روزنامه آفتاب یزد
1400/06/22
یک علم پزشکی بیشتر نداریم!
بابک خطی- در مورد طب سنتی و گیاهی به عنوان یک روش مستقل طبابت خصوصا این روزها زیاد شنیده‌ایم و مردم مخاطبان اصلی این مسئله هستند. پزشکی جزئی از علوم تجربی است و توصیفات، تحلیل‌ها و پیش‌بینی‌های علم تجربی نیز، چنانکه از نام شان برمی‌آید، براساس مشاهده و تجربه کردن بوده، تکرارپذیری ویژگی بارز آن است.فرضیه‌های مختلفی ممکن است در پزشکی چون تمام علوم تجربی دیگر مطرح گردد اما تا بارها و بارها با تجربه و آزمایش اثبات و مدلل نشود مطلب علمی به شمار نخواهد رفت.
ارزش‌گذاری یک فرضیه نیز رویه‌ای کاملا علمی و مشخص دارد.
برای توضیح به ساده‌ترین شکل ممکن باید گفت که در علم پزشکی روال بر این است که پس از قدم‌های ابتدایی تایید نظری اثربخشی یک روش که می‌تواند یک روش درمانی، یک دارو یا هرچیز دیگری باشد، باید با روش‌های علمی طی مطالعات متعدد و مستقل بارها روی نمونه‌های مختلف آزمایش یا به اصطلاح ترایال شود و نتایج این مطالعات مختلف نیز معمولا با هم ترکیب شده، با روش‌هایی مثل متاآنالیز و سیستماتیک ریویو -که روش‌هایی کمی، برپایه‌ی عدد و رقم و دور از هرگونه ابهام و سوگرایی هستند-تحلیل و یک‌پارچه گردند و طبعا هر پدیده‌ی جدیدی اگر با مطالعات تجربی اثربخش شناخته شود جزئی از علم خواهد بود.
پشتوانه‌ی علمی یک جمله در کتاب رفرنس یا مقاله‌ی متاآنالیز مطالعات متعدد و متواتری است که از نظر آماری معنی‌دار بوده‌اند.
این روش برخورد علم با مسائل است و یک علم تجربی هم بیشتر نداریم و هر ادعای درمانی برای اثبات و جزئی از علم شدن ناگزیر از ارزیابی علمی در بوته‌ی آزمایش است.
با این وصف طب گیاهی و سنتی هم قسمت مستقل و مجزایی از علم پزشکی نیست، چنانکه پایه بسیاری از داروها در پزشکی گیاهان و مواد طبیعی دیگری هستند که پس از سربلندی از مرحله بررسی جزیی از علم و پزشکی شده‌اند و از قضا با شناخت دقیق از مکانیسم اثر، سیر زیستی و مقدار مورد نیاز اثربخشی مضاعفی را باعث می‌گردد.
گفتمانی که قصد دارد بدون گذر از مرحله‌ی آزمایشات معتبر و معنی‌دار از نظر آماری اثراتی را برای یک ماده -و اکثرا هم اثراتی بسیار وسیع و عجیب- در فضای خلا توصیف و تبلیغ کند هر چیزی می‌تواند باشد اما می‌توانیم اطمینان داشته باشیم که علم تجربی و پزشکی قطعا نیست.
اساسا هم اعمال یک روش علمی بر یک ادعا -اگر واقعا پایه‌ای داشته باشد- از نظر عقلی بر ارزش و منزلت آن خواهد افزود و نباید پرهیزی از آن وجود داشته باشد مگر اینکه خواسته‌ی دیگری در کار باشد.
باید به این نکته هم توجه کنیم ادعای درمان کامل یک بیماری باید شامل همه موارد سیر بیماری از خفیف تا شدید باشد و الا در بسیاری از موارد مثل بیماری‌های ویروسی، در مراحل خفیف، حتی بدون درمان هم بهبودی حاصل شده و این از اثرات چیزهای داده شده نیست.
درنهایت قصد این یادداشت نه تعیین تکلیف که ارائه‌ی سررشته‌هایی برای دنبال کردن و رسیدن به تصمیم بهتر است، این این شما هستید که تصمیم نهایی را برای خود یا کودک‌تان خواهید گرفت که البته مسئولیت تام و تمام آن بر عهده شما خواهد بود.
سایر اخبار این روزنامه
آقای «کیهان»! این که شد همان «خودت بمالِ» معروف
اگر قرار بود «گاندو» را «محمدحسین مهدویان» بسازد چگونه سریالی می شد؟!
جنگ اعصاب در اداره ها
لغو روادید بین ایران و عراق
محیط بانان ۴ ماه است که حقوق نگرفته اند
میز وصندلی‌های شفابخش
شادی‌های از دست رفته
الهلال؛ غرق در آکواریوم آبی؟!
یک علم پزشکی بیشتر نداریم!
باز هم از عذرخواهی خبری نیست
کوتاه آمدیم یا کوتاه آمدند؟!
یک جای کار می‌لنگد
کماکان تنظیم سند خودرو در دفاتر اسناد رسمی الزامی است
