روزنامه آرمان ملی
1400/07/27
گشايش مناسبات اقتصادي تابع سياست خارجي فعال است
آرمان ملی: روز یکشنبه 25 مهر ماه در حاشیه حضور حسین امیر عبداللهیان، وزیر خارجه در مجلس برای بررسی آخرین تحولات حوزه سیاست خارجی با نمایندگان مجلس، اعلام شد که به زودی 35 رایزن بازرگانی برای فعال کردن دیپلماسی اقتصادی به نمایندگی‌های سیاسی جمهوری اسلامی در خارج از کشور اعزام میشود و همچنین میز ترانزیت در وزارت امور خارجه راه اندازی میشود. این در حالی است که دیپلماسی اقتصادی در دولت قبل نیز در وزارت خارجه به کار گرفته می‌شد حال باید دید که دستگاه سیاست خارجی در دولت جدید در حوزه دیپلماسی اقتصادی چگونه عملکردی از خود بر جای خواهد گذاشت. در این راستا برای بررسی تحولات حوزه دیپلماسی اقتصادی و از سرگیری مذاکرات احیای برجام «آرمان ملی» با مهدی ذاکریان، تحلیلگر مسائل بین‌الملل به گفت و گو پرداخته است که می‌خوانید. جایگاه دیپلماسی اقتصادی در دولت‌های گذشته و فعلی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ همه دولــت‌های ایران از دولت موقت مرحوم مهنــدس بازرگان تــا دولت آقای رئیسی، همه معتقد به همکاری و داشتن روابط اقتصادی با دنیــا هستند. اما خطای همه این دولت‌ها در این نکته است که فکر می‌کنند دیپلماسی اقتصادی یک جزیره‌ای تنها در وسط اقیانوس است که باید در این جزیره پیاده شد. دیپلماسی اقتصادی در یک گردونه‌ای از دایره‌ها قرار دارد. در واقع یک گوی از چند گوی یک گردونه است که در حال چرخش است. سایر گوی‌های این گردونه گوی فرهنگ، گوی اقتصادی، گوی سیاسی، گوی نظامی، گوی اجتماعی، گوی هنر و گوی سینما و...است. لذا اینکه تصور کنیم یک جزیره جداست غلط است. دیپلماسی اقتصادی در یک منظومه‌ای قرار می‌گیرد که در آن منظومه در واقع ما دیپلماسی فرهنگی، دیپلماسی غیر رسمی، دیپلماسی عمومی، دیپلماسی پارلمانی و... را داریم. دیپلماسی در این مجموعه جواب می‌دهد و اگر سایر حوزه‌ها کار نکنند، سخن گفتن از دیپلماسی اقتصادی نادرست است. فلذا هم دیپلماسی رسمی شما هم دیپلماسی ورزشی و... باید فعال باشند و با هم کار کنند تا جواب بدهد. دیپلماسی اقتصادی به صورت انحصاری در هیچ کجای دنیا جواب نمی‌دهد. یعنی چه؟ یعنی اگر یک کشوری روابط خوب با دنیا نداشته باشد، نمی‌تواند روابط تجاری خوب با دنیا داشته باشد. اگر یک کشوری در میان اندیشمندان سایر کشورها چهره مثبت و صحیحی از آن به وجود نیاید به عبارتی دیپلماسی غیر رسمی، دیپلماسی علمی آن خوب نباشد، دیپلماسی اقتصادی آن هم پیش نمی‌رود. اگر یک کشوری در میان افکار عمومی مردم یک کشور دیگر به صورت یک کشور بدنام معرفی بشود و دیپلماسی عمومی آن موفق نباشد، دیپلماسی اقتصادی به نتیجه نمی‌رسد. اینها همه در کنار هم است و پاسخ می‌دهد. بنابراین وقتی در مورد جایگاه آن در سیاست خارجی دولت فعلی و دولت‌های گذشته صحبت میشود، می‌گویم از ابتدای شکل گیری تا به امروز جایگاه یکنواختی نداشته و فکر می‌کردند این یک جزیره است و در این جزیره باید متمرکز شد و کار کرد. موفقیت آن منوط به این است که سایر حوزه‌های دیپلماسی هم مورد توجه قرار گیرد تا دیپلماسی اقتصادی پاسخگوی نیازهای یک کشور باشد. چند روز پیش اعلام شد به زودی ۳۵ رایزن بازرگانی توسط وزیر امور خارجه و با هماهنگی دستگاه‌های ذیربط در راستای دیپلماسی فعال اقتصادی انتخاب می‌شوند، این اقدامات را چگونه می‌بینید و در چه صورتی می‌توانند موفق باشند؟ معتقدم این اقدامات در صورتی موفق خواهد شد که روابط سیاسی خوب و حسنه‌ای داشته باشید. اقتصاد تابع سیاست است؛ شما تا زمانی که روابط خارجی برقرار نکنید، روابط بازرگانی پدیدار نمی‌شود. بایستی اول روابط خارجی برقرار بشود، سفیر بین کشورها مبادله شود و بعد کالا می‌آید و کالا می‌رود. تا سفیری نباشد و فعالیت دیپلماتیکی انجام نشود در حوزه اقتصادی اتفاقی رخ نمی‌دهد. ارسال رایزن بازرگانی جای تعجــب است! وزارت اقتصاد، وزارت علوم و سایر دستگاه‌ها به فراخور مسئولیت و ماموریت سازمانی خودشان نمایندگانی را به عنوان رایزن ارسال می‌کنند که از انواع خطاهایی است که در کشور وجود دارد. تمام این فعالیت‌ها باید در وزارت امور خارجه متمرکز بشود. دیپلمات حقوق می‌گیرد که این کارها را بکند، کار فرهنگی، کار سیاسی، کار اقتصادی . با دانشگاه‌ها نشست و برخاست بکند. زمانی که سه، چهار سالی را در مرکز است این دیپلمات آمادگی و هدف‌گذاری بشود توسط کارشناسان به عنوان یک دیپلمات که ما می‌خواهیم این فرد را در کدام حوزه و میز متمرکز بکنیم تا برپایه تربیتی که در حوزه مشخص میشود به عنوان رایزن و دیپلمات در آن حوزه فعالیت کند. بنابراین سازمان‌های دیگر فعالیت‌هایشان را با معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه کار می‌کنند یا حوزه دیپلماسی عمومی و فرهنگی وزارت امور خارجه ادغام، هماهنگ و یکپارچه کنند تا کار بهتر به انجام برسد. وگرنه ارسال رایزن بازرگانی هزینه‌کرد بی‌مورد از بیت‌المال است و با بخشنامه روابط اقتصادی ایران درست نمی‌شود. به نظــر می‌رسد که در آینــده‌ای نزدیک مذاکرات برجام در وین بین ایــران و کشورهای عضو برجــام از سر گرفته شود، برای اینکــه ایــن مذاکرات به نتیجه برسد ایــران بایــد با چه پیشنهادهایی بر سر میز مذاکره بنشیند؟ پیشنهاد ایران جز رعایت قانون و عمل به تعهدات نیست. ایران همواره اصرار داشته و الان هم به عمل به هر آنچه قانون است، اصرار داشته باشد. مطابق با قطعنامه 2231 و مطابق با متن برجام، اصرار کند که خساراتی که به ایران وارد شده جبران بشود و آن تعهداتی که بر عهده ایران است و باقی مانده، ایران متعهد به انجام کامل آنها میشود. چیز ساده‌ای است اما آمریکایی‌ها به تعهدات خودشان عمل نکردند و خطا کردند و امروز از ایران می‌خواهند تعهداتی را انجام بدهد که جبران کاهش تعهدات در مقابل نقض تعهدات آمریکا باشد. این یک رویه‌ای است که می‌تواند بن بست به وجود بیاورد. مذاکره کنندگان آمریکایی و اروپایی باید در رویه خودشان تجدید نظر بکنند برای این که آمریکایی‌ها نقض تعهد کردند اما ایرانی‌ها کاهش تعهدات دادند و کاهش تعهدات با انگیزه بازگشت طرف مقابل به تعهداتش بوده است نه به منظور مقابله و رودررویی با تعهدات خودش، در حالی که آمریکایی‌ها تعهدات خودشان را انکار کردند و به ایران خسارت وارد کردند. حتی مانع کشورهای دیگر که تمایل به همکاری با ایران داشتند، شدند.( از طریق جریمه، ترساندن) و این باعث یک خسارت سنگین به ملت ایران شد. خسارت را چه کسی باید جبران کند؟ طرفی که زیان وارد کرده است. زیان دیده ایران است و کسی هم که خسارت وارد کرده ایالات متحده آمریکاست . بنابراین ایران بایستی اعلام کند هر چه تعهدات بین‌المللی من بوده بر پایه آن تعهدات می‌خواهم آمریکایی‌ها عمل بکنند و ما هم به همه تعهدات بین‌المللی خودمان پایبند هستیم.
سایر اخبار این روزنامه
نرخ ارز بهانه گرانـفروشي شد
مردم «صداقت »ببينند؛ می‌آيند پای كار
گراي غلط براي ناكامي بورس ندهيد
خون تازه در رگ‌های معلمان
«رستم» پا پس کشید
آمريكا دوباره لبنان را به جنگمي‌كشاند
گشايش مناسبات اقتصادي تابع سياست خارجي فعال است
دعواي اصولگرايان و احمدي‌نژاد
شكايت از ظريف در مجلس
همه حواشی رد‌صلاحیت لاریجانی
اداره اقتصاد ایران بدون خلق پول؟
تصمیمات سخت در شرایط نامطلوب
تصمیمات عجیب در آستانه موج ششم
اقناع یا اجبار در حفظ جان مردم؟!
ملت‌سازی کنید نه امت‌سازی!
