روزنامه آفتاب یزد
1400/07/03
آیا این دولت برای آلودگی هوا اقدامی خواهد کرد؟
آفتاب یزد _ یگانه شوق الشعرا: وارونگی دما یا وارونگی گرمایی یا اینورژن به پدیده‌ای گفته میشود که در آن برخلاف حالت طبیعی با افزایش ارتفاع دما نیز زیاد میشود و در این شرایط درجه حرارت پائین جو کمتر از طبقه فوقانی می‌باشد. وارونگی دما معمولاً باعث به دام افتادن آلودگی هوا در ارتفاع نزدیک زمین میشود.سالهای سال است که فصل پاییز و زمستان در تهران همراه با وارونگی دما است. بر اساس پیش‌بینی‌ها پاییز امسال فصلی کم بارش است و کارشناسان در این باره هشدار داده‌اند که پاییز امسال خشک‌تر از تابستان است. ضمن آنکه با توجه به شیوع کرونا میزان استفاده از وسایل نقلیه شخصی بالا است. مجموع این‌ها هشدار می‌دهد از پاییزی که با وارونگی دما و آلودگی هوا همراه است و باردیگر شهروندان تهرانی به جای هوای پاک آلاینده تنفس می‌کنند.از سوی دیگر بر اساس اطلاعات شرکت کنترل کیفیت هوای تهران تابستان امسال بدون یک روز هوای پاک برای تهرانی‌ها گذشت.در صورتی که میزان آلودگی در فصل تابستان کمتر از ماه‌های پاییز و زمستان بود و حال تابستان بدون هوای پاک خبر از پاییز بسیار آلوده می‌دهد.>تابستان امسال بدون یک روز هوای پاک برای تهرانی‌ها گذشت
کیفیت هوای تهران طی سه ماه تابستان امسال ۷۱ روز در شرایط قابل قبول و ۲۲ روز در شرایط آلوده قرار داشت که در این میان سهم هوای ناسالم برای گروه‌های حساس ۲۱ روز و سهم هوای ناسالم برای همه افراد جامعه یک روز بود.بر اساس اطلاعات شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، آلاینده «ازن» ۱۷ روز و ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون پنج روز آلاینده شاخص هوا و علت اصلی آلودگی هوای پایتخت طی تابستان امسال بودند. هرچند که غلظت ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون طی چهار روز دیگر از تابستان امسال نیز از حد مجاز فراتر رفت اما به دلیل آنکه طی آن چهار روز آلاینده ازن شاخص بالاتری نسبت به ذرات معلق داشت به عنوان آلاینده اصلی هوا اعلام شد.تیرماه امسال با ثبت ۱۴ روز آلوده، آلوده‌ترین ماه طی تابستان امسال بود همچنین آلوده‌ترین روز طی تابستان سال جاری در ۱۸ تیرماه ثبت شد که آلاینده شاخص «ازن» با میانگین ۱۶۲ هوای پایتخت را برای همه افراد جامعه آلوده کرد. گفتنی است این تنها روز از تابستان امسال بود که کیفیت هوای پایتخت در محدوده ناسالم برای همه افراد جامعه ثبت شد.بر اساس اطلاعات شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، طی تابستان تهرانی‌ها ۵۶ روز هوای قابل قبول، ۳۵ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و دو روز هوای ناسالم برای همه افراد جامعه را تجربه کردند و در تمام این روزهای آلوده به استثنای دو روز، شاخص آلاینده هوا آلاینده ازن بود که ۳۵ روز از تابستان سال گذشته را برای گروه‌های حساس و همه افراد جامعه آلوده کرده بود.
>امکان تولید آلاینده ازن در مهر ماه
تابستان سال ۹۸ نیز کیفیت هوای پایتخت ۷۵ روز در شرایط قابل قبول، ۱۷ روز در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس و یک روز در محدوده ناسالم برای همه افراد جامعه قرار داشت که علت اصلی آلودگی هوای تهران در تمام این ۱۸ روز افزایش غلظت «آلاینده ازن» بود.ازن آلاینده ثانویه‌ای است که پیش‌سازهای آن VOCها یا همان ترکیبات آلی فرار و ناکس هستند. این آلاینده‌ها با تابش شدید و مستقیم نور خورشید آلاینده ازن را تولید می‌کنند. خودروهای دیزلی، موتورسیکلت‌های فرسوده و بخارات بنزین پیش‌سازهای ازن هستند همچنین استفاده از سوخت‌های غیر استاندارد در نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌ها می‌تواند در افزایش غلظت ازن نقش داشته باشد.هرچند آلاینده ازن در فصل گرم سال و در پی تابش مستقیم نور خورشید تولید میشود اما در پی پیش‌بینی پاییز گرم و کم بارش در سال جاری، حسین شهیدزاده - مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران- گفته است که این وضعیت آب و هوایی می‌تواند طی پاییز امسال تاثیر منفی بر کیفیت هوای پایتخت نسبت به سالهای قبل بگذارد؛ به‌طوری که اگر دمای هوا طی پاییز مشابه دمای تیر و مرداد باشد، امکان دارد آلاینده ازن در مهرماه نیز تولید شود، اتفاقی که قبلا نیفتاده است.
>هشدار؛ پاییز امسال خشک‌تر از تابستان است
در اواسط شهریور ماه امسال معاون راهبری و نظارت بهره‌برداری شرکت مهندسی آب وفاضلاب کشور با بیان اینکه "پاییزی خشک‌تر از تابستان در راه است"، گفت: برنامه ریزی‌های ما برای شهرهای بزرگ، بر مبنای حالت‌های بدبینانه در حال انجام است. حمید رضا کشفی، اظهار داشت: پیش‌بینی‌ها حاکی از این است که میزان بارش‌های پاییزی امسال زیر نرمال است.معاون راهبری و نظارت بهره‌برداری شرکت مهندسی آب وفاضلاب کشور در پاسخ به اینکه "آیا احتمال
افزایش تنش آبی در پاییز نسبت به تابستان وجود دارد "، گفت: از آنجایی که هوا در پاییز خنک‌تر از تابستان است و هوا عنصر
تعیین کننده‌ای در مصرف آب هست، یک مقدار وضعیت تامین آب از حیث میزان مصرف، نسبت به تابستان بهتر میشود؛ اما پاییز امسال، پاییز خشکی است و برنامه ریزی‌های ما برای شهرهای بزرگ، بر مبنای حالت‌های بدبینانه در حال انجام است.
>خشک‌ترین سال نیم قرن اخیر به پایان رسید
معاون آب و آبفای وزیر نیرو نیز در صفحه اینستاگرام خود نوشت: کمتر کسی را سراغ دارم که از اول مهرماه نوستالژی نداشته باشد، روز شادی و اضطراب مدرسه رفتن! اما برای مدیران عرصه آب در ایران چه در خشکسالی و چه در ترسالی اول مهرماه که آغاز سال آبی است، با دلهره همراه با امید به لطف پروردگار است و این نگرانی اکنون که کشور با تغییر اقلیم روبرو شده افزایش یافته است. وی افزود: زیرا تغییر اقلیم برابر گفته صاحبنظران، سرزمین را با سالهای خشک طولانی و ترسالی‌های همراه با سیل‌های مخرب روبروخواهد کرد.
>کاهش آلودگی هوا نیازمند مدیریت یکپارچه شهری است
اما یک عضو اسبق شورای اسلامی تهران در مورد حل مشکل آلودگی هوای تهران اظهار کرد: مسئولان شهری و کشوری باید تصمیماتی جدی بگیرند تا حتی یک نفر هم به دلیل آلودگی هوا سلامتی و جانش به خطر نیفتد. اولین موضوعی که باید به آن توجه شود، اجرای مدیریت یکپارچه شهری است. بدین معنا که تصمیمات کاهش آلودگی هوا باید در سطح مجموعه‌های دولتی و غیردولتی شهر تهران گرفته شود یا اختیارات مدیریت شهری افزایش پیدا کند.وی افزود: مدیریت یکپارچه این امکان را به وجود می‌آورد که در زمان افزایش آلودگی هوا، بخشی از فعالیت‌های شهری تعطیل یا محدودیت‌های بیشتری برای تردد خودرو‌ها اعمال شود یا حتی ساعت کاری ادارات دولتی و واحد‌های صنعتی کاهش داده شود تا بتوان آلودگی هوا را مدیریت کرد.
>یک سوم صنایع ایران در اطراف تهران
اسماعیل کهرم کارشناس محیط زیست در این باره به آفتاب یزد گفت:«امسال روزنامه آفتاب یزد اولین روزنامه‌ای است که به مسئله وارونگی قبل از فرارسیدن آن در حال پرداختن است.موضوع این است که ما یکسال صبر می‌کنیم و هیچ عملی انجام نمی‌دهیم و حتی در این زمینه گفتگو نمی‌کنیم تا زمانی که یکمرتبه هوا وارونه میشود و تمام آلاینده‌هایی که بالا رفتند به طرف پایین بازمی گردند آن زمان درباره آن صحبت میشود.در حالی که درست آن است که در تمام طول سال ما در این زمینه فعالیت کنیم تا به وارونگی مبتلا نشویم. وارونگی دما وقتی رخ می‌دهد که هوا سرد است و دود و گاز بسیار تولید میشود در ادامه این دود و گاز به دلیل سبک بودن به سمت بالا حرکت می‌کند، به بالا می‌رود تا از آسمان شهر گذر کند اما دو مرتبه یک لایه ابر سرد روی این هوا را می‌گیرد و نمی‌گذارد این هوا خارج شود. لذا وارونگی رخ می‌دهد یعنی هوای گرم ( آلودگی‌ها )نمی تواند فرار کند و در داخل شهرها باقی می‌ماند. برای اینکه جلوی این اتفاق گرفته شود در بلند مدت باید سعی کنیم که وسائلی که آلودگی ایجاد می‌کند از کنار شهرهای بزرگ برداشته شوند.آیا دلیل منطقی و علمی وجود دارد که یک سوم صنایع ایران در اطراف تهران قرار دارد؟ما باید در بلند مدت این صنایع را به مکان‌های دیگر منتقل کنیم. »
>از بین رفتن حصار 120 کیلومتری اطراف تهران
کهرم ادامه داد:« در زمان ریاست جمهوری آقای خاتمی قرار بر این شد که صنایع تولید‌کننده آلاینده را نزدیک‌تر از 120 کیلومتری تهران قرار ندهند اما آقای احمدی‌نژاد این قانون را برداشت.نتیجه این شد که آن حصار 120 کیلومتری از بین رفت و زمانی که از بین رفت با کمال تاسف آن قانون شکست و آلاینده‌ها بازهم در اطراف تهران زیاد شدند. اما درباره راه‌های کوتاه مدت باید به این نکته‌ها اشاره کرد. هر موتور سیکلت به اندازه 8 خودرو سواری آلایندگی ایجاد می‌کند.کسانی که در زمان آقای هاشمی رفسنجانی این موتور سیکلت‌ها را وارد ایران کردند خیانت بزرگی را مرتکب شدند. در نتیجه باید تولید موتور سیکلت را متوقف یا آن‌ها را گاز سوز کرد.از سوی دیگر آزمایش اتومبیل‌ها را باید جدی گرفت تا آن‌ها آلایندگی تولید نکنند.همچنین افزایش وسائل نقیله عمومی و واگن‌های قطار‌های زیرزمینی باید مدنظر قرار بگیرد. اگر این کارها انجام شود بعد از دو سال میشود میزان وارونگی را تقلیل داد.»
>وارونگی دما در کنار کرونا جان می‌گیرد
حسین آخانی کارشناس دیگر محیط زیست نیز در این باره به آفتاب یزد گفت:« کارشناسان بارها اعلام کرده‌اند که مشکل آلودگی در ایران ناشی از دو مشکل اساسی دیگر است. یکی آلودگی ناشی از خودرو‌ها به اضافه صنایع که آلودگی‌های شیمیایی تولید می‌کنند و بخشی از آلودگی‌ها آلودگی‌هایی است که ناشی از ریزگرد‌ها است. امسال هر دوی این‌ها با یکدیگر همراه شدند به دلیل اینکه ما با سال بسیار خشک مواجه هستیم و آسمان را لایه عظیمی از گرد و خاک گرفته است. هردوی این‌ها ناشی از مدیریت اشتباه سرزمین است. دولت که باید در این زمینه کاری انجام دهد تا به حال اقدامی نکرده
و کسی هم به حرف‌های ما گوش نمی‌دهد. برای نمونه ما باید در شهرها به سوی حمل و نقل سالم برویم و حمل و نقل سالم در دنیای امروز تعریف شده است. حمل و نقل عمومی‌ای که همه بتوانند به صورت عادلانه از آن استفاده کنند و فراهم کردن امکان حمل و نقل پاک فردی که همان دوچرخه است. این‌ها راهی است که الان پیشرفته‌ترین کشورهای دنیا از آن‌ها استفاده می‌کند. اگرچه در ایران بسیار تاکید میشود بر اینکه ما برای حل مشکل آلودگی باید کیفیت خودرو‌ها ارتقا دهیم ولی مسئله این است که به نظر من ابتدا ما باید حمل و نقل عمومی را برای همه فراهم کنیم. حمل و نقل عمومی‌ای که دارای کیفیت، سرعت و امنیت باشد. اگر این سه پارامتر نباشد طبیعی است که مردم جذب حمل و نقل عمومی نمی‌شوند ولی متاسفانه دولت‌ها تا امروز با حمل و نقل عمومی عناد داشته‌اند و تمام تلاش آن‌ها در حمایت از خودروسازی بوده است. در صورتی که حمایت از حمل و نقل عمومی و همچنین مسیرهای دوچرخه سواری همیشه مورد بی‌توجهی قرار گرفته است. طبیعی است که امسال هم مانند سالهای قبل آلودگی و وارونگی خواهد بود و در کنار کرونا و آسیب‌های آن قطعا آلودگی هوا هم باعث آزار، بیماری و مرگ هم وطنان خواهد شد. من تصور نمی‌کنم که دولت فعلی هم در این زمینه کاری انجام دهد نشانه آن است که بعد از گذشت دو ماه از استقرار دولت جدید هنوز رئیس سازمان محیط زیست تعیین نشده است.این نشان‌دهنده آن است که محیط زیست از اولویت‌های این دولت هم نیست.»
سایر اخبار این روزنامه
آیا این دولت برای آلودگی هوا اقدامی خواهد کرد؟
فکری به حال وزارت آموزش و پرورش و سازمان محیط زیست کنید
فقط جلیلی مانده!
رفع مشکلات با روحیه «ما می‌توانیم» امکان‌پذیر است
مددکاری که بعد از ۲۱ سال حبس رئیس زندان شد
قهرمان کوچک آسمانی شد
بحران هویت نوجوانان
دردسرهای ثبت اختراع
کبوترسفید صلح
نتیجه اولین شکایت «دولت رئیسی» از مطبوعات؛ «منع تعقیب»
قهرمان کوچک آسمانی شد
چرا آمریکا خاورمیانه‌ای شد؛ نه خاورمیانه آمریکایی؟
تاکید لاوروف بر حمایت قاطع روسیه از سوریه
