روزنامه اعتماد
1400/07/03
معماي مرگ يك زنداني
شايد اگر ابتداي هفته‌اي كه گذشت از «شاهين ناصري» نام مي‌برديم، كمتر شنونده‌اي بي‌نياز از توضيح تكميلي، درمي‌يافت كه صحبت از كيست اما از ميانه هفته‌اي كه گذشت، هرچه به روزهاي پاياني نزديك شديم، سير رويدادهاي واپسين هفته تابستان 1400 به سمتي پيش رفت كه حالا در نخستين روز از نخستين هفته مهر ماه 1400، احتمالا كمتر شنونده‌اي و ناظري را - دست‌كم از ميان مخاطبان حرفه‌اي مطبوعات سياسي و پيگيري‌كنندگان حرفه‌اي‌تر مسائل سياست و جامعه ايراني- خواهيم يافت كه از اين نام و سرنوشتي كه بر او گذشت، بي‌خبر باشد. شاهين ناصري كه البته از حدود يك سال پيش و تقريبا از چنين روزهايي، به عنوان زنداني هم‌بند نويد افكاري، از جزيياتي درباره چگونگي برخورد مسوولان امنيتي و قضايي با او سخن گفته بود و نامش به همين واسطه، تاحدودي نزد افكار عمومي مطرح بود، در پي آنچه طي چند روز گذشته به مرگ او انجاميد، حالا ازجمله پربحث‌ترين كليدواژه‌هاي مطبوعاتي و هشتگ‌هاي شبكه‌هاي اجتماعي تبديل شده است. زنداني درگذشته ندامتگاه تهران بزرگ كه بنابر اطلاعيه پيش از نيمروز پنجشنبه روابط عمومي اداره كل زندان‌هاي استان تهران درحالي شخصا به بهداري اين زندان مراجعه كرده و توسط پزشك متخصص اورژانس موردمعاينه قرار مي‌گيرد كه «بنا بر گزارش بهداري ندامتگاه، با توجه به شرايط اورژانسي بيمار، فورا در محل بهداري ندامتگاه، عمليات احيا (ماساژ قلبي، تنفس مصنوعي و تزريق اپي‌نرفين و فيكسIV Line) به مدت ۴۵ دقيقه انجام مي‌گيرد» و به‌رغم اين اقدامات درماني، فوت مي‌كند. اين درحالي است كه اداره‌كل زندان‌هاي استان تهران درحالي درباره علت مرگ شاهين ناصري توضيح نداده كه در عين حال در بخشي از همين اطلاعيه مختصر تاكيد شده كه «علت تامه فوت شاهين ناصري در پزشكي قانوني در دست بررسي است و متعاقبا اعلام خواهد شد.» حال آنكه آن‌طور كه ايلنا، صبح روز پنجشنبه و تنها ساعتي پيش از انتشار اطلاعيه اداره كل زندان‌هاي استان تهران، در خبري كوتاه به نقل از دادستان كل كشور از اطلاع‌رساني از جانب مسوولان مربوطه گزارش داده بود. به نوشته اين خبرگزاري، محمدجعفر منتظري درخصوص علت مرگ شاهين ناصري در زندان تهران بزرگ گفته بود: «از مسوولان مربوطه سوال كنيد تا اطلاعات را دراختيار شما قرار دهند.» با اين همه اما به‌رغم انتشار اطلاعيه اداره كل زندان‌هاي استان تهران و ارايه جزيياتي درباره اتهام‌هاي اين زنداني درگذشته، همچنان علت مرگ شاهين ناصري مشخص نيست. آن‌هم در شرايطي كه نايب‌رييس كميسيون قضايي مجلس شوراي اسلامي نيز اطلاعي در اين رابطه ندارد.حسن نوروزي نماينده اصولگراي رباط‌كريم و بهارستان در مجلس كه در واكنش به پيگيري خبرنگار اعتماد در اين رابطه اظهار بي‌اطلاعي كرده، در توضيح علت بي‌اطلاعي خود نيز گفت: «چون موضوع را پيگيري نكردم.» نايب‌رييس كميسيون حقوقي و قضايي مجلس يازدهم همچنين در حالي در واكنش به اين پرسش كه آيا به عنوان يك نماينده مجلس، پيگيري اين پرونده را در دستور كار دارد، پاسخ منفي داده كه پرسش تكميلي «اعتماد» درباره برنامه كميسيون در اين رابطه را نيز بي‌پاسخ گذاشته است.
در اين ميان اما آنچه ابهام در اين پرونده و مشخصا ناروشن بودن دليل درگذشت اين زنداني را دوچندان ساخته، اين واقعيت است كه او طي روزهاي پيش از درگذشت، گزارشي در ارتباط با وضعيت نامساعد سلامتي خود به دست نداده بود. آن هم در شرايطي كه علاوه بر اشاره تلويحي به اين مساله در اطلاعيه رسمي اداره كل سازمان زندان‌ها و تاكيد اين اطلاعيه بر اينكه او شخصا به بهداري مراجعه كرده، توييت يك وكيل دادگستري كه در گذشته براي مدتي وكالت شاهين ناصري را برعهده داشت، به نحوي ديگر اين مساله را تاييد مي‌كند. آن‌طور كه بابك پاك‌نيا كه پيش از تاييد خبر درگذشت شاهين ناصري، در توييتي از تماس اين زنداني يك روز پيش از درگذشت خبر داده و نوشته بود كه اين زنداني پس از چندماه بي‌خبري با او تماس گرفته و بار ديگر درخواست كرده كه وكالتش را بپذيرد.
اما يك اتفاق ديگر نيز در اين غائله رقم خورد و درحالي كه چند سال اخير شاهد پديده عجيب در شبكه‌هاي اجتماعي بوديم كه براساس آن، همزمان با وقوع برخي رويدادهاي سياسي و اجتماعي همچون همين ماجراي مرگ يك زنداني، برخي كاربران كه عمدتا به طور ناشناس فعاليت مي‌كنند، اقدام به فعاليت‌هاي منفي عليه بعضي كنشگران سياسي و مدني مي‌كنند، اين‌بار توييت بابك پاك‌نيا بهانه اين طيف از كاربران قرار گرفت و موجي از حملات مجازي را به سوي او برانگيخت؛ موجي كه در حالي برخي از ديگر كنشگران مدني همچون عماد باقي را نيز بي‌نصيب نگذاشت، در عين حال منجر به آن شد كه بابك پاك‌نيا با انتشار نوشته‌اي به تفصيل درباره ارتباط خود با شاهين ناصري طي ماه‌هاي گذشته پرداخت كه از جهاتي قابل‌تامل بود.
اين اما آخرين تحول مهم در اين پرونده نبود و در ادامه ماموريت ويژه‌اي كه از جانب رييس سازمان زندان‌ها به معاونت سلامت، اصلاح و تربيت اين سازمان محول شد تا نسبت به شفاف‌سازي درباره علت درگذشت شاهين ناصري اقدام كند، پرونده را وارد فازي ديگر كرد. اين درحالي بود كه درپي ابلاغ اين ماموريت، معاون سلامت، اصلاح و تربيت سازمان زندان‌ها همان روز پنجشنبه راهي ندامتگاه تهران بزرگ شد تا از نزديك مساله درگذشت شاهين ناصري را مورد بررسي قرار دهد. سيدعبدالله مرتضوي در گزارشي كه از اين بازديد 10 ساعته به دست داد، با اشاره به ديدار و گفت‌وگو با هم‌بندي‌هاي شاهين ناصري، از بررسي اسناد پزشكي موجود و گفت‌وگو با پزشكان و كادر درمان اين ندامتگاه درمورد علت بيماري و اقدامات صورت گرفته خبر داد. اين مقام مسوول در سازمان زندان‌ها همچنين درحالي تامين سلامت زندانيان را به لحاظ شرعي، قانوني و اخلاقي، از اولويت‌هاي اصلي اين سازمان عنوان كرد كه در ادامه به بيان توضيحاتي درباره ديدار و گفت‌وگو با حدود يكصد زنداني ديگر درمورد مسائل مختلف بهداشتي، درماني، قضايي و ساير خدمات زندان نيز پرداخت. مرتضوي در پايان گفته است: «باتوجه به اينكه علت دقيق فوت اين زنداني در پزشكي قانوني در دست بررسي است، منتظريم تا گزارش نهايي اين موضوع متعاقبا اعلام شود.»
شاهين ناصري البته نخستين زنداني نيست كه طي چند ماهه اخير در زندان جان باخته اما آنچه مسلم است، لزوم شفافيت در ارايه گزارش درخصوص علت درگذشت او و البته ديگر زندانياني است كه به اين سرنوشت دچار شده بودند.
سایر اخبار این روزنامه
قصه غربت «چهل شاهد»
بایدعقب‌ماندگی‌ها جبران شود
جدال ايران و امريكا بر سر «نشانه مثبت و منفي»
مهر در سايه كرونا و اعتراض
يكصدا عليه طالبان
معماي مرگ يك زنداني
سطح مقاومتي تورم شكسته مي‌شود؟
يك وعده خوب و قابل سنجش
مي‌خواهم اميدوار باشم!
راهبرد ريشه‌كني تحريم‌ها
دفاع، جنگ و صلح
انزواي علوم اجتماعي در ايران
مهر و سخنی با ريیسی
