8 درصد نوآموزان، مشکوک به مشکلات جسمی حرکتی!

مصطفی عبدالهی- نتایج سنجش نوآموزان سال تحصیلی جدید، اعداد و ارقام نگران‌کننده‌ای دارد و نشان می‌دهد که 119 هزار نفر از این کودکان یعنی حدود 8 درصد آن‌ها، دچار اختلالات جسمی حرکتی هستند؛ آماری نگران‌کننده که اگرچه ممکن است تفاوت چندانی با سال‌های قبل نداشته باشد، اما هشداری جدی درباره عادی‌شدن یک بحران است.طبق اعلام آموزش و پرورش تاکنون سنجش یک‌میلیون و500 هزار نوآموز برای ورود به پایه اول ابتدایی امسال انجام شده که از میان آن‌ها 119 هزار نوآموز دارای علایم شک‌برانگیز هستند. «محمدحسن عظیم عراقی» معاون تشخیص سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور جزئیات این سنجش را در گفت وگو با ایلنا، این‌طور اعلام کرده است: - کودکانی که به پایگاه‌های سنجش مراجعه می‌کنند توسط مراقبان سلامت، از جهات پوست، مو، ناخن، قد، دهان، دندان و... بررسی می‌شوند. سپس مورد سنجش بینایی و شنوایی  قرار می‌گیرند و دانش‌آموزانی که مشکوک به مشکل خاصی هستند، به مراجع تخصصی ارجاع داده می‌شوند. - طبق آخرین آمار، کودکان مشکوک ۱۱۹ هزار نفر هستند؛ یعنی این افراد مشکلاتی از نظر آمادگی تحصیلی دارند  و فعلا مشکوک هستند و بعد از انجام تست‌های تخصصی مشخص می‌شود که چه تعداد از آن‌ها به طور جدی مشکل دارند. - ۱۹ هزار و ۴۰۰ نفر از کودکان مشکوک به مشکلات شنوایی، ۵۲ هزار و ۱۰۰ نفر از کودکان مشکوک به مشکلات بینایی،‌ دوهزار و  ۲۰۰ نفر از کودکان مشکوک به مشکلات جسمی حرکتی هستند. همچنین تعداد کودکانی که مشکوک به مشکلات اوتیسم تشخیص داده شده‌اند، ۴۵۰ نفر است. - اگرچه بسیاری از این نوآموزان دارای علایم مشکوک در تست مرحله دوم امتیاز لازم را کسب می‌کنند اما نتیجه قطعی برای برخی از این نوآموزان هم این است که در جمع دیرآموزان یا کودکان کم‌توان ذهنی قرار می‌گیرند. چرا این‌قدر دیر؟ حالا سوال مهمی که به وجود می‌آید، این است که سنجش کودکان چرا با این همه تاخیر و در 6 سالگی آغاز می‌شود، آن هم به ضرورت رسیدن زمان حضور در مدرسه؟ این سوالی است که پاسخش را ما از معاون وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی جویا شده‌ایم. 3 نهاد متولی سنجش «سیدجواد حسینی» در گفت‌وگو با خراسان این تاخیر در سنجش را قبول دارد و می‌گوید: این سنجش‌ها باید از سنین پایین‌تر انجام شود تا با مداخله به‌هنگام و سریع، بتوانیم کمک‌های آموزشی لازم را به بچه‌ها ارائه کنیم. وی می‌افزاید: هم‌اکنون وزارت بهداشت یک سنجش را در بدو تولد نوزادان انجام می‌دهد و بعد از آن هم سازمان بهزیستی در 4.5 سالگی کودکان، سنجش مشابهی دارد. بعد از آن نیز سازمان آموزش و پرورش استثنایی، مسئولیت سنجش نوآموزان را برعهده دارد که فقط مربوط به نوآموزان ابتدایی نیست بلکه شامل پیش‌دبستانی‌ها هم می‌شود و امسال 600 هزار پیش‌دبستانی را هم سنجش کرده‌ایم. تفاهم نامه مشترک به گفته حسینی هم‌اکنون آموزش و پرورش، وزارت بهداشت و سازمان بهزیستی تفاهم‌نامه‌ای را امضا کرده‌اند که بر اساس آن بتوانند از داده‌های بانک‌های اطلاعاتی هم استفاده کنند و یک جامعه آماری مشترک داشته باشیم. وی تصریح می‌کند: بدون‌شک هرچه غربالگری و تشخیص این مشکلات در کودکان زودتر انجام شود و آموزش‌های ویژه آن‌ها را زودتر شروع کنیم، به همان میزان در پیشگیری از شیوع و پیشرفت این مشکلات نیز موفق‌تر خواهیم بود. به گفته معاون وزیر عوامل متعدد ژنتیکی، اجتماعی، معیشتی، بهداشتی و سلامت، جغرافیایی و...، در بروز اختلالات مبتنی بر معلولیت کودکان موثر است که می‌توان با مداخلات به‌هنگام، آن را کنترل کرد. پوشش 99 درصدی طرح سنجش نوآموزان معاون وزیر آموزش و پرورش به توسعه خدمات این حوزه در این وزارتخانه هم اشاره و تصریح می‌کند: سنجش نوآموزان در کشور از سال 71 و با پوشش 1.5 درصدی آغاز شد اما خوشبختانه در سال گذشته به 98.8 و امسال به 99 درصد رسیده است، ضمن آن‌که برای پوشش صددرصدی نیز، پایگاه‌های دائمی در استان‌ها خواهیم داشت که بازماندگان از سنجش را هم تحت پوشش قرار دهند. وی می‌افزاید: برای خانواده‌هایی که توان مالی هزینه این سنجش‌ها را ندارند نیز تدابیر لازم پیش‌بینی شده است و قطعا هیچ نوآموزی به خاطر نداشتن هزینه سنجش، از انجام آن باز نخواهد ماند.          2 هزار کودک 2 تا 3 ساله تحت پوشش آموزش و پرورش استثنایی معاون وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی می‌گوید: ممکن است این تصور اشتباه وجود داشته باشد که آموزش و پرورش استثنایی، تنها مسئول رسیدگی به دانش‌آموزان دارای مشکلات جسمی و حرکتی است اما درصورت شناسایی و غربالگری به‌موقع، آموزش‌های ما از سنین پایین‌تر هم آغاز می‌شود، کما این‌که اکنون از 10 هزار و411 کودک دوره پیش‌دبستانی، 2هزار نفر از آن ها کودکان  2 تا 3 ساله هستند که تحت حمایت‌ها و آموزش‌های خانواده محور قرار دارند. به گفته او، سنجش شایستگی‌ها و صلاحیت‌های حرکتی دانش‌آموزان نیز در مراکز استان‌ها در حال انجام است، ضمن آن‌که از امروز نیز طرح شناسایی نوآموزان پیش‌دبستانی در معرض مشکلات ویژه یادگیری در کشور آغاز می‌شود تا با مداخله به‌هنگام، مانع از بروز مشکلات برای این دانش‌آموزان، خانواده‌های آن‌ها و نظام آموزشی شویم.