استاندار اجاره‌اي دولت را تضعيف مي‌كند

آرمان ملی- حمید شجاعی: برخی پیشنهادها همیشه هم چندان مناسب نیستند و با واکنش‌‌های جالبی روبه‌رو نمی‌شوند بلکه صرفا انتقادات بسیاری را پیرامون خود به جان می‌خرند. یکی از این پیشنهادات را می‌توان اقدام اخیر وزارت‌کشور پیرامون در‌خواست از نمایندگان استان‌های مختلف برای پیشنهاد چند گزینه برای استانداری استان مربوط به خود دانست که حسابی هم سر و صدا کرده است. در این میان اینجا این پرسش پیش می‌آید که اساسا چرا وزارت‌کشور با دست خود می‌خواهد بساط دخالت در کار استانداران و امور اجرایی را فراهم کند. استانداران در حالت عادی برای عمل در هر حوزه‌ای با مشکلات مختلفی از سوی نهادهای مختلف مواجه‌اند حال اینکه بخواهند با پیشنهادات نمایندگان نیز روی کار بیایند معلوم نیست تا چه میزان باید برای امورات استان از آنها حرف شنوی داشته باشند. 
 انتخاب استانداران و چند ابهام 
پس از تکمیل شدن ارکان کابینه و دولت سید‌ابراهیم رئیسی کم‌کم نوبت به وزارت کشور و انتصاب استانداران هر استان رسیده است. این در حالی است که همواره این مساله نیز مطرح شده که همه استانداران باید رویکرد و نگاهی موافق دولت داشته باشند و اساسا روح حاکم بر دولت در رویکردها، عملکردها و انتصاب‌‌های استانداران تجلی یافته و متبلور باشد. با این حال در برخی دوره‌ها سنتی غلط بنا نهاده شده که استانداران با سفارش و یا حتی درخواست برای ارائه گزینه از سوی نمایندگان تعیین می‌شوند و در این انتصاب‌ها شاید حتی رویکردهای دولت نیز در نظر گرفته نشود و صرفا تعاملی فی‌مابین برای انتصاب استاندار معیار قرار گیرد. این در حالی است که بسیاری معتقدند هر استاندار یک رئیس‌جمهور بالقوه در استان خود است و باید مانند یک رئیس‌جمهور در سطح استان عمل‌کرده و تمام منویات حاکم بر دولت را اجرا کند. با این حال اگر استانداری خدای ناکرده نه بر اساس شایستگی‌ و کارآمدی بلکه بر مبنای تعامل‌های غیر مطلوب فراسازمانی انتصاب و معرفی شود قطعا عملکرد نامطلوبش ابتدا گریبان استان مورد نظر و سپس وزارت‌کشور و دولت را خواهد گرفت و موجبات نارضایتی و اعتراض مردم آن منطقه را فراهم خواهد آورد. از همین رو است که بارها نسبت به نوع تعامل وزیر‌کشور با نمایندگان مجلس تاکید شده است، چراکه در دورهای گذشته مشاهده شده که برخی نمایندگان برای اینکه بتوانند در سطح  استان تاثیر‌گذاری بیشتری داشته باشند به دنبال لابی‌هایی با وزارت‌کشور می‌روند تا از آن طریق بتوانند بر نحوه انتخاب و انتصاب استانداران دخالت داشته باشند و در صورت ممکن نظر خود را نیز دخیل کنند. قدر مسلم تعامل خوب است و تعامل مطلوب می‌تواند در راستای عملکرد بهتر در امور  و حل مسائل و مشکلات پیش‌رو کمک کننده باشد. اما تعاملی که به جای کمک درصدد تاثیر‌گذاری برآید نه تنها مثبت و موثر نیست بلکه می‌تواند مضر و زیان‌بخش نیز باشد و موجب ناکارآمدی در برخی حوزه‌ها گردد. لذا انتخاب استانداران امری مهم و چند وجهی است و برای هر استان باید نسبت به شرایط آن استان، نوع نگاه مردم، مطالبات آنها  و شرایط جغرافیایی، امنیتی و اقلیمی دست به انتخاب زد. حال اینکه برخی بخواهند با تاثیر‌گذاری بر این انتخاب‌‌ها ماهی خود را صید کنند یا خود وزارت کشور با برخی پیشنهادها این شرایط را فراهم کند، امر چندان مطلوب و موجهی نیست که بعضا در برخی افراد و جریانات دیده می‌شود. 
 جلوگیری از دخالت بیرونی


نگاهی به برخی استانداران منصوب شده از سوی احمد وحیدی وزیر کشور نشان می‌دهد از آنجایی که وی خود چهره‌ای نظامی است و با نظامیان ارتباط خوبی دارد احتمالا کسانی که وی برای استانداری انتخاب کرده به جز حسین مدرس‌خیابانی استاندار سیستان و بلوچستان از هم صنفی‌های وزیر در حوزه نظامی بوده است. البته صادق خلیلیان وزیر جهاد کشاورزی دولت دهم به عنوان استاندار خوزستان و محمد‌هادی ایمانیه رئیس پیشین دانشگاه علوم پزشکی شیراز به عنوان استاندار فارس نیز دیگر کسانی هستند که نظامی نبوده  و استاندار شده‌اند. اما نکته مهم‌تر از حوزه کاری و گرایش استانداران نحوه چینش و انتخاب آنهاست که این روزها بسیار مورد توجه قرار گرفته است. اینکه عده‌ای مطرح می‌کنند برخی استانداران صرفا با لابی یا سفارش نمایندگان مجلس یا افرادی خارج از دولت انتخاب می‌شوند خود جای تامل دارد. چرا که اگر استانداری تمام و کمال از سوی دولت انتخاب شود و بر طبق رویکردهای دولت پیش برود قدر مسلم می‌تواند آنچه مدنظر دولت در حوزه‌های استانی است را اجرا کند و در این راه اجازه دخالت به هیچ کسی را ندهد. اما اگر به فرض استانداری با توصیه ویا فشار یک نماینده مجلس در حوزه انتخابیه خود انتخاب شود، دیگر نمی‌توان انتظار داشت که آن استاندار استقلال عمل کامل داشته باشد، چرا که قطعا آن نماینده به واسطه تاثیر در انتخاب استاندار در سایر تصمیم‌گیری‌ها و شئون استان نیز دخالت کرده و نظرش را تحمیل خواهد کرد و این تازه نخستین جایی خواهد بود که موجب بروز اختلاف میان دولت، استانداران و بعضا مجلس و نمایندگان می‌شود. لذا به نظر می‌رسد برای عملکرد بهتر استانداران در راستای اهداف دولت وزارت کشور باید بدون تردید و رودر‌بایستی افرادی شایسته را بدون اعمال تاثیر افراد خارج از دولت به استانداری برگزیند تا هم  مردم استان‌ها از محاسن یک انتخاب خوب در محل زندگی خود استفاده کنند و هم دولت کمتر با مسائل و مشکلی در این حوزه مواجه شود. 
  مشکل دو طرفه است
انتخاب استانداران به روش جاری البته بدون واکنش نیز نبوده و از سیاسیون تا برخی از نمایندگان مجلس به آن واکنش نشان داده‌اند. مثلا اخیرا مسعود پزشکیان نماینده تبریز در مجلس یازدهم  درخصوص فشار برخی نمایندگان برای انتخاب استانداران مطلوبشان اظهار داشت: وزارت کشور از نمایندگان درخواست کرد تا چند کاندیدا را برای استانداری معرفی کنند و در همین جهت نمایندگان عده‌ای را به وزارت کشور معرفی کردند، من این روش را قبول ندارم. روش درستی نیست، زیرا در راستای همین درخواست، نمایندگان می‌خواهند تا آدم‌های خودشان برای استانداری‌ها انتخاب شوند. وی گفت: مشکل دو طرفه است وزارت کشور نباید چنین درخواستی را از نمایندگان مطرح می‌کرد. وی همچنین در این خصوص با انتقاد از رویه وزارت کشور در توئیتی نوشت:« ‌وزارت کشور از نمایندگان درخواست کرد تا چند نفر را برای استانداری معرفی کنند. نمایندگان هم عده‌ای را معرفی کردند. من این روش را قبول ندارم. نتیجه این می شود که نمایندگان می‌خواهند آدم خودشان برای استانداری انتخاب شود. مشکل دو طرفه است وزارت کشور نباید چنین شیوه‌ای را اتخاذ می‌کرد.»