موضع‌گیری قابل پیش بینی عربستان در آژانس

حسن هانی‌زاده سفیر پیشین ایران در لبنان وزیر انرژی عربستان در شصــت و پنجمــین نشست سالیانه آژانس بین المللی انرژی اتمی در اظهــاراتی بر ضرورت خالی شدن منطقه از سلاح کشتار جمعی ‌و ممانعت از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای تاکید و عنوان کرد که عربستان نسبت به عدم پایبندی ایران به توافقات بین المللی نگران است. او مدعی شد که عدم شفافیت تهران در تعامل با آژانس بین المللی انرژی اتمی تهدیدی برای ممانعت از اشاعه سلاح کشتار جمعی است. وزیر انرژی سعودی تاکید کرد که کشورش از تمام تلاش‌های بین‌المللی در راستای ممانعت از دستیابی ایران به سلاح‌هسته‌ای حمایت می‌کند. این سخنان نشان می‌دهد که عربستان سعودی سیاست ثابتی نسبت به ایران ندارد و مشخصا در آینده نیز نخواهد داشت. آنها زمانی که در منطقه و در عرصه بین الملل با بحران روبه رو می‌شوند، سیگنال‌های مثبتی را به سمت ایران ارسال می‌کنند. جرقه این اتفاق با قدرت گیری دموکرات‌ها در ایالات متحده زده شد و عملا این کشور را در یک تنگنای چندجانبه قرار داد. باید به صورت مشخص توجه داشت که اختلافات زیادی بین شخص جو بایدن و محمد بن سلمان وجود دارد و به همین علت، بایدن حکومت‌بن سلمان را بر نمی‌تابد. کشته شدن یک شهروند دوتابعیتی آمریکایی عربستانی اتفاقی بود که مشخصا در این زمینه شعله‌ها را برافروخته و همچنان روابط دموکرات‌ها و مقامات عربستان را تیره و تار نگه داشته است. به‌واسطه همین تنش‌ها، عربستان مجبور شد تا به صورت تاکتیکی، از مواضع خود نسبت به قطر عقب نشینی کند و روابط خود را با این کشور بهبود بخشد. این گام نخست عربستان بود و آنها در وهله بعد و از ابتدای سال جاری، مذاکرات خود را با ایران آغاز کردند تا حداقل در منطقه زیر فشار نباشند. با وجود اینکه این مذاکرات پیشرفت‌هایی داشته است اما نباید نسبت به عربستان خوش بین بود. آنها در راستای منافع خود، هرگاه که احساس خطر کنند در اتحادیه عرب، شورای همکاری خلیج فارس، سازمان همکاری اسلامی و سایر مجامع بین المللی نقش تخریبی ایفا می‌کنند. نباید فراموش کرد که بیانیه اخیر کشورهای عربی نیز علیه ایران با تحریک عربستان قرائت شد. این مجموعه موضع گیری‌ها نشان می‌دهد که عربستان در رابطه با ایران دچار یک پارادوکس شده و شاید این امر به علت ارتقای ایران در سطح مناسبات منطقه است. نمونه این ارتقا را می‌توان در صادرات محموله‌های سوخت به لبنان مشاهده کرد که عملا برنامه‌های خارجی علیه لبنان را با شکست مواجه کرد. این اقدام ایران منجر به خشم عربستان و متحدین این کشور شده است. از سوی دیگر پیوستن ایران به سازمان شانگهای نیز تلاش‌ها برای منزوی کردن ایران را به شکست کشاند و این دو اتفاق سبب شد تا عربستان در اجلاس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه ایران این موضع گیری رادیکال و غیرواقعی را اتخاذ کند.