افزایش چشمگیر کودکان کار در چهار راهها

سید حسن موسوی چلک رئیس انجمن مددکاران اجتماعی: من همین جا هشدار می‌دهم تعداد کودکان کار بیشتر هم خواهد شد و به شکل‌های مختلف بچه‌ها برای تامین معیشت خانواده شان مجبور می‌شوند که کار کنند
آفتاب یزد _ یگانه شوق الشعرا: سال هاست که چهار راه‌های مملو از کودکان کار به صحنه‌ای کاملا عادی و آشنا برای شهروندان تهرانی بدل گشته است. بسیاری از شهروندان بی‌تفاوت و با تاسف از کنار این کودکان گذر می‌کنند و عده‌ای هم با کلافگی زیاد ناشی از خستگی وارد جدل کلامی با این کودکان می‌شوند. هجوم کودکان کار به خودرو‌ها علاوه بر اینکه صحنه زشتی را برای شهر رقم می زند اختلال در ترافیک هم ایجاد می کند که گاها باعث دعوای بین شهروندان می‌شود. برخی هم نیز بر این نظرند که در پشت این پدیده، سازمانی مافیایی از سودجویان برای استثمار و بهره‌برداری از کوکان پنهان شده است.در هر صورت مدتی است که تعداد این بچه‌ها سر چهار راه‌ها افزایش شگرفی داشته است و دیگر سر هر چهار راهی تعداد زیادی از این کودکان دیده می‌شوند.ما تلاش کرده‌ایم در این گزارش به چرایی افزایش تعداد کودکان کار بپردازیم و در نهایت به نهاد‌های متولی که سالهاست درگیر خواب زمستانی‌اند هشدار بدهیم که افزایش تعداد کودکان کار نشانه بارزی از افزایش فقر در جامعه است.
‏nتعداد کودکان کار بیشتر هم خواهد شد
سید حسن موسوی چلک رئیس انجمن مددکاران اجتماعی در این باره به آفتاب یزد گفت:«وقتی فقر زیاد شود این گونه موارد زیاد می‌شود. گسترش فقر یکسری عوارض دارد یکی از عوارض افزایش تکدی گری توسط افراد بزرگسال یا حضور کودکان در خیابان‌ها و محیط‌های کار است.کودکان به مشاغلی از این جمله مشغول می‌شوند. این پدیده در کشور ما اصلا پدیده جدیدی نیست و پدیده غیرقابل انتظاری هم نبوده است.من تقریبا اوایل کرونا در مصاحبه‌ای اعلام کرده بودم که هرچه جلوتر برویم بیشتر شاهد حضور چنین کودکانی در چهارراه‌ها خواهیم بود و الان هم شاهد افزایش کودکان کار هستیم و من همین جا هشدار می‌دهم تعداد کودکان کار بیشتر هم خواهد شد و به شکل‌های مختلف بچه‌ها برای تامین معیشت خانواده شان مجبور می‌شوند که کار کنند.»


‏nسازمان‌های متولی
وی ادامه داد:«سازمان‌های که متولی هستند سازمان‌های زیادی هستند.یک آیین نامه کودکان خیابانی وجود دارد که مدیریت آن با بهزیستی است با همکاری دوازده نهاد، شورا و کارگروه مانند شهرداری، نیروی انتظامی، دادگستری،وزارت آموزش و پرورش، بهداشت و درمان، وزارت کشور، وزرات رفاه....طبق آیین نامه سال 1384 هیئت دولت ساماندهی کودکان خیابانی و مدیریت کار با سازمان بهزیستی است ولی در کنار آن سازمان‌های مختلفی مسئولیت دارند.لذا ماهیت کار به گونه‌ای است که به یک سازمان خلاصه نمی‌شود. حالا با قانون جدید اطفال و نوجوانان که تصویب شده است به استناد این برخی از مصادیق این قانون را ما در خیابان می‌بینیم که افراد مورد بهره کشی اقتصادی قرار می‌گیرند و طبیعتا در این قانون و آیین نامه آن وظایف سازمان‌ها به صراحت آمده است. مثلا ثبت احوال موظف است بچه‌هایی که ترک تحصیل کردند را شناسایی و با کمک آموزش و پرورش آن‌ها را معرفی کند. سازمان‌های مختلف مسئولیت‌های مشخصی را در این حوزه دارند که باید آن‌ها را انجام دهند. لذا ما مشکل قانون نداریم و تکلیف تمام دستگاه‌ها در این حوزه مشخص است. اما همین الان هم کسانی که تحت پوشش هستند هم ما نمی‌توانیم طبق قانون با آن‌ها رفتار کنیم چه برسد به گروه‌های جدیدی که به این حوزه اضافه می‌شوند. از نظر من وقوع چنین پدیده‌ای خیلی دور از انتظار نبود و باید منتظر بدتر شدن اوضاع باشیم مگر اینکه فکری به حال اقتصاد بیمار شود و الا بچه‌های زیادی مدرسه را ترک کرده و مجبور به کار در خیابان می‌شوند.»
‏nگریز از بهزیستی
در ادامه جعفر بای جامعه شناس و پژوهشگر اجتماعی در این باره به آفتاب یزد گفت:«بهزیستی متولی مدیریت، پیگیری و ساماندهی این کودکان است.اما بهزیستی با این افراد به گونه‌ای رفتار کرده است که کودکان به شدت از آن گریزان هستند. من در مصاحبه‌های میدانی با چندین کودکان کار متوجه این گریزان بودن شدم.سوال این است که چرا بهزیستی که باید مامن برای کودکان کار باشد اما این کودکان فراری و گریزان هستند؟به دلیل مدیریت غلط و برخوردهای نادرست با کودکان،کودکان ترجیح می‌دهند در خیابان در معرض خطر باشند ولی در زیر سقف بهزیستی ساماندهی نشوند. این آسیب بسیار بزرگی است که جایی که متولی امر است و باید محل نگهداری این کودکان باشد باعث گریز افراد می‌شود. من شنیده‌ام این کودکان ترجیح می‌دهند به زندان بروند ولی با بهزیستی سرو کار پیدا نکنند. علت رفتار بسیار نادرست و یا کار کشیدن از این کودکان است. »
‏nبیکاری‌های فصلی
وی ادامه داد:«در فصول بیکاری کارهای کشاورزی، شهرهای بزرگ میزبان برخی مهمان‌های ناخوانده می‌شوند.کودکانی که با والدین خود به کلانشهر می‌روند و رها می‌شوند. ما در آستانه اتمام کارهای کشاورزی و فصل بیکاری کشاورزان در شهرستان‌ها هستیم و تهران بهترین مکان برای کار کردن این افراد است. تهران برای این افراد به قول خودشان محل کسب در آمد است و برای همین در این فصول ما شاهد افزایش کودکان کار هستیم. ما از یک سو مواجه هستیم با هجوم این قشر به تهران و کلانشهر‌ها و از سوی دیگر در داخل این شهر‌ها این افراد بی‌هویت می‌چرخند و آبستن حوادث هستند و هریک تهدید جدی‌ای برای سایر شهروندان به حساب می‌آیند.این افراد می‌توانند ناقلان انواع و اقسام ویروس‌ها و میکروب‌ها باشند. همچنین برخی از این افراد حاملان مواد مخدر هستند. در سوی دیگر عده‌ای عمله عناصر سازمان یافته اینترنتی هستند که هدایت شده به فعالیت می‌پردازند. این افراد باید
جمع آوری، هدایت و کنترل شوند ولی متاسفانه هیچ سازماندهی وجود ندارد. این روزها شهرداری در مرحله‌گذار است و لذا نهاد متولی برای سازماندهی این افراد وجود ندارد. سازمان‌ها و تشکیلات زیر زمینی کودکان کار بسیار قوی‌تر از نهاد‌های متولی عمل می‌کنند. ما الان در آستانه ورود به بیکاری فصلی هستیم و روز به روز بر تعداد کودکان کار افزوده خواهد شد و امیدواریم این اشارات هشداری برای نهاد‌های مسئول باشد تا به خود بیایند.»