ورود محدود فايزر و ماجراهاي تازه واكسن

آرمان ملی- امید کاجیان: داستان عجیبی است. بعد از ماه‌ها انتظار و تکرار مکرر اخیر در رسانه‌ها مبنی براینکه ورود واکسن‌های فایزر و مدرنا و جانسون‌اند‌جانسون منعی ندارد حالا وزیر بهداشت در سیل واکسیناسیون با واکسن‌های چینی که در مورد آن مسائل مختلفی هم مطرح می‌شود و ظاهرا با اطمینان از اقناع افکارعمومی ‌به دلیل همین واکسن‌ها، از محدود بودن واردات واکسن فایزر می‌گوید و اینکه قرار است تنها زنان باردار با آن واکسینه شوند و بقیه مردم با سینوفارم و برکت بسازند و بدنشان را با همان‌ها مقاوم کنند. با اوج‌گیری انتقادات و شیوع موج پنجم کرونا و ایجاد وضعیت نابسامان و مرگ و میر فراوان، به نظر می‌آمد که با اطمینان از عدم امید به برکت برای واکسیناسیون سراسری، شدت واردات واکسن چینی بیشتر و موانع رفع شده. اما در این میان نکته اساسی این بود که سینوفارم اگرچه تاییدیه سازمان جهانی بهداشت را دارد ولی  هنوز هم از سوی بیشتر کشورهای اروپایی مورد تایید قرار نگرفته و یا اکثر کشورهای جهان نیز از آن در واکسیناسیونشان استفاده نمی‌کنند، از سویی دیگر ایران اخیرا اعلام کرده که واکسیناسیون دانش‌آموزان را با سینوفارم آغاز کرده، واکسیناسیون برای این سنین با این واکسن هنوز مورد تایید منابع بین‌الملل واقع نشده است. این موضوع ضرورت ورود واکسن‌های فایزر را که در سراسر دنیا مورد تایید است را الزامی‌ می‌کند حال آنکه از محدودیت این واکسن‌ها و استفاده آنها برای زنان باردار در کشورمان سخن گفته می‌شود. با غوطه‌ور شدن ایران در امواج سهمگین موج پنجم کرونا که برخی از آن به عنوان قتلگاه آخر‌الزمانی یاد می‌کردند اعلام شد اجازه واردات واکسن فایزر و مدرنا از منابع مجاز صادر شده است. خبری که محمدرضا شانه‌ساز رئیس سازمان غذا‌ودارو می‌داد. این در حالی است که آن نامه 2500 تایی به دولت روحانی را هم کسی از یاد نمی‌برد نامه‌ای که با صراحت از نام واکسن فایزر و مدرنا یاد شده و نوشته بودند که این واکسن‌ها غیر قابل اعتماد است و به نوعی خواستند از ورود آنها جلوگیری شود. تمام دغدغه آن 2500 نفر از جمله وزیر بهداشت امروز(!) آن بود که دولت روحانی، قبل از واردات به کشور به اینکه چه واکسنی وارد می‌کند توجه کند. به هرروی این اواخر مذاکرات در باره ورود واکسن فایزر آغاز شد و حتی خبر از قطعی شدن ورود 20 میلیون دوز فایزر به ایران منتشر شد.  ناصر ریاحی، رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو از گشایش‌های جدید در عرصه واردات واکسن کرونا به کشور خبر داد و گفته بود : امکان واردات واکسن فایزر-بایون‌تک از آلمان وجود دارد که در صورت فراهم شدن مقدمات تا آخر ۲۰۲۱ تا ۲۰ میلیون دو‌ز به ایران وارد خواهد شد. حتی اعلام شد که توافقات هم به نتیجه رسیده اما ناگهان رئیس مرکز روابط عمومی‌ و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت وقت در توئیتی نوشت:«سهمیه ایران از محل سازوکار کواکس ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دو‌ز واکسن کرونا است که سفارش‌گذاری شده و ۲/ ۲ میلیون آن تحویل شده است، بنابراین اگر شنیدید ۲۰ میلیون دو‌ز واکسنی خاص از کواکس قابل ارائه است شما با یک خالی‌بندی مواجه شده‌اید، جدی نگیرید!» در نهایت آن 20 میلیون فایزر از آلمان تبدیل شد به دو میلیون از بلژیک. مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل ایران گفته: برای واردات ۲میلیون دوز واکسن فایزر قراردادی با هیأت امنای ارزی کشور در حال تنظیم است تا در یک تا دو ماه آینده به‌شرطی که مشکلات بین‌المللی انتقال ارز و جابه‌جایی واکسن پیش نیاید از کشور بلژیک به ایران وارد شود. بعد از این هم اعلام شد که معاون گمرک ایران تاکید کرده: ۱۰ میلیون دوز واکسن جانسون‌اند‌جانسون و فایزر نیز آماده ورود به کشور است. آمار اعلام شده، بسیار کمتر از خواسته‌های مردمی‌است که دیگر نا‌امید از فایزر، سینوفارم‌هایشان را زده‌اند، اما به هر روی با ورود این واکسن‌های معتبر شناخته شده چند نگاه درباره نحوه استفاده از آن مطرح شد. نخست اینکه باید با ورود واکسن‌های بیشتر فایزر و با توجه به اینکه هم اکنون مردم از واکسن‌های چینی استفاده کردند از آن به عنوان دوز بوستر برای همه مردم و تقویت بدنشان استفاده کرد. عده ای  اما اولویت آن را برای تزریق دوز دوم واکسن اعلام کردند. دسته سوم افرادی بودند که استفاده‌کنندگان از فایزر را کادر درمان دانستند و درنهایت اعلام شد که این واکسن‌ها برای زنان باردار مورد استفاده قرار می‌گیرد. علیرضا رئیسی معاون بهداشت وزارت بهداشت دراین‌باره گفت: در پی درخواست معاونت بهداشت وزارت بهداشت از کمیته ملی واکسیناسیون برای تامین واکسن فایزر برای مادران باردار خوشبختانه موافقت لازم از سوی این کمیته در این زمینه صورت گرفت. وی افزود: این واکسن‌ها جهت واکسیناسیون مادران باردار و در صورت کافی بودن تعداد واکسن وارد شده به عنوان دوز بوستر برای کادر درمان استفاده خواهد شد. حالا هم وزیر بهداشت گفته که این واکسن‌ها برای زنان باردار است باقی با همان سینوفارم و برکت بدنشان را تقویت کنند.
 واکسیناسیون دانش‌آموزان 
اما دراین ماجرا چند نکته قابل تامل را باید در نظر گرفت، نخست اینکه ایران به طرز عجیبی اصرار به از سر‌گیری آغاز به کار حضوری مدارس دارد و برای این هم  واکسیناسیون دانش‌آموزان را هم آغاز کرده. واکسیناسیون 12 سال به بالا‌ها در حالی صورت می‌گیرد که در جاهای دیگر دنیا فایزر مناسب استفاده سنین پایین دانسته شده و در مورد سینوفارم چنین تاییدیه‌ای وجود ندارد. به این معنا که ایران اتفاقا  اگر می‌خواهد دانش‌آموزان به مدرسه بروند باید تا می‌تواند دست به وارادت فایزر بزند، حال آنکه اعلام داشته با سینوفارم دانش‌آموزان واکسینه می‌شوند در این میان سخنان نقل شده از حسینعلی شهریاری عضو کمیسیون بهداشت مجلس هم غم‌انگیز‌تر است. او درباره برخی انتقادها مبنی بر اینکه واکسن سینوفارم در نظر گرفته شده برای تزریق از جانب سازمان بهداشت جهانی برای کمتر از سن ۱۸ سال تایید نشده است، به سایت جمهوریت گفته: مسئولیت اینکه چه واکسنی به ۱۲ تا ۱۸ سال یا کمتر از ۱۸ سال تزریق شود با وزارت بهداشت و مشخصا سازمان غذاودارو است و این مسائل ربطی به سازمان بهداشت جهانی ندارد. شهریاری با تاکید بر اینکه مسائل داخل کشور ارتباطی به سازمان بهداشت جهانی و نظرات آنها ندارد، افزود: وزارت بهداشت و درمان متولی سلامت جامعه است اگر سازمان غذاودارو و وزارت بهداشت و درمان تشخیص مناسب بودن و امن بودن یک واکسن را بدهند مساله تمام است. با چنین شرایطی اکنون باید این سوال را پرسید که برچه مبنایی مقامات کشور واکسن فایزر را در چنین شرایطی که واکسیناسیون نوجوان‌ها نیز آغاز شده را به صورت محدود به کشور وارد می‌کنند، اگر منعی در کار نیست چرا این سیل ورود واکسن را در فایزر نبینیم؟ برچه مبنایی وزیر برای مردم تعیین‌تکلیف می‌کند که باید از چه واکسنی استفاده کنند و تنها زنان باردار را واجد شرایط فایزر می‌داند؟ چه کسی گفته که سازمان جهانی بهداشت نباید در مورد آنچه در ایران می‌گذرد اظهار نظر کند؟ آیا نباید اکنون با رفع موانع ورود واکسن تاکید بیشتری بر واردات واکسن‌های مورد تایید تمام دنیا شود و به جای تنها دو میلیون وعده ورود فایزر شاهد ده‌ها میلیون واردات این نوع واکسن برای اقشار مختلف مردم باشیم آیا بازهم سیاسی‌کاری با جان مردم در میان است؟ همه اینها در حالی است که این هراس وجود دارد مبادا بخشی از همین میزان اندک واردات فایز را هم در بازار آزاد به فروش برسانند! چون این میزان کم می‌تواند یک بازارسیاه ایجاد کند.