واکسن نزده‌ها درتور سامانه هوشمند

فریبا خان احمدی
خبرنگار
91 درصد ایرانی‌های بالای 12 سال در اولویت دریافت واکسن کرونا  یک دوز و 75 درصدشان دو دوز را دریافت کرده‌اند و طبق آخرین گزارش‌های وزارت بهداشت تزریق واکسن از مرز 102 میلیون دوز عبور کرده است و به رغم خلوت بودن پایگاه‌های تجمیعی، واکسیناسیون برای 15 درصد افراد با احتساب اتباع (جمعیت 67 میلیونی) ادامه دارد. تلاش‌ها برای کاهش مرگ و میرهای کرونایی ادامه دارد با این حال آخرین تصمیم وزارت بهداشت و تأکید مسئولان ستاد ملی مقابله با کرونا درباره افرادی که واکسینه نشده‌اند، قرنطینه هوشمند است به این معنا که افرادی که واکسینه نشده‌اند، نمی‌توانند در فضاهایی با تجمع بالا حضور پیدا کنند. اجرای قرنطینه هوشمند از روزهای ابتدای آذرماه در سراسر کشور در حالی کلید می‌خورد که به گفته کارشناسان، هنوز خطر آغاز موج ششم همه‌گیری در ایران وجود دارد و نقشه وضعیت کرونا چندان امیدوارکننده نیست. به همین دلیل طرح محدودیت‌های هوشمند کرونایی در آستانه اجرای سراسری قرار گرفته است و آن طور که فرمانده قرارگاه عملیاتی مقابله با کرونا به «ایران» خبر می‌دهد، سامانه وزارت کشور آماده رصد هوشمند افراد واکسینه نشده است و به‌زودی با اتصال دستگاه‌ها به سامانه وزارت کشور، داده‌های افراد در این سامانه بر اساس واکسیناسیون تحلیل و پایش می‌شود به طوری که برای افرادی که واکسن نزده‌اند، محدودیت‌هایی اعمال می‌شود. همچنین مصطفی قانعی، عضو کمیته علمی کشوری کرونا که البته یکی از مجریان اجرای طرح محدودیت‌های هوشمند هم هست، به «ایران» می‌گوید: ستاد توسعه زیست فناوری و ستاد فناوری اطلاعات سامانه «امید» را برای اجرای محدودیت‌های هوشمند در اختیار وزارت کشور قرار داده و زیرساخت‌ها تا حد ممکن متصل شده‌اند البته محدودیت‌ها بر اساس اولویت‌بندی و ایجاد خطر طبقه‌بندی شده‌اند و قرنطینه هوشمند در مراحل مختلف و طبقه‌بندی شده در حوزه‌های مختلف توسعه پیدا می‌کند. در هر حال، دایره سفرها و استفاده از خدمات عمومی برای افرادی که از تزریق واکسن امتناع می‌کنند، روز به روز تنگ‌تر می‌شود. چرا که با وصل شدن  دستگاه‌ها به سامانه قرنطینه هوشمند میزان ترددها و رفت و آمدها مدیریت می‌شود؛ به عبارتی با پایش اطلاعات افراد از ورود افراد مشکوک به بیماری به اماکن عمومی و پرتراکم جلوگیری می‌شود. در حال حاضر طبق اعلام استانداری‌ها، علاوه بر سه استان قزوین، کردستان و آذربایجان غربی که طرح پایلوت در آنها اجرا شد همچنین استانداران استان‌های فارس، همدان  و یزد نیز از آغاز اجرای طرح محدودیت‌های هوشمند خبر داده‌اند. در تهران نیز طبق اعلام فرمانده عملیات مقابله با کرونا زیرساخت‌ها برای اجرای طرح قرنطینه آماده شده است. محمدحسین سپهر، فرمانده قرارگاه عملیاتی مقابله با کرونا به «ایران» خبر می‌دهد که به دنبال متصل شدن دستگاه‌ها به سامانه وزارت کشور به‌زودی طرح محدودیت‌های هوشمند کرونایی در سراسر کشور اجرا می‌شود. فرمانده قرارگاه عملیاتی مقابله با کرونا در پاسخ به این سؤال که آیا طرح محدودیت‌های هوشمند فقط شامل سفرها و حمل و نقل عمومی است، عنوان می‌کند: طبق اولویت‌بندی همه اماکن ارائه دهنده خدمات عمومی و حمل و نقل عمومی به سامانه تحلیل و پایش اطلاعات در وزارت کشور وصل شده‌اند. وزارت بهداشت اطلاعات افرادی را که واکسینه شده‌اند در اختیار وزارت کشور قرار داده است. بنابراین با اتصال دستگاه‌های ارائه دهنده خدمات به این سامانه براحتی می‌توان وضعیت افراد را به لحاظ تزریق واکسن و تست تشخیصی کرونا رصد کرد.
 جزئیات اجرای طرح محدودیت هوشمند به‌زودی به دستگاه‌ها ابلاغ می‌شود


مهندس فرهادی، معاون بهداشت محیط و کار وزارت بهداشت درباره اجرای طرح قرنطینه هوشمند از اول آذرماه به «ایران» می‌گوید: کلیات و الزامات پنجگانه طرح محدودیت‌های هوشمند روز 29 آذر در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا مطرح شد با این حال هنوز مصوبه‌ای برای اجرا به دستگاه‌ها ابلاغ نشده است.
فرهادی با بیان اینکه در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا درباره جزئیات اجرای طرح محدودیت‌های هوشمند سه موضوع اصلی مطرح شده است، می‌افزاید: وزارت بهداشت از بیان جزئیات اجرای طرح محدودیت هوشمند تا زمان ابلاغیه متن مصوبه معذور است و به‌زودی وزارت کشور جزئیات اجرای طرح محدودیت هوشمند را به دستگاه‌ها ابلاغ خواهد کرد.او افزود: فرایند کار در این سامانه و در طرح محدودیت‌های هوشمند، براساس تحلیل و پایش اطلاعات جمعی از تمام دستگاه‌های کشور است. یعنی همه اطلاعات از همه دستگاه‌های موجود است و بر اساس رصد هوشمند در همان جایی که باید برای اعمال محدودیت ورود کنند، کار را پیش می‌برند. در حال حاضر پایه تحلیل داده‌ها در این سامانه بر اساس واکسیناسیون است به طوری که برای افرادی که واکسن تزریق نکرده‌اند، ‌محدودیت‌هایی اعمال می‌شود.
 رصد هوشمند افراد واکسینه نشده
مصطفی قانعی، عضو کمیته علمی کشوری کرونا و مجری اجرای طرح محدودیت‌های هوشمند از اجرای بخشنامه اجرای طرح محدودیت‌های هوشمند کرونایی از اول آذرماه خبر می‌دهد و عنوان می‌کند: «معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با استفاده از ظرفیت ستاد توسعه زیست فناوری و ستاد فناوری اطلاعات، سامانه امید را به منظور توسعه و اجرای سراسری طرح محدودیت‌های هوشمند کرونایی تحویل وزارت کشور داد. در حال حاضر وزارت کشور به سامانه‌ای مجهز شده که می‌تواند قرنطینه هوشمند را اجرا کند البته پایش تحلیل داده‌ها با استفاده از این سامانه به طور کامل در سه  استان قزوین، آذربایجان غربی و کردستان  پایلوت شده است نتایج پایلوت نشان می‌دهد، به جای اینکه در زمینه محدودیت‌های کرونایی، همه افراد مشمول محدودیت شوند فقط افرادی که واکسینه نشده‌اند از دریافت خدمات عمومی و حمل و نقل عمومی محروم می‌شوند.»
به گفته قانعی، در حال حاضر پایه تحلیل داده‌ها در سامانه محدودیت‌های هوشمند (سامانه امید)  بر اساس واکسیناسیون است. بر این اساس محدودیت‌ها  برای افرادی که واکسن تزریق نکرده‌اند، اعمال می‌شود. این عضو کمیته علمی کشوری کرونا می‌افزاید: «بنا به حکم رئیس جمهور، وزارت کشور و قرارگاه عملیاتی ستاد ملی مبارزه با کرونا که مسئولیت اجرای طرح هوشمند را برعهده دارند به همه اطلاعات دستگاه‌های ذیربط دسترسی دارند و بر اساس رصد هوشمند در همان جایی که باید برای اعمال محدودیت ورود کند، کار پایش را پیش می‌برند. کاری که وزارت بهداشت انجام می‌دهد؛ پس از خطرسنجی دستورالعمل‌های اعمال مقررات مربوط به تجمعات یا استفاده از حمل و نقل عمومی را در اختیار قرارگاه عملیاتی ستاد مقابله با کرونا قرار می‌دهد و قرارگاه بر اساس مقررات سامانه را فعال می‌کند. در واقع فرایند کار در این سامانه و در طرح محدودیت‌های هوشمند کرونایی بر اساس تحلیل و پایش اطلاعات جمعی از تمام دستگاه‌های کشور است. برای مثال اطلاعات همه افراد در سامانه موجود است وقتی فردی قصد خرید بلیت هواپیما یا اتوبوس دارد، بلافاصله اطلاعات فرد از طریق سامانه بلیت فروشی به سامانه وزارت کشور وصل  و مشخص می‌شود که آیا فرد واکسینه شده است یا خیر؟»
ردیابی کارمندان واکسن نزده
قانعی در ادامه می‌افزاید: «یکی از اماکن پرتجمع و با ریسک خطر بالا رستوران‌ها هستند. بر اساس رصد هوشمند سامانه قابلیت این را دارد که نشان دهد افراد شاغل در رستوران آیا واکسن کرونا زده‌اند یا خیر. در واقع هوشمندی سامانه بر این است که داده‌ها را بر اساس واکسیناسیون افراد تحلیل می‌کند. بنابراین دستگاه‌ها می‌توانند برای افرادی که واکسن نزده‌اند محدودیت‌هایی  اعمال کنند.»او با بیان اینکه سامانه مدیریت هوشمند در اختیار وزارت کشور است، می‌گوید: «وزارت بهداشت، اطلاعات واکسیناسیون و داده‌ها را در اختیار وزارت کشور قرار داده است. بنابراین داده‌ها در سامانه موجود است و به‌زودی با متصل شدن دستگاه‌ها به این سامانه طرح محدودیت‌های هوشمند اجرا می‌شود؛ برای مثال اگر کارمندی بدون واکسیناسیون وارد محیط کار شود، از طریق متصل شدن دستگاه به این سامانه  وضعیت فرد از لحاظ تزریق واکسن و تشخیص افراد کرونا مثبت قابل ردیابی است.»
عضو کمیته علمی کشوری کرونا با بیان اینکه اجرای طرح هوشمند با فراهم بودن زیرساخت دو چیز مجزا است، درباره اینکه محدودیت‌های هوشمند شامل چه خدمات و مشاغلی خواهد بود، عنوان می‌کند: «طرح محدودیت بر اساس اولویت‌بندی و ایجاد خطر در مراحل مختلف اجرا می‌شود در واقع تصمیمات اجرایی بستگی به ریسک خطر از سوی اصناف و اماکن ارائه دهنده خدمات عمومی خواهد بود. بنابراین در روزهای آغاز این طرح مشاغل و اماکنی را هدف قرار می‌دهیم که بیشترین ریسک خطر را دارند. لذا سامانه به منظور سنجش ریسک خطر نیز مجهز شده است. برای مثال اگر با بازگشایی دانشگاه‌ها یک مرتبه پیک بیماری ایجاد شود سامانه هوشمند متوجه می‌شود خطر بازگشایی مربوط به برداشتن کدام محدودیت‌ها بوده است، چرا که سامانه به تمامی داده‌های مربوط به تست پی‌سی‌آر و تزریق واکسن دسترسی دارد.»