زنگ خطر٧ ميلياردي را جدي بگيريم

آرمان‌ملی: قطعی چند ساعته سرویس‌های فیس‌بوک‌ و شبکه‌های اجتماعی مرتبط  با آن همچون واتساپ و اینستاگرام واکنش‌های زیادی را به‌همراه داشت و در حالی‌که این قطعی به دستمایه‌ای برای مخالفان این شبکه‌ها مبدل شده بود و برخی از سایت‌های رقیب نیز در حال ماهیگیری از این آب گل‌آلود به افزایش کاربران خود اقدام می‌کردند. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد اختلال در امپراطوری مارک زاکربرگ نه‌تنها زیان 7 میلیارد دلاری به این غول تکنولوژی تحمیل کرده بلکه با از دسترس خارج‌شدن شبکه‌های زیرمجموعه نیز تنها در 3 ساعت زیانی بالغ بر 500 میلیون دلار بر اقتصاد جهانی وارد شده است. در واقع تردیدی وجود ندارد که با توسعه تکنولوژی شبکه‌های اجتماعی سهم بالایی را در اکثر مشاغل به‌خود اختصاص داده‌اند و نبود هر یک از این اپلیکیشن‌ها زیان بالایی را متوجه این مشاغل خواهد کرد، موضوعی که در ایران نیز نشان داد این قطعی موقتی با وجودیکه در ساعاتی اتفاق افتاد که اساسا اکثر مشاغل فعالیت اصلی خود را نداشتند اما بازهم نگرانی زیادی را برای فعالان مشاغل وابسته به فضای‌مجازی رقم زده است، به‌گونه‌ای که برخی از کارشناسان با تشابه این اخلال با طرح صیانت از فضای‌مجازی مجلس متعقدند حتی عدم استفاده کامل از ظرفیت‌های  موجود در این شبکه‌ها می‌توان میلیارد‌ها تومان زیان را به  جامعه و دولت تحمیل کند.  زیان 500 میلیون دلاری  براساس این گزارش فیس‌بوک، اینستاگرام و واتساپ با قطعی گسترده مواجه شدند و در عین حال، سرویس‌های زیرمجموعه فیس‌بوک هم با اختلال مواجه شدند و هزاران قطعی در در سراسر دنیا ثبت شد. پس از این اتفاق، گزارش‌هایی از اختلال در جی‌میل و توئیتر هم  منتشر شد و تعدادی از کاربران در جی‌میل، از عدم دریافت این سرویس خبر دادند. در عین حال با گذشت بیش از سه ساعت از قطعی سرویس‌های فیس‌بوک، نت‌بلاکس ضرر واردشده به اقتصاد جهانی را در این مدت، ۵۰۰ میلیون دلار اعلام کرد. این در حالی است که مارک زاکربرگ مدیرعامل فیس‌بوک نیز با زیان هفت میلیاردی ثروتش به ۱۲۰ میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار رسیده و جایگاهش به پنجمین ثروتمند جهان تنزل یافته است.  همچنین در این مدت، دامنه فیس‌بوک، facebook.com  برای فروش در سایت‌ ثبت‌نام عنوان وب‌سایت آنلاین Uniregistry قرار گرفت که البته ساعتی بعد، این دامنه دیگر در دسترس نبود، اما دیگر گونه‌هایی از اسم این سایت، همچنان برای فروش قرار داشتند. در توویتر، هشتگ  facebookdown# به‌سرعت ترند شد  و البته این موضوع دستمانه طنز عده‌ای قرار گرفت به‌طوریکه ادوارد اسنودن، نوشت: فیس‌بوک و اینستاگرام به‌طرز اسرارآمیزی آفلاین شده‌اند و در این روز درخشان، جهان به مکان سالم‌تری تبدیل شده است. همچنین پس از قطعی واتساپ، اینستاگرام و فیس‌بوک مراجعات کاربران به توئیتر و تلگرام افزایش یافت. حساب رسمی‌ تلگرام در توئیتر در توضیحاتی خطاب به کاربرانی که از کندی این شبکه انتقاد می‌کردند اعلام کرد این مشکل به‌دلیل افزایش مراجعات کاربران جدید صورت گرفته است. تلگرام همچنین ضمن عذرخواهی از کاربرانش اعلام کرده در تلاش است این مشکل را حل کند. شبکه ارتباطی وایبر که روزگاری یکی از محبوب‌ترین‌ کانال‌های ارتباطی به‌شمار می‌رفت هم از کاربران دعوت کرد با پیوستن به این شبکه، به‌راحتی با دوستان خود در ارتباط باشند.  تجربه‌ای از اجرای طرح صیانت  فارغ از اینکه قطعی این شبکه‌های مشکلات زیادی را برای بسیاری شرکت‌ها و مشاغلی که زیرساخت‌های اصلی خود را بر مبنای فضای‌مجازی و سرویس اینرتنت قرار داده اند ایجاد کرده است در ایران نیز قطعی چند ساعته اگرچه در نیمه شب اتفاق افتاد اما نگرانی‌های زیادی را برای فعالان این حوزه و مشاغل وابسته به اینترنت ایجاد کرد به‌گونه‌ای که برخی از فعالان این حوزه با تاکید بر اینکه اجرای طرح صیانت از فضای‌مجازی نیز می‌تواند عواقب مشابه‌ای را در پی داشته باشد معتقد بودند در اینصورت هزینه‌ای گزافی به اقتصاد کشور تحمیل خواهد شد. در این رابطه ‌»هادی حق‌شناس» کارشناس اقتصادی در خصوص تاثیر حذف شبکه‌های اجتماعی بر اقتصاد کشور به «آرمان‌ملی» می‌گوید: در اینکه  شبکه‌های اجتماعی رکن اساسی در توسعه اقتصادی محسوب می‌شوند تردید وجود ندارد. اما در این خصوص حذف کامل این شبکه‌ها از فضای کسب‌وکارها و یا ایجاد محدودیت در بهره‌گیری از ظرفیت‌های کامل دو موضوعی است که هر کدام اثرات خود را خواهد داشت. وی در ادامه افزود: به‌طور مثال استفاده ازکریدور حمل‌ونقل هوایی برای ارتباط کشورهای عربی ظرفیتی است که نبود زیرساخت‌ها و اتخاذ سیاست‌های محدودکننده به عدم امکان استفاده کامل از این ظرفیت منجر شده است. بنابراین در خصوص قطعی شبکه‌های اجتماعی نیز مشخص است حذف کامل آن زیان بالایی را به اقتصاد جهانی وارد کرده است. حق‌شناس گفت: در خصوص طرح صیانت از فضای‌مجازی اگرچه هنوز دستورالعمل‌های مشخصی در این زمینه وجود ندارد و آمار و ارقام کافی نیز در این خصوص ارائه نشده اما اجرای این طرح با توجه به شرایطی که تعیین شده به معنای ایجاد محدودیت در دسترسی به برخی از شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی بوده که قطعا زیان بالایی را به برخی از کسب‌وکارها و حتی دولت تحمیل خواهد کرد. وی یادآور شد: دولت الکترونیک یکی از برنامه‌هایی بوده که در برنامه ششم توسعه نیز بر آن تاکید شده و هم‌اکنون نیز بسیاری از خدمات بر بستر همین فضا ارائه می‌شود. بنابراین می‌توان از هم‌اکنون پیش بینی‌کرد که عدم استفاده از فرصت‌های اقتصاد دیجیتال زیان چند هزار میلیارد تومانی را به اقتصاد کشور تحمیل خواهد کرد.