جوانان باید از ابزار هنر برای جهاد تبیین بهره ببرند

به گفته محمدمهدی اسماعیلی «ادبیات جوانان پیش برنده است و در مقابل ادبیات محافظه‌کاری قرار دارد و این باعث می‌شود جوانان با دقت از آرمان‌های انقلاب دفاع و دستاوردهای آن را روایت کنند و در عین حال جلوی روایت‌های نادرست را بگیرند و با تیغ تیز انتقاد از نارسایی‌ها صحبت ‌کنند... و به دنبال این هستیم که جوانان مستعد و انقلابی را در حوزه‌های مختلف سینما، موسیقی، تئاتر و... آموزش دهیم تا بتوانند از ابزار هنر برای جهاد تبیین بهره ببرند، یکی از ویژگی‌های تبیین بیان هنرمندانه است، بیان هنرمندانه هم نیازمند ابزار هنرمندانه است.»
محمدمهدی اسماعیلی شامگاه یکشنبه (25 مهرماه) با حضور در نشست مجازی «نقش جوانان به عنوان پیشگامان نهضت تبیین در اندیشه مقام معظم رهبری» که به همت دفتر نمایندگی حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در مشهد مقدس برگزار شد، با بیان این مطلب افزود: در کنار همه وظایف و مسئولیت‌هایی که رهبر معظم انقلاب در رهبری امت اسلامی دارند، یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد ایشان تبحر بالا در حوزه استخدام مفاهیم جدید است. از این رو می‌توان گفت یکی از ویژگی‌های رهبر انقلاب به کارگیری مفاهیم جدید و بلند برای سیاست‌گذاری‌های کلان و استراتژیک است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تأکید کرد: یکی از هنرهای بزرگ رهبر معظم انقلاب در حوزه نظریه‌پردازی و گفتمان‌سازی استفاده خاص از برخی مفاهیم است، به این معنا که مفاهیمی که به طور متداول به کار برده می‌شود، به عنوان معنای جدید و متناسب با شرایط و مسائل زمانه به کار می‌برند که برای نمونه می‌توان به کلمه «فتنه» اشاره کرد، فتنه کلمه‌ای روشن در ادبیات دینی و آیات قرآن، تعابیر معصومین و حتی در ادبیات معاصر ما است، اما وقتی رهبر انقلاب عنوان فتنه را پس از اتفاقات سال 88 به کار بردند، از این مفهوم‌سازی یک الگودهی و جهت‌سازی معنایی را القا کردند وبعد از تعبیر رهبر معظم انقلاب در مورد فتنه شاهد یک مرزبندی سیاسی هستیم و کسانی که از این پس از همین عنوان استفاده کنند، معلوم است چه نگاهی به اتفاقات سیاسی سال 88 دارند و کسانی هم که به کار نمی‌برند معلوم است که دارای یک نگاه متفاوت هستند. در کنار این عبارت می‌توان کلمه بصیرت و نفوذ را هم اضافه کرد و خوشبختانه ادبیات سیاسی انقلاب اسلامی با این مفاهیم ارتقا پیدا کرد و همه اینها به خاطر احاطه رهبر معظم انقلاب به تاریخ اسلام، ادبیات فارسی و عرب و اشراف به تحولات تاریخی است که کمک کرده بتوانند مفاهیم را هم در معنای جدید و هم خلق مفهوم جدید داشته باشند.



گام دوم انقلاب اسلامی خلق یک مفهوم جدید از سوی رهبر معظم انقلاب بود
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: رویکرد جدیدی که رهبر معظم انقلاب با استفاده از هوشمندی خودشان در ادبیات گفتمان انقلاب اسلامی داشتند تعبیر گام دوم انقلاب در آغاز چهل و یکمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی بود که خلق یک مفهوم جدید کردند. در گام دوم انقلاب با یک فاصله‌گذاری میان مسائل 40 سال اول انقلاب با مسائل و مواردی که در دوره بعد از 40 سال قرار است اتفاق بیفتد مرز‌گذاری صورت گرفت، از این رو وقتی می‌گویند گام دوم همه می‌دانند پایان 40 سال اول انقلاب و ورود به یک بازه تاریخی جدید از انقلاب است. رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم انقلاب که به عنوان مانیفست آغاز دوره جدید انقلاب اسلامی است، یکی از مهم‌ترین مفاهیم یعنی کلمه تحول را در موضوعات مختلف به کار بردند، ایشان با همین فضای گفتمان‌سازی، فضای ساختاری و تحول گفتمانی را در بخش حکمرانی کشور پایه‌گذاری کردند.

تحول و جوانان دو واژه مهم در بیانیه گام دوم انقلاب هستند
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ابراز داشت: در این گفتمان‌سازی توجه به نقش‌آفرینی جوانان را شاهد هستیم و یکی از بیشترین لغات تکرار شده دربیانیه گام دوم انقلاب کلمه جوانان و میدان‌داری آنان است و حتی شاهد هستیم این بیانیه با سلام به جوانان به پایان می‌رسد.
 اسماعیلی ادامه داد: کلمه تحول به عنوان کلیدواژه گام دوم انقلاب با پرچمداری جوانان است. امروز بار اصلی در مجلس برعهده جوانان است و در دولت هم همین امر صدق می‌کند. رهبر معظم انقلاب بارها ویژگی‌های دولت جوان را تشریح کردند و گفتند منظور از دولت جوان داشتن یک رئیس دولت 30 ساله نیست بلکه عمده کارگزاران این دولت باید از جوانان یا کسانی باشند که روحیه جوان دارند و همین امر مبنای مطالبه مردم برای تشکیل دولت جدید برای حکمرانی جمهوری اسلامی شد و هر یک از این تحولات در حوزه ساختاری به شکل معناداری اعتماد عمومی را بالا برده است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی اضافه کرد: نکته دیگر در موضوع پرچمداری جوانان، پرچمداری آنان در مدیریت تحولات جمهوری اسلامی هم در عرصه حکمرانی و هم مدیریت اجرایی و قضایی و همچنین میدان‌‎داری در عرصه دفاع از انقلاب اسلامی است، امروز در مقوله انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن با یک فضای مه‌آلود روبه‌رو هستیم و مجموعه امپریالیسم خبری با یک جنگ نابرابر در عرصه فرهنگی شرایطی به وجود آورده است که مردم نسبت به کارآمدی نظام جمهوری اسلامی و قدرت دین برای آبادانی دنیا و آخرت دچار تردید شوند.

جهاد تبیین باید دستاوردها و نقاط ضعف انقلاب را به طور شفاف بیان کند
اسماعیلی بیان کرد: در همین جا رهبر معظم انقلاب در ادامه ریل‌گذاری که در مورد نقش جوانان در دفاع از انقلاب اسلامی داشتند این بار مدبرانه از یک ارتقای مفهومی برای این مأموریت استفاده می‌کنند که «جهاد تبیین» است، اما این سؤال پیش می‌آید که مگر تبیین تا به امروز انجام نشده و چرا جهاد به آن اضافه شده است؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت جهاد عظمت، فشردگی، تلاش و کوششی را که برای این تبیین باید اتفاق بیفتد، نشان می‌دهد... وقتی می‌گوییم جهاد علمی یعنی آنقدر عقب افتادگی علمی داریم که باید یک کار فوق‌العاده در این بخش انجام دهیم.
او ادامه داد: در اول انقلاب امام راحل برای پیشرفت کشور از جهاد سازندگی نام بردند، زیرا کشور در بخش‌های مختلفی دچار مشکل بود... و وقتی امام راحل آمدند عنوان جهاد سازندگی را به کار بردند، به این معنا که آنقدرعقب افتادگی داریم که باید با این جهاد کشور را ساخت و در آن زمان دانشجویان ما وارد میدان جهاد مقدس سازندگی شدند و خدمات بزرگی به یادگار گذاشتند، دفاع مقدس هم یک جهاد نظامی بود، همچنین موضوع بی‌سوادی با نهضت سوادآموزی که امام راحل مطرح کردند توانست بخش عظیمی از کشور را باسواد کند و این از افتخارات انقلاب اسلامی است. رهبر معظم انقلاب نیز در طول سه دهه از انقلاب در حوزه‌های مختلف عنوان جهاد را به کار بردند، ما در عرصه عمومی تحلیل و تبیین، وضعیت مخاطره‌آمیزی داریم که نیازمند یک کارچندباره است و این را رهبر انقلاب به جوانان واگذار کردند، اگر بخواهیم تحول درحوزه حکمرانی به شکل کامل رخ دهد باید تحول را به عنوان ضمیمه تبیین تعریف کنیم، اگر سرمایه اجتماعی نظام به واسطه عدم تبیین دچارکاهش بشود حتماً تحول درنظام حکمرانی نداریم، تبیین یعنی اینکه جوانان عالم، انقلابی و متعهد به آرمان‌های انقلاب، شجاع و با صراحت وارد عرصه تبیین انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن بشوند و بیان کنند که انقلاب اسلامی چه خدماتی دارد و شرایط محیطی امروز جامعه را نشان دهند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تأکید کرد: در جهاد تبیین، جوانان انقلابی باید با استفاده از الگوهای علمی شرایط جمهوری اسلامی را در حوزه‌های مختلف تبیین کنند و این مسئولیت برگردن تمام دوستداران انقلاب اسلامی است.

مفهوم آزادی بیان در جمهوری اسلامی اوج گرفته است
اسماعیلی اظهار کرد: یکی از نکات مهم در پیشگامی جوانان در عرصه تبیین این است که ادبیات جوانان پیش برنده است و در مقابل ادبیات محافظه‌کاری قرار دارد و این باعث می‌شود جوانان با دقت از آرمان‌های انقلاب دفاع و دستاوردهای آن را روایت کنند و در عین حال جلوی روایت‌های نادرست را بگیرند و با تیغ تیز انتقاد از نارسایی‌ها صحبت ‌کنند. موقعیت امروز جمهوری اسلامی بازنگری، تبیین دستاوردها و بیان شفاف و بدون محافظه کاری از نارسایی‌ها است. از این رو شاهد اوج‌گیری مفهوم آزادی بیان در جمهوری اسلامی هستیم، در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ما این موضوع را در برنامه‌های خود لحاظ کرده‌ایم و رئیس محترم جمهوری نیز در مجلس ذیل بندهای مختلف به این موضوع اشاره داشتند، رهبر معظم انقلاب هم در سلسله بحث‌های خود به تأمین آزادی اشاره دارند یعنی اینکه همه مسئولین در حوزه‌های مختلف، میدان‌داری تبیین جوانان را بپذیرید و فضای تعمیق این جهاد تبیین را فراهم کنند و در کنار این از تیغ تیز نقد وضعیت موجود و عبور از محافظه‌کاری آن نهراسند.
در بخش پایانی این ارتباط زنده تصویری محمدمهدی اسماعیلی به پرسش‌های مخاطبان این وبینار پاسخ داد.
او در مورد نقش نوجوانان برای جهاد تبیین گفت: امروز با گسترش فناوری‌های نوین سن بلوغ اجتماعی پایین آمده است، به صورت طبیعی دستاوردهای جدید در فناوری و شبکه‌های اجتماعی این امکان را فراهم کرده است که تعدادی از نوجوانان هم در فضای اجتماعی قرار بگیرند، نوجوانان در اتفاقات اخیر درک شرایط عمومی برایشان زودتر اتفاق افتاده و این امر شرایطی را فراهم می‌کند تا نوجوانان هم در این جهاد قرار بگیرند و در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم به دنبال تأسیس قرارگاه نوجوانان هستیم.
 اسماعیلی در رابطه با نقش سینما در جهاد تبیین خاطرنشان کرد: سینما یکی از مهم‌ترین ابزار ارتباط‌گیری و شبیه معجزه است و استفاده خلاقانه از دوربین، واقعیت و تخیل باعث شده است که سینما یکی از مهم‌ترین عرصه‌های انتقال پیام باشد. امروز یکی از ابزار غربی‌ها برای انتقال پیام سینما است و در جهاد تبیین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وظیفه دارد که به سینما توجه کند و در حکم رئیس سازمان سینمایی هم به این موضوع اشاره شده و تلاش ما براین است که تمام ارکان حاکمیت را پشت سر جهاد تبیین در سینما قرار دهیم و از این رو شورای عالی سینما را به ریاست رئیس محترم جمهور تشکیل خواهیم داد تا بتوانیم از جوانان دارای استعداد در این بخش استفاده کنیم، در حال حاضر هم تیم‌های آموزشی را تشکیل داده‌ایم و قصد داریم به همه‌ استان‌ها اعزام کنیم تا از طریق مدرسان هنرهای مختلف، استعدادها شناسایی شود.
 عضوشورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: به دنبال این هستیم که جوانان مستعد و انقلابی را در حوزه‌های مختلف سینما، موسیقی، تئاتر و... آموزش دهیم تا بتوانند از ابزار هنر برای جهاد تبیین بهره ببرند، یکی از ویژگی‌های تبیین بیان هنرمندانه است، بیان هنرمندانه هم نیازمند ابزار هنرمندانه است.
 اسماعیلی در پایان گفت: حتماً مأموریت فرهنگی ما در این وزارتخانه ارتقای سبک زندگی ایرانی اسلامی است و در اینجا نیازمند جهاد تبیین جوانان برومند هستیم تا به مجریان و سیاستگذاران فرهنگی کمک کنند تا بتوانیم سبک زندگی ایرانی اسلامی را ترویج کنیم، بخشی از این ناهنجاری‌ها که با آگاهی هم صورت نمی‌گیرد نشأت گرفته از شبکه‌های اجتماعی است که آن هم به دلیل فقدان سواد رسانه‌ای است، امیدوارم همه سیاستگذاران در کنار این نهضت تبیین بتوانیم کارهای خوبی انجام دهیم.

برش
زبان فارسی یکی از مظاهر افتخار و هویت ملی کشور به شمار می‌آید

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین در نشست شورای هماهنگی پاسداشت زبان فارسی که با حضور غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، محمود شالویی مشاور وزیر و دبیر شورای هماهنگی پاسداشت زبان فارسی و اعضای این شورا برگزار شد، گفت: زبان فارسی از مظاهر افتخار و هویت ملی کشور است و توجه به آن ضروری است.
محمدمهدی اسماعیلی با بیان این مطلب افزود: در دوره جدید فعالیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی توجه به زبان و ادب فارسی از اولویت‌های کاری است و به بخش طرح و برنامه وزارتخانه مأموریت داده‌ام سامانه‌ای راه‌اندازی کنند تا از طریق آن اخطاردهی در زمینه تخلف عدم استفاده از زبان و خط فارسی صورت بگیرد. عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در حوزه حفظ و پاسداشت زبان و ادب فارسی باید تعصب و غیرت ایجاد کنیم و این امر در دستور کار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواهد بود و همه باید با تعصب و غیرت نسبت به زبان و ادب فارسی سخن بگویند. زبان فارسی یکی از مظاهر افتخار و هویت ملی کشور به شمار می‌آید و توجه به آن ضروری است.
او گفت: با توجه به تأکیدات همیشگی مقام معظم رهبری بر حفظ و صیانت اززبان فارسی و همچنین به اهتمام رئیس محترم جمهوری و آقای حداد عادل براین موضوع، بیش از پیش در این زمینه اهتمام خواهیم داشت و بنا داریم دبیرخانه‌ای قوی‌تر در این حوزه راه‌اندازی کنیم تا در دوره جدید فعالیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شاهد تغییرات محسوسی در حوزه پاسداشت زبان و ادب فارسی باشیم.
پیام وزیر فرهنگ برای درگذشت رحیم رحیمی‌پور
همچنین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیامی، درگذشت رحیم رحیمی‌پور را تسلیت گفت.
در بخشی از متن پیام محمدمهدی اسماعیلی آمده: «هنر، تأثیرگذارترین راه برای گسترش فرهنگ ایثار و شهادت و ارزشمندترین و مؤثرین ابزار برای ثبت تصویرهای ماندگار از رویدادهای مهم و تاریخی است. هنرمندانی که در این مسیر به خلق اثر می‌پردازند، نامی جاویدان از خود در دفتر فرهنگ و هنر به یادگار باقی می‌گذارند و مرحوم رحیم رحیمی‌پور از جمله این هنرمندان و چهره‌های اثرگذار در حوزه سینمای انقلاب و دفاع مقدس بود. همکاری‌های مؤثر آن زنده یاد با فیلمسازان ارزشمند و انقلابی، گواه تأثیر وی در فرهنگ و هنر این سرزمین است و تردیدی نیست که نامش به نیکی و جاودانگی در هنر انقلاب و دفاع مقدس باقی خواهد ماند.»