تنها راه‌حل افغانستان؛ ساختار سیاسی فراگیر با مشارکت همه اقوام است


وزرای امور خارجه کشورهای همسایه افغانستان از جمله جمهوری اسلامی ایران، جمهوری خلق چین، جمهوری اسلامی پاکستان، جمهوری تاجیکستان، ترکمنستان، جمهوری ازبکستان و فدراسیون روسیه روز گذشته در تهران دیدار کردند.
نشست تهران درباره افغانستان دیروز با تصویب بیانیه مشترک وزیران خاتمه یافت.
در این بیانیه مشترک آمده است: وزرای خارجه؛


1. با توجه به اینکه وضعیت در افغانستان به طور اساسی تغییر کرده است بر حمایت از حاکمیت ملی، استقلال سیاسی، وحدت و تمامیت ارضی افغانستان و عدم مداخله در امور داخلی آن تاکید کردند؛
2. با یادآوری اصول پذیرفته شده جهانی حقوق بین‌الملل و احترام به آرمان مردم افغانستان برای تحقق صلح پایدار، برای مشاهده یک افغانستان با ثبات، توسعه، رفاه و روابط هماهنگ با کشورهای همسایه ابراز امیدواری کردند؛
3. از وضعیت پیچیده نظامی- سیاسی، اجتماعی- اقتصادی و بشردوستانه در افغانستان نگرانی عمیقی ابراز داشتند؛
4. توافق دارند که کشورهایی که مسئول اصلی مشکلات در افغانستان هستند باید تعهدات خود را با جدیت انجام دهند و کمک‌های ضروری اقتصادی، معیشتی و بشردوستانه را برای کمک به تحقق انتقال پایدار وضعیت در افغانستان، به این کشور ارائه دهند؛
5. متذکر شدند یک ساختار سیاسی فراگیر و گسترده با مشارکت همه اقوام تنها راه‌حل مسائل افغانستان است؛
6. حمایت قوی کشورهای همسایه افغانستان برای دستیابی به صلح، ثبات و آشتی ملی در این کشور را ابراز نموده و همه طرف‌های درگیر از جمله طالبان را برای ادامه گفت‌وگوها و مشورت‌های سیاسی به منظور بهبود وضعیت آتی این ملت تشویق کردند؛
7. بر این موضوع که سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای به‌ویژه سازمان ملل متحد و اعضای شورای امنیت سازمان ملل باید به مسئولیت خود در زمینه پیشبرد حل و فصل سیاسی مسائل افغانستان پایبند باشند و از افغان‌ها برای توسعه زیرساخت‌های اقتصادی-اجتماعی کمک‌های اقتصادی و بشردوستانه حمایت کنند، تاکید کردند؛
8. با ابراز نگرانی شدید درمورد وخامت اوضاع اقتصادی در افغانستان از جامعه بین‌المللی درخواست ارائه کمک‌های بشردوستانه به صورت فوری نمودند؛
9. حملات تروریستی را در هر فرم و شکل از جمله حملات علیه گروه‌های قومی و مذهبی به ویژه حملات تروریستی اخیر به مساجد را شدیدا محکوم نمودند.
مفاد 11 بندی بیانیه نشست تهران
درباره افغانستان
در مفاد این بیانیه آمده است:
در مفاد بیانیه مزبور 10 بند به شرح زیر آمده است؛
1. حمایت مستمر و واقع بینانه از حل و فصل اختلافات بوسیله گفت‌وگو و مذاکره میان طرف‌های مربوطه برای دستیابی به مصالحه ملی، راه حل سیاسی پایدار و تشکیل دولت فراگیر.
2. در خواست از طرف‌های افغان در راستای اجرای سیاستهای داخلی و خارجی متواضعانه و محتاطانه، در جهت بازگرداندن هرچه سریع‌تر نظم به جامعه، تحقق بخشیدن به عملکرد مؤثر ادارات دولتی، ارائه خدمات عمومی اولیه به مردم، اقدام در جهت بهبود معیشت مردم و صیانت از حقوق اساسی افراد از جمله گروه‌های قومی، زنان و کودکان در افغانستان؛
3. توجه به ضمانت‌ها و تعهدات طرف‌های مسئول ذیربط افغان به جامعه بین‌المللی بدین‌ترتیب که قلمرو افغانستان هیچ‌گونه تهدیدی برای کشورهای همسایه ایجاد نخواهد کرد و توسط گروه‌های جنایتکار، تروریستی و جدایی‌طلب استفاده نخواهد شد و ابراز امیدواری که به طور جدی روابط خود را با انواع گروه‌های تروریستی قطع کرده، به آنها حمله کند و آنها را به‌‌طور قاطع از بین ببرد.
4. درخواست از طرف‌های ذیربط که به تمام مسئولیت‌های غیرقابل انکار خود پایبند باشند، رویکردی دوستانه در قبال کشورهای همسایه اتخاذ کنند و به اصول پذیرفته شده جهانی حقوق بین‌الملل و حقوق اساسی بشر احترام بگذارند و از امنیت و حقوق مشروع اتباع و مؤسسات خارجی در افغانستان حمایت کنند.
5. تشویق طرف‌های ذی‌ربط افغان به رویارویی با تهدیدات و چالش‌های مختلف از جمله تروریسم، قاچاق مواد مخدر و قاچاق انسان، سرکوب جرایم سازمان‌یافته و سایر اعمال جنایتکارانه‌ای که از داخل افغانستان نشأت می‌گیرد، در عین در نظر داشتن تهدیدات تروریسم و ​​اثربخشی مبارزه با تروریسم در افغانستان، و انجام مذاکرات دوجانبه یا از طریق کانال‌های چندجانبه، به منظور برقراری امکان از سرگیری همکاری‌های مبارزه با تروریسم با افغانستان در زمان مقتضی.
6. درخواست از طرف‌های ذی‌ربط افغانستان و جامعه بین‌المللی برای رسیدگی به دلایل اصلی مهاجرت و آوارگی اجباری در افغانستان، پرهیز از هرگونه فعالیت بی‌ثبات‌کننده‌ای که وضعیت را بدتر می‌کند، و همکاری برای یافتن راه‌حل دائمی برای وضعیت مستمر پناهندگان افغان.
7. درخواست از جامعه بین‌المللی و کشورهای کمک‌کننده به منظور فراهم آوردن حمایت‌های مالی مستمر، کافی و متناسب از کشورهای میزبان پناهندگان افغان، به‌ویژه جمهوری اسلامی ایران، جمهوری اسلامی پاکستان و سایر کشورهای همسایه افغانستان.
8. درخواست از جامعه بین‌المللی به منظور ارائه کمک‌های بشردوستانه فوری‌تر از جمله غذا، دارو، تجهیزات زمستانی و غیره برای جلوگیری از بحران انسانی و موج پناهجویان در افغانستان و جلوگیری از شوک جدید به کشورهای همسایه و جامعه بین‌المللی.
9. درخواست از جامعه جهانی تا اقدامات مشخصی را برای کمک به افغانستان در برابر کووید-19 و جلوگیری از انتشار ویروس انجام دهد.
10. پیشنهاد ایجاد یک سازوکار برای برگزاری جلسات منظم نمایندگان ویژه در امور افغانستان. همچنین، نسبت به همکاری سازوکار جلسات منظم نمایندگان سفارتخانه‌ها در افغانستان در آینده نزدیک، در راستای ترویج و رایزنی در مورد جزئیات همکاری‌های مربوطه برای رسیدن به دستاوردهای ملموس‌تر موافقت شد.
11- تصریح کردند که جامعه بین‌المللی به صورت مثبت به تعامل خود با افغانستان ادامه داده و با نقشه راه طولانی مدت دستور کار تعامل سیاسی، یکپارچگی اقتصادی و اتصالات منطقه‌ای را پیش ببرد.
امیرعبداللهیان مطرح کرد
6 پیشنهاد ایران برای خروج کابل از بحران
وزیر امور خارجه کشورمان در نشست دیروز وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان در تهران با اشاره با تاکید بر ضرورت تشکیل دولت فراگیر در این کشور به 6 راهکار برای خروج برون رفت افغانستان از وضعیت کنونی اشاره کرد.
در بخشی از متن سخنرانی وزیر خارجه کشورمان به شرح زیر آمده است:
یکی از اهداف برگزاری این اجلاس در شرایط کنونی مرور نگرانی‌های موجود از وضعیت افغانستان و مشورت و رایزنی با دوستان منطقه‌ای درباره راه‌های برون‌رفت از وضعیت شکننده کنونی است. در این راستا، اینجانب به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران پیشنهادهایی را مطرح می‌نمایم و امیدوارم این نشست بستری برای عبور از ارائه سخنرانی‌های صرفاً سیاسی به محملی برای طرح و بحث پیرامون راهکارهای عملی همکاری همه‌جانبه همسایگان به منظور تخفیف آلام مردم و پیشگیری از تهدیدات با منشأ افغانستان باشد:
نخست، وضعیت و توازن قدرت در افغانستان دچار تحول شده اما این تحول زمانی تثبیت شده و استمرار خواهد یافت که اقتضائات اجتماعی افغانستان را درک نموده و همسو با آن عمل نماید. بر این اساس، ضرورت تشکیل دولتی فراگیر و با حضور و مشارکت مؤثر و پایدار همه گروه‌های قومی و مذهبی افغانستان از مسیر گفت‌وگوهای بین‌الافغانی با پشتیبانی و بدون مداخله بازیگران خارجی مورد تأکید جمهوری اسلامی ایران قرار دارد. از کشورهای همسایه انتظار می‌رود از تمام نفوذ خود روی رهبران طالبان و سایر طرف‌های افغان برای تشویق همپذیری و مشارکت جمعی در تشکیل دولت استفاده و این روند را تسهیل نمایند.
دوم، گروه طالبان به‌عنوان جریان حاکم در افغانستان وظایف انکارناپذیری در تأمین امنیت و مبارزه با تروریسم، رعایت حقوق گروه‌های مختلف ازجمله زنان، تأمین ضروریات زندگی برای شهروندان افغانستان، پایان دادن به تضییع حقوق اقلیت‌های قومی و مذهبی، از میان بردن ریشه‌های بیجاشدگی و آوارگی و رعایت اصول بنیادین و پذیرفته‌شده حقوق بین‌الملل دارد که باید نسبت به آن‌ها اهتمام داشته باشد.
سوم، ضروری است طالبان ضمن اتخاذ رویکردی دوستانه نسبت به همسایگان خود، اقدامات لازم را به‌منظور اطمینان بخشیدن نسبت به اینکه از قلمرو افغانستان هیچ تهدیدی علیه همسایگان وجود نخواهد داشت، به عمل آورد.
چهارم، مردم افغانستان نیازمند کمک‌های فوری بشردوستانه شامل، غذا، دارو و واکسن برای مقابله با کووید-۱۹ هستند. توجه به این نکته که توزیع کمک‌ها باید به‌گونه‌ای انجام شود که مردم به شکل منصفانه‌ای از آن بهره‌مند شوند، نیازمند سازوکاری منسجم است. با توجه به ضیق وقت و فوریت اقدام، پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران فعال کردن «برنامه اکو برای حمایت از افغانستان» است.
پنجم، به‌منظور مبارزه با جرائم سازمان‌یافته و اقدامات تروریستی با منشأ افغانستان، پیشنهاد می‌شود سازوکار همکاری‌های امنیتی و اطلاعاتی میان کشورهای منطقه با جدیت بیشتر و در فواصل کوتاه‌تر به تبادل اطلاعات و انجام هماهنگی میان کشورهای منطقه ازجمله همسایگان افغانستان بپردازد.
ششم، با توجه به فراگیری چتر سازمان ملل، پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران درخواست از دبیرکل آن سازمان برای بذل مساعی جمیله و در صورت لزوم میانجی‌گری میان طرف‌های افغان برای رسیدن به توافق درخصوص ساختار سیاسی آینده در آن کشور است.
گفتنی است وزرای امور خارجه با قدردانی از میزبانی جمهوری اسلامی ایران در دور دوم این نشست، موافقت خود را برای برگزاری دور سوم این نشست در سال 2022
اعلام کردند.