زاكاني در«منگنه رسانه‌هاي اصولگرا»

آرمان‌ملی- امید کاجیان: هرچند «علیرضا زاکانی» حکم دامادش را ملغی کرد اما انتخاب او به‌عنوان مشاور و دستیار ویژه شهردار تهران، موضوع جالبی برای رسانه‌ها و پرداختن به آن شد. اینکه ابتدا شهردار تهران، داماد را به سمتی برگزیده و بعد از اعتراضات افکار عمومی، در توضیح این کار می‌گوید که او قرار نیست حقوقی از این بابت دریافت کند. اما فشار افکار عمومی و زیر منگه گذاشتن شهردار تهران از سوی رسانه‌ها به‌ویژه رسانه‌های اصولگرا  باعث شد، زاکانی سرانجام حکم دامادش را ملغی کند. هرچند او پیش‌تر انتصابات فامیلی حتی به صورت رایگان را منع کرده و در اظهارات تبلیغاتی انتخاباتی‌اش در ایام ریاست‌جمهوری هم از قطع دست رانت و فامیل‌بازی سخن گفته بود. آش اقدام زاکانی آن‌قدر شور شده که حتی برخی اعضای شورای شهر نیز نسبت به آن واکنش نشان داده و این انتخاب را دچار مشکل می‌دانند. اما نکته قابل‌تامل‌تر این است که صداوسیما نیز به این موضوع واکنش منفی نشان داده است. واکنشی که می‌تواند یک معنا داشته باشد؛ یا وقت آن رسیده که زاکانی از جمع  اصولگرایان کنار گذاشته شود و یا برای حفظ جایگاه این جریان هم که شده، در چنین شرایطی او مورد هجمه و نقد حتی صداوسیما قرار بگیرد یا شاید هم همه چیز به تغییر ریاست سازمان برمی‌گردد. این درحالی است که رسانه‌های جریان راست تا پیش از این چنین موضعی علیه زاکانی نمی‌گرفتند. حتی در زمانی که حضور او در جایگاه شهرداری از دید برخی تحلیلگران خلاف قانون بود نیز عمدتا راه حمایت از شهرداری وی را برگزیدند. اما اکنون شرایط نشان می‌دهد که دیگر وقت دفاع از زاکانی به اتمام رسیده است. اگر بخواهیم این عدم اقبال به او را تنها در انتصاب اخیرش ارزیابی کنیم، شاید کمی ‌عجیب باشد چون داماد زاکانی تنها داماد صاحب‌منصب در این دهه‌ها نبوده است و البته قطعا تنها انتصاب بر اساس روابط فامیلی نیز همین طور. از سویی بودند در طول این سال‌ها دامادهای مختلفی که بنا به هر دلیلی حتی توانسته‌اند بالاترین مقامات کشور هم باشند. نمونه‌اش علی لاریجانی رئیس سابق مجلس که داماد آیت‌ا... مطهری است. «هیچ‌گاه برای هیچ‌یک از دامادهایم سفارشی برای کاری نداشته، ندارم و نخواهم داشت. در رابطه با مسئولیت آقای میرخلیلی نه در این مسئولیت و نه در مسئولیت قبلی، بنده نه تلفنی، نه پیامکی و نه کتبی هیچ سفارشی نداشته‌ام. می‌توانید از آقای محمدی (رئیس محترم سابق سازمان اوقاف و امور خیریه) و آقای دکتر نوبخت بپرسید.» این اظهارات سید‌احمد خاتمی‌ در وصف حسن میر‌خلیلی دامادش بود که شد رئیس حوزه ریاست سازمان برنامه و بودجه. یا کامبیز مهدیزاده داماد حسن روحانی که وقتی معاون وزیر و رئیس سازمان زمین‌شناسی شد موجی از انتقادها را به همراه داشت و به ناچار کنار رفت و البته بازهم به‌عنوان نخبه علمی ‌شناخته می‌شد. داماد حداد عادل هم که در خانواده‌ای شهید‌پرور در آمریکا به دنیا آمده بود در وزارت ارتباطات پستی گرفت و در نهایت هم تاب افکار عمومی ‌را نیاورد. از این مثال‌ها البته که خیلی بیشتر هستند. در مورد سایر اقوام مسئولان و حضورشان در بخش‌های مختلف کشور که اساسا هیچ گزارشی گنجایش پرداختن به موارد متعدد آن را ندارد.    اتفاق پرحاشیه  در مورد زاکانی اما چند نکته این اتفاق را با حواشی بیشتری روبه‌رو ساخته است. نخست اینکه او خود رسما در نامه‌ای حیدری (داماد) را به این سمت رسانده است و از در «کی بود کی بود من نبودم » برنیامده.  از سویی، هم داماد و هم دختر او پیش از این نیز حواشی داشتند. تاحدی که یکی از دلایل رد‌صلاحیت‌های زاکانی در انتخابات مجلس به موضوع دختر او و تحصیلاتش در خارج از کشور بازمی‌گشت. گفته می‌شد مریم زاکانی و حضور و تحصیلش در خارج ممکن است حتی مسأله صلاحیت زاکانی در انتخابات ریاست‌جمهوری را نیز با اماواگر روبه‌رو سازد. مدیر‌عاملی حسین حیدری، همسر مریم زاکانی در شرکتی که از قرار برخی نام یکی از سلبریتی‌های معروف را نیز به‌عنوان رئیس هیأت مدیره آن مطرح می‌کردند، با جنجال بسیاری همراه بود تا اینکه در سومین جنجال پیاپی، این بار اصرار زاکانی در به کار بردن حیدری به‌عنوان مشاور خود چنین شرایطی را برای او رقم زده. البته که از همان اول،  شهردار شدن علیرضا زاکانی نیز با واکنش‌های بسیاری روبه‌رو شد. چه برسد به انتصاب داماد. بسیاری انتخاب وی به‌عنوان شهردار را خلاف قانون می‌دانستند، چراکه طبق مصوبه موجود او باید تحصیلات مرتبط با این کار می‌داشت که نداشت. از طرفی نحوه انتخابش نیز عجیب بود. آن‌طور که پیش از انتخابات شورای شهر، نام او به‌عنوان انتخاب نهایی شهردار تهران در رسانه‌ها آمد و بعد در گفت‌وگویی خصوصی که چمران به‌عنوان رئیس شورای شهر با سلیمانی عضو شورای شهر درباره این موضوع داشت - بی‌آنکه متوجه روشن بودن میکروفون‌هایش باشد- چمران افشا می‌کند روزی که شهردار تهران به صورت غیر رسمی ‌اعلام شد، سخت‌ترین روزهای او بوده و از فشارهایی سخن گفت که سراسر در این‌باره وارد می‌شد. هرچه بود زاکانی شد شهردار و انتصاب دامادش چنین واکنشی داشته است.    دلیل اقدام صداوسیما   در این میان هر چند شاید عده‌ای اقدام صداوسیما علیه زاکانی را به دلیل تغییرات در ریاست سازمان تعبیر می‌کنند اما با توجه به سیاست‌های مشخص و چارچوب همیشگی این رسانه باید این کار رسانه ملی را طور دیگری هم تعبیر کرد، اینکه فصل جدیدی در زندگی سیاسی زاکانی رقم خورده. یعنی وی نیز به‌رغم حضور امروزش در شهرداری در واقعیت از اسب افتاده و بعد از گروهی از هم‌مسلکان و هم‌اندیشان سابقش به صلاح است که به تدریج در حاشیه قرار بگیرد. به نظر می‌آید که زاکانی با چند اشتباه استراتژیک زمینه‌های حذف خود را فراهم آورده. شاید حرکتش از مجلس به سمت شهرداری، یا وزیر نشدنش، درکنار موضوع دخترش بخشی از این مسأله بود و امروز این انتصاب بحث‌برانگیر. اما اقدام امروز صداوسیما حتی با وجود مدیریت جدید، در حمله به زاکانی بی‌اختیار ذهن را به سمت زمانی می‌برد که آیت‌ا... آملی لاریجانی بعد از سال‌ها ریاست قوه‌قضائیه در تلویزیون به اشرافی‌گری معروف و زمینه‌های حذفش فراهم شد. آیا باید به‌زودی شاهد حذف زاکانی هم در عرصه سیاست باشیم؟    لغو حکم داماد زاکانی     سرانجام تحت افشار افکار عمومی، و پیگیری های مستمر منتقدان، «علیرضا زاکانی» حکم دامادش را ملغی کرد. بر اساس نظر مطلعان و حقوقدانان، صدور چنین حکمی، بر اساس مصوبه شورای شهر و بخشنامه خود زاکانی، غیرقانونی بود. مصوبه و بخشنامه شهردار را از استخدام افراد از خارج شهرداری و از میان نزدیکان، منع کرده است.