مبادله غیررسمی روزانه ۷۰۰ بیت‌کوین در ایران

شهروند آنلاین: سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به بازار غیررسمی خرید و فروش رمزارز در داخل کشور و با تشریج مزیت‌ها و خطرهای مبادلات رمزارز گفت: «داخل کشور روزانه ۷۰۰ بیت‌کوین به صورت غیررسمی خرید و فروش می‌شود.»

غلامرضا مرحبا ضمن قرائت گزارش کمیسیون اقتصادی در خصوص بررسی وضعیت صنعت استخراج رمزارزهای جهانی  و مبادلات آنها در داخل در جلسه امروز مجلس گفت: «باید بررسی شود که سناریوی طرح موضوع رمزارز در پشت پرده چیست. عدم احراز هویت مبادله‌کنندگان این بازار خود یک چالش برای کشورها می‌باشد. استفاده رمزارزها به عنوان پول البته محل تأمل کارشناسان هم می‌باشد. برخی این پدیده را شبیه‌سازی فلزات گرانبها می‌دانند که عدم محدودیت جغرافیایی آن باعث شکل‌گیری یک اقتصاد فرامرزی شده که در ایران نیز استخراج و مبادلات آن متقاضیانی دارد که به صورت غیررسمی فعالیت می‌کنند.»

او افزود: «میزان استخراج سالانه رمزارز ۱۵ میلیارد دلار و در ایران ۱.۱ میلیارد دلار برآورد می‌شود. داخل کشور روزانه ۷۰۰ بیت‌کوین به صورت غیررسمی خرید و فروش می‌شود مردم توسط بسترهایی این فعالیت را انجام می‌دهند که هیچ‌کدام دارای مجوز نمی‌باشد.»



نتایج بررسی گزارش نظارتی کمیسیون اقتصادی درخصوص وضعیت صنعت استخراج رمزارزهای جهان روا و مبادلات داخلی آن در کشور چنین است:

ارزش کل بازار رمزارز دنیا ۳۵۰ میلیارد و ۱.۵ تریلیون دلار با گردش روزانه ۵۳۱۵۰ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود که بیت‌کوین به تنهایی ۵۷ درصد این بازار را به خود اختصاص داده است. لازم به ذکر است در حال حاضر از ۳۲۴ هزار بیت‌کوین استخراجی سالانه دنیا ۱۹۵۰۰ بیت‌کوین به‌صورت غیررسمی در ایران استخراج می‌شود.

نحوه مواجهه با پدیده رمزارز را می‌توان در حوزه‌های زیر دسته‌بندی کرد:

استفاده از رمزارزها برای تبادلات خارجی همراه، استخراج و تولید رمزارزهای موجود، طراحی رمزارزهای ملی یا چندجانبه، تبادل رمزارز و صنایع مرتبط با رمزارز.

۱- در حوزه استفاده از رمزارزها برای تبادلات خارجی، به نظر می‌رسد به واسطه امکانی که رمزارزها در کاهش اثر تحریم‌ها – به واسطه دشوارتر بودن رصد مبادلات آنها – ایجاد می‌کند، نمی‌توان نسبت به استفاده از این ظرفیت بی‌تفاوت و بی‌برنامه بود. قاعدتا با محاسبه مخاطرات از دست رفتن سرمایه به دلایل مختلف و مقایسه آن با شرایط مبادلات غیررسمی کشور در دنیا که مخاطرات مشابهی دارد، استفاده از شیوه‌های گوناگون جلوگیری از رصد مبادلات مالی کشور منطقی و ضروری به نظر می‌رسد که استفاده از رمزارزها در این راستا، به‌عنوان مسیر جایگزین معاملات تهاتری یا تسهیل‌کننده این نوع معاملات قابل تعریف است. در این حوزه، فارغ از بحث استخراج رمزارزها، می‌توان ما‌به‌ازای صادرات کشور به کشورهای مختلف، رمزارز دریافت و در قبال واردات نیز همان رمزارزها را پرداخت نمود.

۲- در حوزه استخراج و تولید (ماینینگ) رمزارزهای موجود (و از جمله بیت‌کوین)، مزیت مذکور می‌تواند به صورت تبدیل منابع انرژی فسیلی کشور یا سایر منابع طبیعی همچون جریان آب، باد و انرژی هسته‌ای به برق و سپس استخراج رمزارز با استفاده از برق تولیدی، تعریف شود. به واقع در صورت محدود شدن صادرات انرژی فسیلی و برق کشور، مسیری برای تبدیل آن به رمزارز و استفاده از آن برای واردات ضروری در کشور تعریف می‌شود. البته باید خروج ارز برای خرید دستگاه‌ها و تجهیزات ماینینگ را نیز مدنظر قرار داد. همچنین وجود بازار پررونق جهانی رمزارز و قابلیت تبدیل آن به ارزهای واقعی می‌تواند ظرفیت بالقوه‌ای برای دسترسی به منابع ارزی باشد.

۳- در حوزه طراحی رمزارزهای ملی یا چندجانبه، شاید یکی از مهم‌ترین و مغفول‌ترین بخش‌های بحث رمزارزها باشد که هرچند تلاش‌هایی برای آن انجام شده است. اما ظاهرا بازخوردهای منفی زیادی مبنی بر اثربخش نبودن این اقدام وجود دارد. به نظر می‌رسد اتفاقا همین‌جاست که همچون توجه به ظرفیت‌های داخلی در ایجاد شبکه ملی اطلاعات، پیام‌رسان‌های داخلی و ماهواره داخلی، باید اهتمام جدی سیاستگذاران و مدیران کشور به کار گرفته شود تا بتواند به جای بازی در بستری مبهم و طراحی شده، خود ایجادکننده قواعد بازی و اعمال حاکمیت باشد. بزرگ‌ترین نقطه مقاومت و مخالفت بسیاری از فعالان این بازار نیز همین‌جاست که باید در خصوص آن گفت‌وگوها و بررسی‌های عمیق‌تری صورت پذیرد.

۴- حوزه تبادل رمزارز و به ویژه ایجاد بسترهای تبادل رمزارز در داخل کشور، مهم‌ترین و پرچالش‌ترین حوزه بحث در زمینه رمزارزهاست که نیازمند بررسی دقیق و آینده‌نگری عمیق است. اتفاقا ریسک بزرگی که متوجه اقتصاد کشور است نیز در همین بخش است که البته برخورد صرفا سلبی و منفعل موجود با این حوزه هرگز نمی‌تواند راه حل مناسبی برای مواجهه با این ریسک باشد. تبدیل این تهدید به فرصت و بررسی دقیق‌تر جنبه‌های مثبت موضوع تبادل رمزارز، در کنار ریسک‌های آن و همچنین بررسی دقیق آثار اقتصاد کلانی تبادل رمزارز در کشور توسط عموم مردم، از الزامات این حوزه است.