«بابک کوهستانی» درباره تاثیر کرونا بر روند آموزش موسیقی به کودکان می‌گوید جای خالی اجراهای گروهی

فاطمه امین‌الرعایا
«افلاطون» فیلسوف بزرگ یونانی می‌گوید: «موسیقی برای روح مانند ورزش برای بدن است». در سال‌های اخیر آموزش موسیقی به کودکان رونقی بسیار بیش از پیش گرفته است، گواهش هم افرادی که در عنفوان جوانی موسیقی خوب می‌سازند و می‌نوازند و می‌خوانند و اتفاقا بسیار هم طرفدار پیدا می‌کنند. بنابراین آموزش موسیقی از کودکی اهمیت ویژه‌ای دارد. اما در یک سال و نیم اخیر با ورود کرونا روند آموزش موسیقی به کودکان و نوجوانان با چالش‌های بسیاری مواجه شده است. اما چگونه می‌توان در همین شرایط هم راهی برای آموزش بهتر یافت؟
دانشمندان موسیقی را هدیه‌ای از مادر طبیعت دانسته‌اند. یونان باستان موسیقی را به عنوان «هنر موزها» تعریف کرده است. موزها یا مُوْساها الهه‌های الهام بخش ادبیات، علوم و هنر بوده‌اند. از بیش از هزار سال پیش تشخیص داده شده که موسیقی دارای خواص درمانی خاصی است که بر ابعاد احساسی و معنوی ما تاثیر می‌گذارد. بنابراین چه بهتر که موسیقی را از سنین کم به کودکان‌مان بیاموزیم. در چند سال اخیر روند آموزش موسیقی به کودکان و نوجوانان پیشرفتی چشمگیر داشته است اما از زمان ورود ویروس کرونا، آموزش موسیقی به بچه‌ها مانند دیگر بخش‌های آموزشی دچار چالش‌ها و مشکلات فراوانی شده است.
بابک کوهستانی، مدرس موسیقی در دانشگاه آزاد و دانشگاه تهران و نوازنده ویولون، که خود نیز در حوزه آموزش موسیقی به کودکان و نوجوانان فعالیت دارد، در این زمینه به «ابتکار» می‌گوید: در دوران کرونا مقوله آموزش به صورت کلی به شدت ضربه خورده است. طبق تحقیقی، آموزش آنلاین در بهترین حالت می‌تواند 70 درصد بازدهی داشته باشد. در حوزه موسیقی و نوازندگی قطعا آموزش آنلاین بازدهی کمتری خواهد داشت. کیفیت آموزش آنلاین بسیار کمتر از آموزش حضوری است. مهیا نبودن شرایط اجرا، همنوازی و کارهای گروهی برای بچه‌ها مجموعه عواملی است که به کیفیت آموزش موسیقی و نوازندگی بسیار لطمه زده است.


او درباره مشکلات آموزش آنلاین در حوزه موسیقی می‌افزاید: با احترام به همکارانی که به صورت کامل آموزش را آنلاین انجام می‌دهند، شخصا معتقد نیستم یک بچه ‌خصوصا کسی که مبتدی است، می‌تواند آموزش آنلاین ببیند. یعنی آموزش در شرایط فعلی باید ترکیبی از آموزش آنلاین و حضوری باشد به این ترتیب که یک جلسه آنلاین و یک جلسه حضوری. نمی‌توانیم رابطه حضوری را در آموزش حذف کنیم چون اساسا کیفیت صدا و کیفیت انتقال مطلب کاملا متفاوت است. من به شخصه در یک سال و نیم اخیر اصلا شخص مبتدی نپذیرفتم و به هیچ وجه زیر بار آموزش آنلاین صرف نرفتم.
یکی از فواید یادگیری موسیقی در سنین پایین، تجربه فعالیت گروهی و شکل‌دهی یک فرآیند جمعی است اما به سبب گسترش کرونا چنین تجربه‌ای در یک سال و نیم اخیر برای نوآموزان موسیقی فراهم نبوده است. کوهستانی درباره اهمیت فعالیت جمعی در موسیقی می‌گوید: بچه‌ها در سنین رشد هستند. ما باید در رشد شخصیت‌شان کار کنیم و مهارت‌های اجتماعی را هم به آنها بیاموزیم. بخشی از آموزش موسیقی که مربوط به آموزش گروهی است، بسیار در این بخش تاثیرات مثبتی دارد. خیلی مهم است که بچه‌ها این بخش را هم تجربه و زندگی کنند. اگر شرایط به این صورت است که نمی‌توانیم 10 نفر را دور هم جمع کنیم، باید 3-4 نفر دور هم جمع شویم تا فرآیند گروهی انجام شود. در شرایطی هم که بحران تشدید می‌شود، من سعی می‌کردم خودم با بچه فعالیت دونفره داشته باشیم و همنوازی انجام دهیم تا حتی در کمترین حد ممکن این همکاری و فعالیت بیش از انفرادی شکل بگیرد.
این مدرس موسیقی در هنرستان پسران، درباره اهمیت شروع آموزش موسیقی از کودکی می‌گوید: در تمام دنیا ثابت شده که هر چه توسعه و رشد فیزیکی و ذهنی بچه‌ها با یادگیری موسیقی همراه باشد، یادگیری عمیق‌تر و بهتری خواهد بود. خصوصا در حوزه نوازندگی که آنوتومی هم مطرح است. هر چه بدن نوآموز انعطاف‌پذیرتر باشد بهتر می‌تواند خودش را اعمال فیزیکی که باید در نواختن انجام دهند، تطبیق بدهد. بنابراین بدن بچه‌ها که انعطاف بیشتری دارد، بیشتر می‌تواند خودش را با نوازندگی تطبیق بدهد. از سوی دیگر ذهن بچه‌ها هم گیرایی بهتری دارد بنابراین شروع نوازندگی از سنین پایین اهمیت بسیاری دارد.
او همچنین درباره تاثیر آموزش موسیقی در افزایش رشد خلاقیت در سنین پایین می‌افزاید: ثابت شده که نوازندگی فعالیتی است که بیشترین میزان درگیری همزمان در دو نیم‌کره چپ و راست مغر را به وجود می‌آورد و این دو بخش مغز را در بالاترین حد ممکن درگیر می‌کند. بنابراین یادگیری موسیقی از کودکی هم باعث رشد ذهن و خلاقیت کودکان خواهد شد.
کوهستانی معتقد است در سال‌های اخیر میزان تقاضا برای آموزش دیدن کودکان در عرصه هنر موسیقی به نسبت گذشته رشد قابل توجهی داشته است. او می‌گوید: با گسترش رسانه‌ها و آگاهی جمعی افراد متوجه شدند که موسیقی می‌تواند چه تاثیری بر رشد شخصیتی، ذهنی و مهارت‌های بچه‌ها داشته باشد. به نسبت زمانی که من شروع به یادگیری موسیقی کردم، یعنی 28 سال پیش، می‌توانم بگویم استقبال از آموزش دیدن بچه‌ها بسیار زیاد شده.
او در ادامه درباره تاثیر این افزایش بر آینده موسیقی کشور می‌گوید: این به تنهایی نکته مثبت است که اقبال عمومی به آموزش موسیقی زیاد شده اما کافی نیست. ما می‌توانیم امیدوار باشیم آینده بهتری در انتظار موسیقی ایران باشد، حتی همین حالا هم بین دانشجوهای خودم شاهد این هستم که از زمان دانشجویی ما بهتر هستند چون زودتر و بهتر آموزش دیده‌اند و امکانات بیشتری داشتند، اجرا می‌کردند و فعالیت بیشتری داشتند. همین الان هم می‌بینیم که آینده بچه 10 سال پیش بهتر از بچه 20 سال پیش است. اما این کافی نیست. ما باید از همه جهات به این موضوع بپردازیم. باید شرایط بهتر باشد، باید امکان دیده شدن بیشتر باشد. باید رسانه‌ها بیشتر این اتفاق را پوشش بدهند.
این نوازنده ویولن می‌افزاید: باید فضای مناسب‌تری برای اجرای موسیقی فراهم شود. خیلی مهم است که ما تالار مناسب داشته باشیم که اکوستیک مناسب داشته باشد. مهم است که این تالار‌ها به تعداد زیاد و در شهرهای مختلف وجود داشته باشند تا عامه مردم با هزینه کم بتوانند اجرای موسیقی ببیند و هم آنها بهره‌مند شوند و هم بچه‌ها فرصت ارائه پیدا کنند. نوازندگی موسیقی چیزی است که اگر فضای ارائه برایش فراهم نباشد، تمام کارهایی که تا پیش از آن کردیم عقیم می‌ماند.
او ادامه می‌دهد: در راستای تلاش‌هایی که ما در دوران قرنطینه و همه‌گیری کرونا کردیم و به‌دنبال آن هستیم که گسترش پیدا کند، نه اینکه بگوییم جایگزین مناسبی باشد اما فعلا تنها گزینه برای اینکه بچه‌ها بتوانند فعالیت‌های گروهی و اجرایی‌شان را پی بگیرند، اجرای آنلاین است. البته خلاءهای بسیاری دارد اما تنها گزینه موجود است که ارتباط بچه‌ها با مقوله اجرا کردن حفظ شود. در همین راستا ما در آموزشگاه «نوای شهرآشوب» این امکان را در بازه‌های زمانی متعددی فراهم کردیم تا بچه‌ها در برنامه زنده اینستاگرامی اجرا کنند و این اجرا به صورت زنده در اختیار عموم قرار بگیرد. یکی از این اجراها پنجشنبه، 22 مهر، ساعت 6 بعد از ظهر از صفحه آموزشگاه مستقیم و زنده پخش خواهد شد و ما امیدواریم برنامه‌های اینچنینی بتوانند مشوق و زنده‌نگهدارنده خوبی باشد برای بچه‌ها تا روزی که به شرایط عادی برگردیم. امیدوارم چنین برنامه‌هایی در شرایط فعلی برای بچه‌ها مثمر ثمر باشد تا روزی که بتواند دوباره بچه‌ها را در آموزشگاه‌ها ببینیم.
سایر اخبار این روزنامه
«بابک کوهستانی» درباره تاثیر کرونا بر روند آموزش موسیقی به کودکان می‌گوید جای خالی اجراهای گروهی جلال خوش‌چهره ایران و آشفتگی در همسایه‌ها سفرهای منطقه‌ای امیرعبداللهیان با چه دستاورد مهمی همراه بود؟ خیز بلند ایران برای تقویت روابط با همسایگان اقبال افکار عمومی از رزمایش «فاتحان خیبر» در مرز‌های شمال غرب از کجا می‌آید؟ خروش غیرت ایرانی از رود ارس ایپدمی را نمی‌توان با آزمون و خطا مهار کرد آمارهای ابتلا و مرگ روی موج نوسان رزمایش مشترک پدافند هوایی مدافعان آسمان ولایت ۱۴۰۰ برگزار شد نمایش قدرت نیروهای نظامی در قلب ایران جبران کسری بودجه با انتشار اوراق خطای راهبردی است از دست رفتن فرصت طلایی نفت ۸۰ دلاری «ابتکار» احتمال کاهش قیمت دلار پس از به نتیجه رسید مذاکرات را بررسی کرد سیگنال عراقچی به بازار؟ محسنی اژه‌ای: می‌توان بسیاری از مسائل را با مردم در میان گذاشت امیرعبداللهیان خبر داد نهایی شدن جمع‌بندی‌ها در زمینه مذاکرات وین در آینده نزدیک مذاکره با چینی‌ها برای ساخت مسکن در ایران تساوی ایران و کره در سکوت آزادی «بازی مرکب» برنده نداشت پیشنهاد برگزاری جلسات کمیسیون طرح صیانت پشت درهای بسته مطرح شده است جلسات بررسی طرح صیانت محرمانه می‌شود؟