یک سوءقصد و چند سناریو

بحرانِ پسا انتخابات پارلمانی در عراق به نظر حالا حالاها قرار نیست تمام شود و این بار در لابه لای اعتراض ها به نتایج انتخابات پارلمانی، دولت عراق خبر از ترور ناکام مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق با یک پهپاد بمب‌گذاری‌ شده داد. ترور نافرجامی که حدود 48 ساعت پس از تظاهرات خونین جمعه گذشته در منطقه سبز بغداد رقم خورد. تظاهراتی که با حضور نیروهای امنیتی دولتی به خشونت کشیده شد و  آمار و ارقام حکایت از زخمی شدن 125 معترض و البته آن طور که گروه های مقاومت اعلام کرده بودند به جان باختن حداقل چهار نفر منجر شد. تلاش نافرجام برای ترور مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق از روند رو به وخامت شرایط امنیتی این کشور بعد از انتخابات پارلمانی آن کشور حکایت دارد.اگرچه برای ارزیابی دقیق آمران و عاملان حمله پهپادی اخیر اطلاعات دقیقی در دسترس نیست، اما تحلیل شرایط، نقش داشتن گروه‌های مقاومت در این حملات را اثبات نمی‌کند. واقعیت این است که حمله پهپادی علیه الکاظمی در شرایطی صورت می‌گیرد که قاطبه رهبران گروه‌های سیاسی در بیت شیعه پس از حوادث خشونت‌آمیز روز جمعه درخصوص لزوم پرهیز از اتفاقاتی که به بی ثباتی و متشنج کردن فضا برای بهره‌برداری بیگانگان و دشمنان عراق منجر خواهد شد، موضع‌گیری‌های کاملاً آشکاری داشتند و حتی از امکان طرح‌‌ریزی توطئه برای ضربه زدن به منافع عراق و روند مسالمت‌آمیز اعتراضات دموکراتیک مردم خبر دادند. بنابراین طرح سوءقصد علیه نخست‌وزیر نه تنها نمی‌تواند منافع معترضان به نتیجه انتخابات را برای پیگیری مسالمت‌آمیز شکایات خود پیش ببرد بلکه حتی کاملاً در تضاد با اهداف معترضان صورت می‌گیرد تا با ایجاد فضای رعب و وحشت در میان افکار عمومی آن ها را از پیگیری خواسته حقه خود برای بازشماری دستی آرا منصرف کند. از طرف دیگر با وجود اعتراض به نتیجه انتخابات و داشتن ادعای بروز تقلب در روند برگزاری و نحوه شمارش آرا، جریانات مقاومت همچنان با همین نتایج کنونی نیز از جایگاه قدرتمندی در پارلمان آینده برخوردار خواهند بود به صورتی که احتمال و شانس تشکیل دولت بدون حضور این گروه‌ها کم رنگ است. در سوی مقابل اما الکاظمی که طی روزهای اخیر با تداوم نخست‌وزیری فاصله گرفته بود، می‌تواند منافعی در بروز این تحرکات خطرناک داشته باشد. علاوه بر این که می توان رویداد اخیر را در بافت و زمینه القای قانون‌شکنی و هرج و مرج‌طلبی گروه‌های مقاومت ارزیابی کرد، باید یادآور شد که حضور مقتدی صدر در بغداد و دیدار با سران گروه‌های سیاسی و انتشار اخباری مبنی بر مخالفت قطعی چارچوب هماهنگی نیروهای سیاسی شیعه با تداوم حضور الکاظمی در قدرت و موضع‌گیری حزب دموکرات کردستان مبنی بر این که با اکثریت نیروهای شیعی همکاری خواهد کرد، باعث کاهش احتمال نخست ‌وزیری الکاظمی شده، بنابراین محتمل است که نخست وزیر عراق برای تغییر معادلات، دست به چنین اقدامی زده تا با متهم کردن نیروهای مقاومت و الحشدالشعبی بتواند حمایت صدر، کردها، اهل سنت و افکار عمومی را علیه معترضان به نتایج انتخابات کسب کند. نوع بازی اولیه الکاظمی نشان داد حداقل فعلا در صحنه بیرونی قصد درگیر شدن علنی با مقاومت را ندارد، چرا که روشن است متهم کردن الحشد‌الشعبی به طور رسمی و علنی، به معنای آغاز ناآرامی‌های تازه‌ای در عراق خواهد بود و پای طرف های دیگری را نیز به این مناقشه باز خواهد کرد. تا همین جای کار به نظر می رسد سناریوی قهرمان سازی از الکاظمی تا حدی عملیاتی شده است.الکاظمی در کلان موضوع هیچ بدش نمی آید با ارائه تصویری از ناامنی و جنگ داخلی در عراق، برای خلع سلاح گروه های مقاومت عراقی با گرفتن انگشت اتهام به سمت آن ها و معرفی شان به عنوان عامل تنش نزد افکار عمومی زمینه چینی کند. هر چند نباید از سناریو نویسی اسرائیلی ها، اماراتی ها و برخی دیگر از کشورها غافل بود، چرا که آن ها منافع خود را در وجود هرج و مرج در عراق می دانند و نیز به خوبی می دانند که هر گونه درگیری داخلی در عراق به احتمال زیاد پای الحشد الشعبی را به ماجرا باز خواهد کرد که در نهایت باعث تحلیل رفتن نیروی آن ها و درگیر شدن شان در داخل می شود، همچنان که این گروه‌ها نیم نگاهی نیز به تاثیر این تنش‌ها و ناآرامی ها بر هر گونه توافق غرب با ایران هم دارند. در این راستا از تحرکات آمریکایی ها  نیز نباید غافل شد؛ آمریکایی که نیروهای نظامی‌اش تا کمتر از 50 روز دیگر باید خاک عراق را ترک کنند و حالا به نظر می رسد پس از شکست نظامی آمریکا در عراق و ناتوانی اش در متقاعد کردن بغداد به حفظ نیروهای خود در این کشور، دولت آمریکا با همکاری متحدان عربی اش از جمله امارات در ورای این سناریو می توانند قرار داشته باشند تا در تحقق هدفی که ازطریق نظامی شکست خوردند از طریق سیاسی به پیروزی دست یابند، اما فارغ از همه این گمانه زنی ها در آخر باید یادآور شد که نفس مبادرت به حمله پهپادی علیه منزل نخست وزیر، تحولی به شدت خطرناک و تحریک کننده است که می تواند ‌ابعاد پیچیده سناریوی تلاش برای آشوب، ناامنی و جنگ داخلی در عراق را نشان دهد و به نظر می رسد بغداد روزهای آرامی را پیش روی خود ندارد و التهاب سیاسی و امنیتی در آن تداوم یابد.