روزنامه شرق
1400/06/31
دیدارهای برجامی بدون جلسه برجامی
گفت‌وگوها و رایزنی‌ها در نیویورک پیگیری میشود دیدارهای برجامی بدون جلسه برجامی شرق: وزیر خارجه ایران در نیویورک به دیدارهای دوجانبه و رایزنی‌های مربوط به برجام و برنامه هسته‌ای ایران ادامه داد. این در حالی است که دیروز ایران و اروپا اعلام کردند در حاشیه نشست مجمع عمومی در نیویورک، جلسه‌ای برای 1+4 درباره برجام برگزار نخواهد شد. حسین امیرعبداللهیان برای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد به نیویورک رفته است و محمد اسلامی برای نشست آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای به وین. اما در حالی که پرونده برجام و مذاکرات احیای توافق هسته‌ای ایران پرونده مهمی پیش‌روی ایران است، با اعلام این مطلب مشخص شد گفت‌وگوها درباره این پروژه همچنان تنها به صورت رایزنی‌های دوجانبه برگزار خواهد شد تا روند پیگیری مذاکرات احیای برجام همچنان کند و متوقف بماند. این خبر البته در حالی اعلام شد که پیش‌تر فرانسه از احتمال برگزاری چنین جلسه‌ای خبر داده بود. در عین حال امیرعبداللهیان دیدارهای متعددی در این باره در برنامه دارد و علاوه‌براین، دیگر بازیگران برجام نیز جلساتی دوجانبه درباره وضعیت این توافق داشتند. شب گذشته همچنین بنا بود سخنرانی رئیس‌جمهور ایران در مجمع که به صورت آنلاین برگزار خواهد شد، انجام شود. امیرعبداللهیان برای شرکت در اجلاس سران هفتادوششمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد در رأس هیئتی وارد نیویورک شد. وزیر امور خارجه در فرودگاه جان اف کندی مورد استقبال مجید تخت‌روانچی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل، زهرا ارشادی معاون نمایندگی ایران در سازمان ملل و دیگر اعضای نمایندگی ایران در این نهاد بین‌المللی قرار گرفت. امیرعبداللهیان را در این سفر، رضا نجفی سرپرست معاونت امور حقوقی و بین‌المللی و مدیر کل صلح و امنیت وزارت خارجه، سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه و اسحاق آل‌حبیب مدیر کل دفتر وزیر امور خارجه همراهی می‌کنند. هفتادوششمین مجمع عمومی سازمان ملل از روز ۱۴ سپتامبر، ۲۳ شهریور، آغاز به کار کرده اما اجلاس سران از دیروز سه‌شنبه ۲۱ سپتامبر، ۳۰ شهریور ماه، به مدت یک هفته برگزار میشود. در حاشیه اجلاس سران امسال مجمع عمومی سازمان ملل، جلساتی در سطوح عالی به صورت موازی در زمینه‌های مختلف انرژی، غذا، تبعیض نژادی و امحای سلاح‌های کشتار جمعی برگزار میشود که هیئت جمهوری اسلامی ایران در این جلسات حضور خواهد داشت. دیپلماسی اقتصادی در دستور کار امیرعبداللهیان در نیویورک
اما چنان‌که در صحبت‌های وزیر جدید امور خارجه از زمان معرفی‌اش به‌عنوان گزینه این سمت به مجلس برجسته بوده است، امیرعبداللهیان در سفر نیویورک نیز پیگیری دیپلماسی اقتصادی را از برنامه‌های اصلی‌اش خواند. امیرعبداللهیان که در بدو ورود به نیویورک سخن می‌گفت، در شرح کوتاهی که از برنامه‌های خود و تیمش در این سفر داد، اشاره‌ای به مسئله برجام نکرد. وزیر امور خارجه گفت: «امیدوارم با استفاده از فرصت پیش‌آمده بتوانیم در راستای سیاست خارجی متوازن و دیپلماسی فعال، پویا و هوشمند دولت سیزدهم در تنظیم و توسعه روابط خارجی با همه مناطق جهان و کشورهای هدف‌گذاری‌شده، مشورت‌ها و گفت‌وگوهایی را با همتایان داشته باشیم». امیرعبداللهیان اظهار کرد: «سفرم به نیویورک در راستای شرکت در هفتادوششمین مجمع عمومی سازمان ملل انجام میشود». امیرعبداللهیان افزود: «با استفاده از فرصت حضور همتایان و مقامات عالی‌رتبه کشورها برنامه‌ای که همکاران در نمایندگی [ایران در سازمان ملل] تنظیم کرده‌اند، حدود ۵۰ ملاقات، جلسه و شرکت در نشست‌های مختلف است». وزیر امور خارجه تأکید کرد: «از‌جمله موضوعاتی که در دستور کار است، با نگاه به همسایگان و با نگاه به اولویت آسیا و همچنین تمرکز بر سیاست خارجی متوازن و تعامل با همه کشورهای جهان، پیگیری دیپلماسی اقتصادی است که از‌جمله برنامه‌های گفت‌وگوها خواهد بود». وزیر امور خارجه افزود که توجه به مشکلات و تسهیل امور ایرانیان خارج از کشور از برنامه‌های دیگری است که در نشستی که در محل نمایندگی ایران در نیویورک، با همکاران و مسئولان تدارک دیده شده است و کارکنان دفتر حفاظت منافع ایران از واشنگتن هم حضور خواهند داشت، بررسی میشود. امیرعبداللهیان گفت: «امیدواریم بتوانیم مشکلات ایرانیان مقیم آمریکا را با نگاه به تسهیل مسائل و با نگاه به اینکه از ظرفیت ایرانیان مقیم در آمریکا در راستای برنامه‌های دولت سیزدهم بتوانیم استفاده مطلوب و در عین حمایت قوی‌ای از جامعه ایرانیان در خارج از کشور داشته باشیم، برطرف کنیم».
خطیب‌زاده و بورل: نشست کمیسیون مشترک برجام در کار نیست
سخنگوی وزارت امور خارجه دیروز تکلیف نشست احتمالی بازیگران برجام با ایران را قطعی کرد و گفت: «برگزاری نشست کمیسیون مشترک در دستور کار نیست و نشست‌ها با اعضای ۱+۴ به صورت دوجانبه خواهد بود». سعید خطیب‌زاده در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک در واکنش به اظهارات وزیر خارجه فرانسه مبنی بر اینکه جلسه مشترک درباره توافق هسته‌ای ایران برگزار میشود، گفت: «قبلا هم وزیران خارجه نسبت به این امر اظهار علاقه کرده بودند». وی ادامه داد: «برجام یکی از موضوعات مورد بحث وزیران خارجه خواهد بود که در اینجا حضور دارند اما نشستی با اعضای ۱+۴ در دستور کار نیست و نشست با اعضای برجام دوجانبه خواهد بود».
از سوی دیگر و هم‌زمان، نماینده ارشد اتحادیه اروپا در روابط خارجی و سیاست‌های امنیتی نیز خبر مشابهی را اعلام کرد. جوسپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت نشستی میان ١+٤ برای بررسی بازگشت به برجام در حاشیه مجمع عمومی برگزار نخواهد شد. به گزارش خبرگزاری رویترز، جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در جمع خبرنگاران برگزاری نشستی با حضور روسیه، چین، انگلیس، فرانسه و آلمان در حاشیه نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک برای گفت‌وگو درباره احیای برجام را غیرمحتمل دانست. وی در این باره اظهار کرد: «بعضی از سال‌ها چنین دیدارهایی انجام میشود، بعضی از سال‌ها برگزار نمی‌شود. در حال حاضر برگزاری نشست ١+٤ برای بازگشت به رایزنی‌ها درباره توافق هسته‌ای در دستور کار نیست». بورل در ادامه خاطرنشان کرد: «در حال حاضر آنچه اهمیت دارد، برگزاری نشست در سطح وزیران خارجه (١+٤) نیست، بلکه اراده و تمایل تمام کشورهای طرف برجام برای ازسرگیری مذاکرات وین است». مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا همچنین از دیدار روز سه‌شنبه خود با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان در نیویورک خبر داد و گفت که او را برای ازسرگیری هرچه سریع‌تر مذاکرات وین ترغیب خواهد کرد. جوسپ بورل اظهار کرد: «ایران پس از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری درخواست کرد که رایزنی‌ها به طور موقت متوقف شود تا بتواند به طور کامل مذاکرات را بررسی و همه چیز را به درستی درباره این مسئله مهم درک کند. اکنون تابستان رو به پایان است و ما انتظار داریم که رایزنی‌ها هرچه سریع‌تر در وین دوباره آغاز شود». این موضع‌گیری‌ها از سوی این دو مقام در حالی است که ژان ایو لودریان وزیر امور خارجه فرانسه روز دوشنبه برگزاری نشستی میان وزیران ١+٤ در نیویورک را محتمل دانسته و تأکید کرده بود که مذاکرات برجامی باید از سر گرفته شود. وی تصریح کرده بود: «باید از فرصت پیش‌آمده در هفته جاری برای شروع مجدد رایزنی‌ها استفاده شود. ایران می‌بایست هرچه زودتر با تعیین مذاکره‌کنندگان خود به گفت‌وگوها بازگردد». اشاره لودریان به این حقیقت است که از زمان تغییر دولت در ایران، هنوز مشخص نیست متولی مذاکرات احیای برجام در دولت جدید چه کسی و حتی چه نهادی خواهد بود. حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه و علی باقری‌کنی معاون سیاسی‌اش از وزارت خارجه و علی شمخانی یا جایگزین احتمالی‌اش در دولت جدید از جایگاه دبیر شورای عالی امنیت ملی از گزینه‌های احتمالی سرتیمی تیم مذاکره‌کننده ایران به حساب می‌آیند اما دولت رئیسی هنوز در این باره تعیین تکلیف نکرده است. این در حالی است که طرف‌های برجام مکررا از ایران درخواست می‌کنند هرچه زودتر به گفت‌وگوهای احیای برجام در وین برگردد.
دیدارهای بازیگران برجام در حاشیه نشست نیویورک
اما عدم برگزاری نشست کمیسیون مشترک و جلسه مشترک برجامی به این معنا نیست که دیدارهای دوجانبه بین بازیگران برجام در کار نخواهد بود؛ بلکه در گزارش خلاصه‌ای که خود وزیر خارجه ایران در توییتر از برنامه‌هایش در نیویورک ارائه داد نیز چنین دیدارهایی مطرح شده بود و علاوه‌براین دیگر طرف‌های این توافق نیز مشغول رایزنی‌های دوجانبه هستند. امیرعبداللهیان در توییتی نوشت: «برای شرکت در هفتادوششمین نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد به مدت چهار روز در نیویورک خواهم بود». وی افزود: «دیدارهای جداگانه با دبیرکل و رئیس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، جوسپ بورل نماینده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا و دیدارهای دوجانبه با وزرای خارجه فرانسه و انگلیس در برنامه کاری من قرار دارد». علاوه‌براین، دیگر بازیگران برجام خود نیز در دیدارهای متعدد دوجانبه درباره این موضوع رایزنی خواهند کرد و چند نمونه آن در روزهای گذشته برگزار شده است و بقیه در دستور کار هستند. دیروز اعلام شد معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در راستای تلاش برای ازسرگیری مذاکرات وین با نمایندگان ایران و مجموعه ۱+۴ در نیویورک دیدار و رایزنی خواهد کرد. شبکه العربیه به نقل از منابع خود اعلام کرد که انریکه مورا، معاون جوسپ بورل به منظور مشورت با نمایندگان مجموعه ۱+۴ و ایران درخصوص پرونده هسته‌ای ایران در نیویورک حضور دارد. این منابع اعلام کردند که هدف از این رایزنی‌ها ازسرگیری مذاکرات وین در سریع‌ترین زمان ممکن است. این شبکه سعودی همچنین اعلام کرده بود که جوسپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز با امیرعبداللهیان، دیدار و رایزنی خواهد کرد. انریکه مورا در مذاکرات وین برای احیای توافق هسته‌ای، نماینده اتحادیه در این نشست‌ها بود و ریاست آن را بر‌عهده داشت. از طرف دیگر، وزیر امور خارجه فرانسه نیز از دیدار با همتایان روس و چینی و رایزنی در این باره با آنها خبر داد. به گزارش خبرگزاری تاس، وزیر امور خارجه فرانسه در یک کنفرانس خبری پس از ورود به نیویورک برای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل گفت که قرار است در جریان این سفر با سرگئی لاوروف و وانگ یی وزیران امور خارجه روسیه و چین دیدار کند. لودریان همچنین تصریح کرد: «با همتایان خود از روسیه و چین، به‌ویژه وزیر امور خارجه روسیه درباره توافق هسته‌ای با ایران رایزنی خواهم کرد». وی در ادامه گفت که تحولات افغانستان و اوکراین نیز از دیگر موضوعات مورد بحث در جریان دیدارهایش با لاوروف و وانگ یی خواهد بود. لودریان بامداد سه‌شنبه نیز با اعلام خبر دیدارش با وزیر امور خارجه ایران در نیویورک گفت: «زمان علیه هرگونه توافق هسته‌ای احتمالی با تهران می‌گذرد و با گذشت زمان، ایران به فعالیت‌های هسته‌ای خود سرعت می‌دهد». وی افزود: «حضور ایران در اجلاس بغداد نشانه مثبتی است و ما در این هفته جلسه‌ای درمورد توافق هسته‌ای با ایران برگزار می‌کنیم». از سوی دیگر، وزرای خارجه بریتانیا و آمریکا در نیویورک با یکدیگر دیدار و در میان موضوعات گفت‌وگوهایشان، درباره مسئله ایران و برجام نیز رایزنی کردند. وزارت امور خارجه بریتانیا در اطلاعیه‌ای درباره دیدار آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا و الیزابت تراس، وزیر خارجه جدید بریتانیا تصریح کرد دو طرف در جریان دیدارشان در نیویورک درباره اوضاع افغانستان، ایران و همکاری امنیتی سه‌جانبه میان آمریکا، انگلیس و استرالیا بحث و رایزنی کرده‌اند. همچنین در این اطلاعیه آمده است که آنها بر لزوم بازگشت سریع ایران به مذاکرات وین درباره احیای برجام تأکید و توافق کرده‌اند. در ادامه این بیانیه آمده است: «دو طرف در این دیدار درباره یک‌سری موضوعات، شامل اوضاع افغانستان، بحران تغییرات آب و هوایی، ایران، ایندوپاسیفیک آزاد و همچنین تقویت روابط اقتصادی میان دو کشور بحث و رایزنی کردند». آنتونی بلینکن نیز با انتشار یک توییت از دیدار خود با وزیر امور خارجه جدید بریتانیا ابراز خرسندی کرد و گفت که درباره موضوعات مختلف از ایران و افغانستان گرفته تا ایندوپاسیفیک بحث و رایزنی داشته‌اند. وزیر خارجه آلمان نیز با بیان اینکه «زمان برای احیای توافق هسته‌ای با ایران رو به اتمام است» گفت که در روزهای آینده در نیویورک درباره این موضوع رایزنی‌هایی خواهند داشت. هایکو ماس پیش از سفر به نیویورک بیانیه‌ای منتشر و برنامه‌های خود در جریان این سفر را اعلام کرد. وی در بخشی از بیانیه خود تأکید کرد: «وقت برای توافق هسته‌ای با ایران تنگ است و دعوت از تهران برای بازگشت به مذاکرات وین نمی‌تواند همیشگی باشد». ماس ادامه داد: «اکنون دولت جدید [ایران] باید سریع راه خود را برای بازگشت به میز مذاکره بیابد. در این خصوص نیز در روزهای آینده گفت‌وگوهایی خواهیم داشت». وزیر امور خارجه آلمان همچنین رسیدگی به اوضاع افغانستان و لیبی را از مهم‌ترین موضوعات در نشست امسال مجمع عمومی برشمرد.
سایر اخبار این روزنامه
ما به وعده‌های آمریکا اعتماد نداریم
آماده‌ايم تا به برجام باز گرديم
دیدارهای برجامی بدون جلسه برجامی
جنگ به روایت رئیس‌جمهور سابق
اصولگرایان بلاتکلیف در حل تحریم
چالش پیش‌روی‌رئیسی مردی با پیراهن شماره ۸
افول برادران طلوع خواهران
غافلگیری شورای ششم
دوگانگی قدرت بحران جنبش‌های ایرانی
مسئله آب تغییر رویکرد از فنی به اجتماعی
اصلاح ساختار، یگانه نسخه درمان کشور
خطر «شاماتی‌شدن» سیاست
