا می‌کند، باید از بازگشایی حضوری مدارس و دانشگاه‌ها خودداری شود تا از رخداد فاجعه بزرگ‌تر جلوگیری شود. 4- تجهیزات بیمارستانی مانند تخت‌های اضافی و دیگر امکانات لازم توسعه یابد. 5- کادر درمان جدید اعم از پزشک، پرستار و... به خدمت گرفته شوند تا از فرسودگی کادر فعلی کاسته شده و پرسنل جدید تاب و توان لازم برای برخورد با این بیماری در درازمدت را داشته باشند. 6- واکسن‌های لازم که توان مقابله با این جهش جدید را دارند، تهیه شود. 7- باید تمهیدات لازم برای انجام دوزهای یادآور سوم و حتی بیشتر واکسیناسیون در افراد را فراهم کنیم. متخصصان امر معتقدند که با گسترش «سویه لامبدا»، نه فقط باید از تجمعات دوری کرد، بلکه باید از تجمعات فرار کرد و هم‌زمان از دو ماسک استفاده کرد؛ بنابراین ساده‌انگاری خواهد بود که تصور کنیم در چند ماه آینده این ویروس از بین خواهد رفت، بلکه باید آماده و مهیای مقابله با جهش‌های جدید آن باشیم. اگر اهمال دیگری در این مورد شود، در این صورت حل‌کردن مشکل اگر محال نباشد، بسیار سخت خواهد بود. در 29 مرداد سال جاری، سازمان بهداشت جهانی هم نگرانی خود را از وضعیت بیماری کرونا در ایران هم به‌لحاظ میزان مرگ‌ومیر و هم به‌لحاظ میزان مبتلایان و هم به‌لحاظ امکانات بهداشتی و درمانی اعلام کرد و آن را مورد انتقاد قرار داد. گفته شده است تاکنون 4.5 میلیون دوز واکسن کوواکس به ایران تحویل داده شده و قرار است در شهریورماه و مهرماه سال جاری نیز 8.5 میلیون دوز واکسن کوواکس به ایران تحویل داده شود. واکسن‌های اهدایی نیز در راه است. همه این اتفاقات ناشی از تأخیر در واکسیناسیون در ایران بوده است. اگر این اتفاق و سوگیری در ویروس جدید نیز صورت بگیرد، معلوم نیست که ایران بتواند مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری را جمع کند. در همین ارتباط رئیس سازمان بهداشت جهانی گفته است: ایران یک نمونه مطالعاتی بسیار باارزش است برای اینکه بفهمیم در یک کشور، اگر هیچ فعالیت مؤثری در برابر بیماری‌های مرگ‌بار و مسری انجام نشود، چند میلیون کشته خواهند شد. ما نباید اجازه دهیم کشور تاریخی و ثروتمندی مانند ایران که از سرمایه و منابع متعدد زیرزمینی مادی و نیروی انسانی جوان و باکیفیت برخوردار است، از واکسن‌های اهدایی کشورهای دیگر استفاده کند. این امر نمی‌تواند مایه خوشحالی و مایه افتخار باشد. کار به جایی رسیده که کشور صربستان هم اعلام کرده به ایران واکسن ضدکرونا اهدا خواهد کرد؛ بنابراین لازم است کنترل بیماری کرونا و تسریع در واکسیناسیون از اولویت‌های اول و جدی دولت باشد که اگر کوتاهی در این حیطه انجام بگیرد، باید بهای سنگینی پرداخت شود.
سایر اخبار این روزنامه
پروژه ناکام رجایی‌سازی
اهل مسامحه نیستیم
لزوم پایش زندان‌ها و رسیدگی به وضعیت زندانیان بعد از محکومیت
اخبار خوبی از افزایش واردات و تولید داخلی واکسن می‌شنویم
بودجه در مه
آمار بالای ابتلا و مرگ‌ومیر، نتیجه سیاست‌گذاری ستاد کرونا
ایران – سوریه یک بازی، ۸ نکته
درس‌آموخته‌های سیاستی واکسن mRNA
نعل وارونه اقتصاد
«نمكي» بر زخم‌هاي يك ملت
رستم و خاقان چين
سکوت دموکرات‌ها خشم جمهوری‌خواهان
ما و آینده کرونا
سوگ بزرگ‌تر
چگونه یک گروه تروریستی به «دولت» تبدیل میشود؟
