روزنامه ابتکار
1400/07/25
تهران و ریاض به توافق می‌رسند؟ گفتوگوهای ایران- عربستان دوستانه اما با اختلاف نظر
اگرچه چندی پیش حسین امیر‌عبداللهیان اعلام کرد که گفتوگوهای تهران و ریاض در مسیر درستی حرکت می‌کند و ایران و عربستان سعودی در برخی موارد به توافق‌هایی دست پیدا کرده‌اند، حال فیصل بن فرحان وزیر خارجه سعودی گفته است که گفت‌وگو‌ها با تهران دوستانه بوده، اما پیشرفت ملموسی نداشته است، حسن هانی‌زاده کارشناس مسائل خاورمیانه در باره علت تناقضات صحبت‌های دو طرف مذاکره، به انتخاب گفت: «مذاکراتی که از شش ماه گذشته بین دو هیئت ایرانی و سعودی در بغداد آغاز شده، چند پرونده را در بر گرفته که بیشتر پرونده‌ها و مذاکرات حول مسائلی به نتیجه رسیده اما یک مسئله‌ای هست که هنوز به نتیجه نرسیده و آن هم جنگ عربستان علیه یمن است که هنوز به خروجی قابل قبولی نرسیده است.»وی ادامه داد: «در مورد روابط ایران و عربستان که در مدار بحث با هیئت ایرانی و سعودی در بغداد است، به نتایج ملموسی رسیده است که به نظر می‌آید هر دو طرف تمایل دارند که هر چه زود‌تر به سطح قابل قبولی برسد و سفارتخانه‌های دو کشور در پایتخت‌های ایران و عربستان بازگشایی و هیئت‌های دیپلماتیک رد و بدل شود. این نقطه تحول و آغازین برای از سرگیری مناسبات پایدار بین ریاض و تهران تلقی میشود. تا اینجا این مرحله به خوبی پیش رفته و عربستان هم تمایل دارد که مناسبات خود را از سرگیرد.»
این کارشناس مسائل خاورمیانه، با تاکید بر اینکه عربستان سعودی به این نتیجه رسیده است که باید با سوریه و دولت بشار اسد به تعامل برسد، عنوان کرد: «نقش تخریبی عربستان در طول ده سال بحران سوریه بی نتیجه بوده و اگرچه آسیب‌های جدی بر سوریه وارد کرده و اینکه عربستان سعودی ده‌ها میلیارد دلار در طول این مدت در اختیار گروهک‌های تروریستی قرار داده اما الان شرایط سوریه به گونه‌ایست که دولت سوریه به سمت ثبات و استقرار حرکت می‌کند و گروهک‌های تروریستی شکست خورده‌اند.»
هانی‌زاده تصریح کرد: «در مورد لبنان و عراق هم تفاهماتی بین ایران و عربستان برای اینکه دو کشور نقش مثبت و سازنده‌ای برای حل مشکلات لبنان و عراق ایفا کنند، انجام شده. موضوع شورای همکاری خلیج فارس با توجه به اینکه عربستان بزرگ‌ترین کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس است، می‌تواند نقش سازنده‌ای در بهبود روابط ایران و سایر کشور‌های عضو شورای همکاری خلیج فارس ایفا کند ولی مسئله مهم که هنوز به عنوان چالش جدی در گفتمان ایران و عربستان وجود دارد، مسئله یمن است.»
وی دراینباره ادامه داد: «عربستان سعودی پس از شش سال جنگ علیه یمن و هزینه 350 میلیارد دلار نتوانسته یک دستاورد میدانی و نظامی در یمن به دست بیاورد و در واقع ائتلافی هم که علیه مردم یمن شکل گرفته در حال فروپاشی است. بنابراین عربستان هم تمایل دارد به صورت آبرومندانه از یمن خارج شود و این جنگ را بدون اینکه متحمل هزینه‌های مالی و سیاسی شود به پایان برساند. ولی مشکل بعد از پایان جنگ است. زیرا عربستان تمایل ندارد که انصارالله و حوثی‌ها در ساختار یمن نقشی داشته باشند در حالی که ایران اعتقاد دارد بعد از پایان جنگ باید یک انتخابات برگزار شود و یک رییس جمهور و پارلمان انتخاب شود و همه طیف‌های سیاسی در ساختار قدرت یمن مشارکت داشته باشند. طبیعی است که عربستان سعودی روی این مسئله، روی انصارالله و حوثی‌ها حساس است.»
هانی‌زاده در پایان افزود: «این مسئله هنوز در مدار بحث است و نقطه ابهامی که وجود دارد همین جنگ یمن و مشارکت انصارالله در آینده یمن است که عربستان سعی می‌کند که انصارالله را به حاشیه براند و آنها را از ساختار قدرت محروم کند.»
تحلیل دویچه وله از روابط تهران-ریاض و سفر هیئت سعودی به ایران
شبکه دویچه وله در گزارشی درباره رایزنی‌های اخیر میان ایران و عربستان برای از سرگیری روابط میان دو کشور مدعی شد که یک هیئت سعودی نیز به تهران سفر کرده است.
به گزارش ایسنا، شبکه دویچه وله در گزارش خود با اشاره به برگزاری چهار دوره مذاکره میان تهران و ریاض آن را نشانه‌ای از ادامه تلاش‌ها برای بهبود روابط میان دو کشور که از سال 2016 تاکنون قطع شده بود، توصیف کرد.
این شبکه آلمانی در ادامه با اشاره به اینکه از آن زمان، این دو کشور تقریبا در تمام موارد به‌ویژه جنگ یمن، سوریه و لبنان در دو جبهه مخالف قرار داشتند، افزود: بنابراین، می توان اظهارات محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی را به عنوان یک رویداد قابل توجه در نظر گرفت که ابراز امیدواری کرده بود مذاکرات با ایران به نتایج ملموسی برای ایجاد اعتماد و احیای روابط دوجانبه منجر شود.
عدنان طباطبایی مدیرعامل و کارشناس مرکز تحقیقاتی کارپو در آلمان در گفت‌وگو با دویچه وله تصریح کرد: در حال حاضر، این یک نشانه مثبت است که مذاکرات آنها ادامه داشته و دیگر انکار نمی‌شود. با این حال، وقتی نشانه‌ها از سوی تهران و ریاض را مقایسه می‌کنیم، ایران نسبت به آیتده مثبت این رایزنی‌ها اطمینان بیشتری دارد.
دویچه وله ادامه داد: اعتماد به نفس بیشتر ایران منطبق با تصور این کشور از موقعیت قوی‌تر خود در منطقه، علی‌رغم تحریم‌های آمریکا و تاثیرات مخرب اقتصادی آن است. عدنان طباطبایی معتقد است که ایران تمایل زیادی به گسترش روابط تجاری با منطقه دارد. چراکه به نظر می‌رسد عربستان سعودی که بزرگ‌ترین کشور در خاورمیانه و پس از مصر، دومین بازار بزرگ از نظر جمعیت در جهان عرب است، یک شریک تجاری مورد استقبال برای اقتصاد ایران باشد.
صنم وکیل معاون بخش خاورمیانه و شمال آفریقا در اندیشکده چتم هاوس مستقر در لندن نیز به دویچه وله گفت: احیای روابط میان ایران و عربستان حامل این پیام برای کل منطقه است که ایران یک قدرت منطقه‌ای است و باید با آن کنار بیاییم.
شبکه دویچه وله تاکید کرد: هرچند این فقط ایران نیست که به دنبال تحقق اهداف اقتصادی خود است.
این کارشناس افزود: من بر این باورم که عربستان سعودی در شرایط کرونا و جنگ کنونی در یمن، منافع امنیتی و اقتصادی خود را در اولویت قرار داده است. از منظر عربستان سعودی پایان دادن به جنگ یمن، پرداختن به چشم انداز ۲۰۳۰ و جذب سرمایه‌گذاری جدی در پادشاهی سعودی تنها از طریق تنش زدایی با ایران قابل تحقق خواهد بود.
چشم‌انداز 2030 سعودی شامل اصلاحاتی هدفمند در زمینه اقتصادی، دفاعی، گردشگری و انرژی بازگشت‌پذیر در عربستان میشود.
دویچه وله در ادامه با اشاره به اینکه عربستان سعودی به تازگی به پایان دادن جنگ در یمن متمایل شده است و به‌علاوه در روند بازگرداندن بشار اسد به عنوان صاحب کرسی سوریه در اتحادیه عرب مشارکت دارد، نوشت: ریاض یک دلیل خوب دیگر برای تعدیل سیاست ژئوپلیتیک خود دارد؛ روی کار آمدن دولت جو بایدن (در آمریکا) باعث به وجود آمدن نگرانی‌های بیشتری نسبت به تصمیمات ایالات متحده برای پایان دادن به اقدامات خود در خاورمیانه شده است.
صنم وکیل دراینباره گفت: با خروج آمریکا از افغانستان آنها (سعودی‌ها) اطمینان یافته‌اند که ایالات متحده لزوماً برای محافظت از شرکای خود در منطقه تمایل ندارد، برای آن سرمایه گذاری نمی‌کند و مایل نیست تلاش زیادی در این زمینه انجام دهد. هرچند پیش از این نیز در جریان حمله به تاسیسات بزرگ نفتی عربستان در سال 2019 که به توقف نیمی از تولیدات نفت ریاض منجر شد، واشنگتن چندان حمایتی از این کشور نکرد.
ریاض پس از وقوع این حادثه تهران را به دست داشتن در آن متهم کرد اما ایران به‌طور قوی این اتهامات را رد کرد. صنم وکیل معتقد است که این حادثه تاثیر بسیار زیادی در ارزیابی‌های ژئوپلیتیک عربستان سعودی داشته است.
شبکه دویچه وله همچنین گزارش داد: گفته شده است که یک هیئت سعودی برای بازدید از دفاتر دیپلماتیک سابق خود در ایران به این کشور سفر کرده اما این موضوع به‌طور رسمی تایید نشده است.
عدنان طباطبایی دراینباره اظهار کرد: مسائل متعددی وجود دارد که دو کشور را پس از چند سال پر تنش به هم نزدیک می‌کند. من به تازگی از ریاض بازگشته‌ام و باور رایج این است که اکنون پنجره‌ای از فرصت‌ها برای بهبود روابط با ایران وجود دارد.
وی افزود: با این حال، من فکر نمی‌کنم که به زودی شاهد بازگشت سفیران عربستان و ایران به پایتخت‌های یکدیگر باشیم اما گشایش یک دفتر دیپلماتیک واقع بینانه است که در حال حاضر، یک گام بسیار مثبت خواهد بود.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) جنگ رسانه‌ای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
آیا حریم محوطه تاریخی آرامگاه کوروش تهدید خواهد شد؟
چاه ضرغامی برای پاسارگاد
محمد یوسفی آرامش
مجلس یازدهم و قول‌های فراموش شده!
تهران و ریاض به توافق می‌رسند؟
گفتوگوهای ایران- عربستان دوستانه اما با اختلاف نظر
ماجرای شفاف نبودن دارایی مسئولان چیست؟
جنجال محرمانگی
خالی شدن سفره‌های آب زیرزمینی و امنیتی که بر باد می‌رود
ایران روی بمب ساعتی فرونشست زمین
«ابتکار» سناریوهای پیش روی بازارهای اقتصادی در آینده را بررسی کرد
خطر ابرتورم بیخ گوش اقتصاد ایران
سیف به ۱۰، عراقچی به ۸ و آقاخانی به ۱۳ سال حبس محکوم شدند
حبس ارزی
رئیس جمهوری در ستاد ملی مقابله با کرونا:
سردار باقری:
ایران و پاکستان برای برگزاری رزمایش مشترک دریایی توافق کردند
تذکر رئیس دیوان عدالت اداری به سازمان تامین اجتماعی و برخی دستگاه‌های اجرایی
بازخوانی حادثه طیونه بیروت
شلیک به سوی صلح
انصارالله:
تعیین فرمانده جدید ائتلاف اثبات شکست ریاض است
در چهاردهمین هفته پیاپی
تظاهرات گسترده فرانسوی‌ها علیه سیاست‌های «ماکرون» آغاز شد
