روزنامه آفتاب یزد
1400/08/06
فضای سیاسی عراق مبهم و پیچیده شده است
اعلامِ «حق معترضان محفوظ است» از سوی هیئت برگزاری، یک خطای فنی بودآفتاب یزد - رضا بردستانی: آن طور که «سبق پرس» از قول «آریز عبد الله» از رهبران اتحادیه میهنی کردستان نوشته: «چشمانداز سیاسی عراق مبهم است و هنوز موضوع تشکیل ائتلافهای سیاسی به منظور تشکیل دولت مطرح نشده است.» این عضو اتحادیه میهنی تصریح کرد: «انتخابات بسیار سخت شده است؛ زیرا دو جبهه شیعه به وجود آمده که یکی انتخابات را تایید میکند و دیگری مخالف نتایج حاصله از این اتنخابات است. از همین رو صحنه سیاسی کشور مبهم شده و هنوز مسئله چگونگی تشکیل ائتلافهای سیاسی مطرح نشده است. به واسطه همین وضع موجود است که ما هنوز نمیدانیم آیا جریان صدر دولت را تشکیل خواهد داد و یا شاهد شکلگیری ائتلافهای جدیدی خواهیم بود.»
اعتراضات در عراق، اندک اندک نگرانکننده میشود، بسط و گسترش دایرهی اعتراضات و دنباله دار شدنِ آنها میتواند امنیتِ عمومی و مشروعیت دولت و پارلمانِ آتیِ عراق را زیر سوال ببرد.
اگرچه بحثهایی بر سرِ امکان تجدیدِ انتخابات در رسانههای عراقی به راه افتاده اما آگاهان سیاسی عملاً چنین مسئلهای را غیرمحتملتر از هر گزینهی دیگری میدانند.
> غیرقابل کنترل شدنِ اعتراضات دردسرساز است
محمدصالح صدقیان، کارشناس مسائل جهان عرب در گفتگو با آفتاب یزد خاطرنشان میسازد: «در مسئله انتخابات دو نکته وجود دارد:
- اول اینکه آیا در این انتخابات تقلب شده یا خیر؟
- دوم رفتار هیئت برگزاری انتخابات است که آیا مناسب بوده یا خیر؟ تمام اعتراضاتی که اکنون در عراق وجود دارد نمیگویند تقلب شده منتها رفتار هیئت برگزاری انتخابات مشکل اساسی و عمده است.»
اعلامِ «حق معترضان محفوظ است» از سوی هیئت برگزاری، یک خطای فنی بود.
صدقیان میافزاید: «بنده فکر میکنم جریانات خاصی هستند که میخواهند روی انتخابات فشار آورند. میدانیم که قبل اعلام نتایج نهایی، هیئت انتخابات اعلام کرد حق معترضان محفوظ است و این یک خطای فنی بود چون اعتراضات باید بعد از اعلام نتایج کلی باشد. تا الان هم هیئت برگزاری انتخابات این مشکل را حل نکرده است. پیشتر هم یک اعلامیه دادند که دنبال شمارش آرا به صورت دستی هستند. در هر حال خلا قانونی و سیاسی در این میانه به وجود آمد.»
> انتخابات تکرار نمیشود!
این کارشناس مسائل بینالملل ضمن «گیج و گُنگ» خواندن بسیاری از مسائل به آفتاب یزد میگوید: «معتقدم انتخابات دوباره برگزار نمیشود اما بعضی جریانات سیاسی میخواهند روی دولت و وضع انتخاباتی فشار آورند تا بدین وسیله امتیازاتی گرفته و وضعیت برایشان بهتر شود. این یک مسئله طبیعی است و الان در چند مرکز انتخاباتی در حال شمارش آرا به صورت دستی هستند. فکر میکنم این مسئله منجر به جنگ داخلی و بحران سیاسی در عراق نمیشود. الان جریانات درباره تشکیل فراکسیون پارلمانی بزرگتر صحبت میکنند که آن حق دارد نخست وزیر تعیین کند. در عراق حزب و جریان ائتلافی انتخاباتی داریم و دیگری ائتلاف پارلمانی. دادگاه قانون اساسی گفته است بزرگترین ائتلاف پارلمانی حق دارد نخستوزیر را انتخاب کند. این مسئله زمان بر است لذا بعید میدانم بحران سیاسی پیش آید.
> چالش انتخاباتی حل شدنی است؟!
همواره در تمام انتخابات در سرتاسرِ جهان شاهدِ توافقات نانوشته در صحنه سیاسی هستیم که طبیعتاً عراق نیز از این قاعده مستثنی نیست حال این پرسش وجود دارد که «نوری المالکی»، «بارزانی» و «الحلبوسی» به عنوان اصلیترین بازیگران فضای سیاسی عراق میتوانند چالشها را حل کنند به تعبیری دقیق تر؛ توانایی بازیگران اصلی در حل چالش سیاسی عراق به چه میزان است؟ صدقیان در واکنش به این مسئله میگوید: «تا الان برای آقای حلبوسی اتفاقنظر ابتدایی وجود دارد. اما برای آقای الکاظمی تا به الان چنین چیزی نداریم. میماند ائتلاف شیعه. میدانیم نخست وزیری باید از ائتلاف شیعه باشد چون اکثریت با شیعیان است. اکنون دو ائتلاف انتخاباتی بزرگ داریم. یکی ائتلاف دولت قانون و دیگری جریان صدر. جریان صدر در انتخابات ۷۳ کرسی به دست آورد و ائتلاف قانون حدود ۳۲کرسی کسب کرد. اما ائتلاف قانون در حال صحبت با شیعیان دیگر است که گفته میشود تا الان ۸۰ کرسی دست گرفته است. تا کنون
هیچ کدام از جریانات شیعی با جریان صدر متحد نشدند که ۷۳کرسی دارد. فعلا شیعیان در این چارچوب دارند صحبت میکنند. سنیها و کردها طبق قاعده ۴ انتخابات قبل منتظر میمانند تا ببینند کدام یک از این دو گروه بیشترین کرسیها را به دست میآورند تا با او ائتلاف کنند. احساس میکنم وضعیت ائتلاف قانون بهتر از جریان صدر است. کردها و سنیها دو خواسته دارند یک اینکه ائتلافی باشد که بتوانند با او کار کنند دوم اینکه عراق اکنون به نخست وزیر مقتدری احتیاج دارد اما دولت در عراق دولت توافقی است و وضع سیاسی عراق ایجاب نمیکند که اکثریت بتوانند حاکمیت را در دست گیرند. بلکه با توافق مساوی عراق حل شدنی است.»
> صدر و نوری المالکی با هم کنار نخواهند آمد!
در این جا البته سوالی هم مطرح میشود که آیا جریان صدر و ائتلاف قانون (نوری المالکی) برای تشکیل ائتلاف واحد به توافق میرسند؟
صدقیان تاکید میکند: « به نظر بنده این اتفاق دور از ذهن است اما الان جلساتی وجود دارد که کل نیروهای آن شیعه هستند و جریان صدر هم در این گروه است. اما صدر در همه جلسات این مجلس شرکت نمیکند. عمار حکیم، هادی عامری، نوری مالکی، صدر و حیدر عبادی از جمله اعضای این گروه هستند که همان طورکه اشاره کردم صدر خیلی فعال نیست. معتقدم وضعیت الان بهتر از ۲۰۱۸ است. شنیدهها حاکی از آن است که در این جلسات چارچوبهایی برای نخست وزیر شدن بدون ذکر اسامی در نظر گرفته شده است. مثلا قوی، متخصص، دست پاک، دارای روابط عمومی بالا و... باشد. اکنون اسم نوری مالکی بسیار مطرح است و یکی از گزینههای نخستوزیری میتواند باشد.
> بهترین گزینه برای عراق دولت توافقی است نه ائتلافی
صدقیان معتقد است برای تشکیل دولتها سه راه حل داریم. دولت ائتلافی، دولت توافقی و دولت اکثریت. بعید میدانم در این اوضاع سیاسی عراق دولت اکثریت بتواند تشکیل شود. در نظامهای سیاسی که پارلمان حرف اول را میزند دولتهای ائتلافی تشکیل میشود که در بسیاری از کشورها مرسوم است. این وضعیت هم در عراق پنجاه پنجاه است. در عراق بهترین گزینه دولت توافقی است. نزدیک شدن صدر و مالکی بهترین گزینه برای یک دولت توافقی است. حتی اگر دولت قانون دولت تشکیل دهد بعید میدانم که به تنهایی بتواند مگر اینکه با صدر صحبت کرده و چند وزارت خانه به آنها بدهد. ماهیت قانون اساسی عراق و ماهیت وضع سیاسی عراق ایجاب میکند که دولت توافقی تشکیل شود. اما فکر میکنم الان یک مسئله شخصی بین نوری مالکی و مقتدی صدر وجود دارد. این مسئله شخصی به بسیاری از مسائل مرتبط است. مسائل دنباله دار و آنی. لذا درصدِ توافق این دو بسیار پایین است. اما اینکه دولت را هر کدام در دست گیرد احتمال اینکه در انتخاب وزرا از جریان دیگر استفاده کند وجود دارد.
> موانع نزدیک شدن صدر و مالکی
این تحلیلگر مسائل خاورمیانه برخی از موانع نزدیک شدن صدر و مالکی را این گونه برمی شمارد که: آقای صدر خود را مرجع دینی میداند و از این لحاظ احساس میکند چون مرجع است بقیه هم باید مطیع او باشند. مسئله دوم طرفداران وی است که در عراق بسیار زیاد هستند و احساس میکند که چون ۷۳ کرسی رای آورده بقیه باید به حرفم گوش دهند. مسئله سوم احساس میکند وارث دو مکتب بزرگ در عراق است. یک مکتب محمد باقر صدر و دیگر مکتب محمد صدر که پدرش است. لذا عنوان میکند اینها امتیازاتی است که من دارم و دیگران از آن محروم اند. پس همگان باید مطیع من باشند. اینکه این توهم است یا خیر نمیدانم اما الان برداشت او این است. اما نوری مالکی اصلا این مسائل را قبول ندارد و تنها او را جوانی مغرور میبیند که از لحاظ فقهی جایگاه دارد و میتوان از او تبعیت کرد اما از منظر سیاسی این گونه نیست. مقتدی صدر با هیچ کدام از جریانها نمیتواند کار کند. لذا سایر گروهها با نوری مالکی وارد صحبت شدند تا به نتیجه رسند.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
رسانههای رسمی بازنده فضای مجازی در تبلیغات
دردی که انسانیت را به زانو در میآورد
فضای سیاسی عراق مبهم و پیچیده شده است
پروندهای علیه روحانی تشکیل نشده است
تکرار جرم و بیتفاوتی محیط زیست یزد به تهدیدات زیست محیطی!
آفرین بر رجب
کهنسالی جمعیت
فدراسیون کت و شلوار پوشها!
دشمن با محاصره اقتصادی ایران به دنبال تحمیل سیاستهای خود است
بازگشت امید به خیابان جام جم
عذرخواهی وزیر - دلگرمی رئیس
رهبران ضعیف و هژمونی شرقی