روزنامه ابتکار
1400/09/01
آیا کاهش یارانه اختصاص یافته در طرح‌های فصلی به نفع چرخه کتاب است؟ بندبازی با یار مهربان
گروه فرهنگ و هنر – هر سال این روزها، شهر رنگ و بوی کتاب می‌گیرد. بیلبوردهای تبلیغاتی، در و دیوار شهر و حتی برنامه‌های تلویزیونی همگی از کتاب می‌گویند. دقیقا 6 سال پیش در همین روزها، معاون فرهنگی وقت وزارت ارشاد تصمیم گرفت تا یارانه فرهنگی را به صورت مستقیم به مصرف‌کنندگان در قالب طرح «کتابفروشی به وسعت ایران» بدهد. در طول این مدت به صورت مداوم بر میزان این یارانه افزوده شد اما پس از 6 سال شاهد کاهش این یارانه هستیم.23 آبان سال 1394 بود که سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی وقت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از آغاز طرحی به نام «کتابفروشی به وسعت ایران» خبر داد. او همان زمان در مصاحبه‌ای اعلام کرد: یکی از مسائلی که همیشه دغدغه اهالی نشر بوده است، مسئله کتاب‌فروشی‌هاست. اینکه تقلیل پیدا کنند یا تصحیح شوند، مسیری‌ست که مخاطره‌آمیز به نظر می‌آید. معاونت فرهنگی ارشاد با این نگاه اقداماتی را برای رونق‌بخشی به کتابفروشیها انجام داد، یکی از کارها بحث تسهیلاتی بود که برای کتابفروشیها در نظر گرفته شد مثل معافیت مالیاتی که اجرایی شد و اقدامات دیگر در بخش تسهیلات که در حال انجام است.
او ادامه داد: این طرح را از حدود 400 کتابفروشی با همکاری خانه کتاب و اتحادیه ناشران و کتابفروشان آغاز کرده‌ایم و در این طرح یارانه‌ای را که به عنوان یارانه مصرف‌کنندگان بود و در فضای نمایشگاه‌های ملی و استانی مصرف می‌شد به فضای کتابفروشیها هم بکشانیم. یکی از انتقاداتی که از طرف کتابفروشان مطرح می‌شد و انتقاد به‌جایی هم بود این مسئله بود که نمایشگاه‌های کتاب در سطح ملی و استانی به جای آنکه برای کتابفروشیها فرصت‌سازی کنند، فرصت‌سوزی می‌کردند؛ برای همین ما دو طرح را انجام دادیم. اولین طرح این بود که کتابفروشیها حضور فعال‌تری در نمایشگاه‌های کتاب داشته باشند. سال آینده در فضای نمایشگاه کتاب تهران این موضوع به وضوح دیده خواهد شد.
با بیان این مطلب که اعتبار اولیه این طرح یک میلیارد تومان است، گفت: امیدواریم با شروع طرح اعتبار آن نیز افزایش پیدا کند. البته در این طرح ما یارانه را فقط محصور به نمایشگاه‌های کتاب نخواهیم کرد، بلکه کتابفروشیها هم که یک ارگان طبیعی برای نقل و انتقال کتاب بودند از این یارانه استفاده خواهند کرد.
این طرح آبان‌ماه همان سال با هدف تشویق مردم به حضور در کتابفروشیها و خرید کتاب و کمک به این واحدهای فرهنگی از طریق یارانه‌ای که توسط وزارت ارشاد برای اجرای این طرح اختصاص داده شده بود، برگزار شد که با استقبال خوبی هم از سوی مردم روبه‌رو شد. به گفته مدیرعامل وقت موسسه «خانه کتاب» این طرح در هفته کتاب سال 95 انجام شد و زمان اجرای آن حدود دو هفته به طول انجامید و در فاز اول آن ۲۱۵ کتابفروشی ثبت‌نام کردند که از حدود ۱۰۵ کتابفروشی در قالب یارانه حمایتی برای فروش کتاب‌هایشان با تخفیف، حمایت شد. به گفته او، در مدت اجرای این طرح ۱۴ هزار و ۴۳۵ نفر توانستند با استفاده از مزیت موجود در این طرح، کتاب‌های خودشان را از کتابفروشی‌های یادشده خریداری کنند.
در این میان سیدعباس صالحی که به عنوان معاون فرهنگی وزارت ارشاد آغازگر این حرکت بود، به وزارت ارشاد منصوب شد و همچنان حمایت خود را از این طرح و کتابفروشیها ادامه داد. در 6 سالی که از آغاز طرح های فصلی کتاب می‌گذرد، همیشه میزان یارانه اختصاص پیدا کرده به مصرف‌کننده یا در حال افزایش بود یا حداقل کاهشی نداشت.
گرچه طرح تابستانه کتاب 1400 در دولت جدید برگزار شد، اما همچنان مسئولان دولت قبل کارها را اداره می‌کردند و شاید برخی از علاقه‌مندان کتاب تقریبا تصور می‌کردند که تابستان، آخرین دوره طرح‌های فصلی کتاب باشد.
در طول مدتی که از روی کار آمدن دولت می‌گذرد تا امروز، دیگر تقریبا تمامی مدیران تغییر کرده‌اند و حالا همه چیز با سیاست‌های جدید پیش می‌رود. پیش از آغاز هفته کتاب، علی رمضانی، مدیرعامل جدید موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران و دبیر بیست و نهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در نشست خبری که به همین مناسبت برگزار شده بود، درباره طرح پاییزه کتاب 1400 گفت: ما در مجموع می‌دیدیم که این طرح‌ها با اشکالاتی برگزار میشود و نوع فروش کتاب متمرکز به مراجعه افراد به کتابفروشیها بود. اگر از ما سوال کنند که این طرح به عدالت فرهنگی کمک می‌کرد یا نه باید بگویم خیر زیرا یارانه‌ای که برای کتاب‌ها در نظر می‌گرفتیم تجمیع‌شان در کتاب‌فروشی‌هایی بود که در استان‌های خاص متمرکز بودند و شهرستان‌هایی که کتابفروشی کمتری داشتند یارانه کمتری به آن‌ها اختصاص می‌یافت. نمایشگاه مجازی کتاب تهران گامی در بحث عدالت فرهنگی بود، ما می‌دیدیم در روستاهای مختلف از این امکان استفاده کردند. در حالی که به نمایشگاه کتاب تهران امکان دسترسی نداشتند. بنابراین تغییرات در طرح‌های فصلی کتاب از این حیث خواهد بود تا به گسترش عدالت فرهنگی کمک کند. فقط اینکه تغییرات را می‌توانیم در دوره‌های بعدی داشته باشیم و اصلاحات در دوره‌های بعدی خواهد بود تا یارانه‌ها به مناطق محروم اختصاص پیدا کند و دسترسی آن‌ها به کتاب بیشتر باشد. یا به دانشجویان و دانش‌آموزان در صورتی که بتوانیم اطلاعات‌شان را دریافت کنیم خدمات بهتری را ارائه خواهیم کرد. برخی از اشکالات هم از طریق گزارش‌های مردمی به ستاد فصلی ما می‌رسید که تلاش می‌کنیم آن‌ها را برطرف کنیم.
حالا چند روزی است که طرح پاییزه آغاز شده اما امسال خریداران می‌توانند کتاب‌های تالیفی را با یارانه ۲۰ درصدی و کتاب‌های ترجمه‌شده را با یارانه ۱۵ درصدی از کتابفروشی‌های عضو طرح خریداری کنند. سقف مجاز خرید ۳۰۰ هزار تومان و سقف یارانه خرید برای هر خریدار ۶۰ هزار تومان تعیین شده است. و این به معنی کاهش یارانه اختصاص یافته برای مصرف‌کنندگان است.
در حالی که وضعیت اقتصادی دیگر برای کمتر خانواده‌ای اجازه حضور کتاب در سبد کالایی‌شان را می‌دهد، و از سوی دیگر قیمت کتاب به واسطه قیمت کاغذ و دیگر اجزای شکل‌دهنده کتاب سر به فلک گذاشته است، طرح‌های فصلی و یارانه مستقیم کتاب، راهی بود تا علاقه‌مندان حوزه کتاب بتوانند حداقل 4 بار در سال با هزینه پایین‌تر کتاب‌های مورد علاقه خود را تهیه کنند.
همچنین واضح است که قیمت بالای کتاب و عدم استقبال همچون گذشته افراد از خرید کتاب در مواقع عادی، نفس کتابفروشیها را هم به شماره انداخته و هر از چند گاهی خبر بسته شدن یکی از آن‌ها را می‌شنویم. در این شرایط آیا کاهش یارانه کتاب به نفع کتابفروشان و علاقه‌مندان کتاب خواهد بود؟
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) جنگ رسانه‌ای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
چگونه سد سازی بی رویه و افزایش کشاورزی بحران آفرین شد؟
زیرپای خالی زمین
ژوبین صفاری
این آب ماهی ندارد!
«ابتکار» راه‌های برون رفت صنعت توریسم از ورشکستگی را بررسی کرد
نجات گردشگری در بزنگاه عبور از کرونا
آیا کاهش یارانه اختصاص یافته در طرح‌های فصلی به نفع چرخه کتاب است؟
بندبازی با یار مهربان
پوتین به دنبال چیست؟
نشانه‌های تدارک روسیه برای حمله به اوکراین
آیا کاهش هزینه‌ها ممکن است؟
بودجه‌ریزی بر مبنای لابی‌گری
تحلیل زبان بدن وزیر دفاع آمریکا هنگام صحبت کردن درباره ایران در منامه
لحن «استین» تهدیدی بود؟
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امروز وارد تهران می شود
سفر گروسی گره گشای تارو پود برجام؟
هم اندیشی رییس عدلیه با فراکسیون اصناف مجلس و اتاق اصناف:
درپرونده‌های کثیرالشاکی زندانی کردن متخلف درابتدا موجب زیان شاکیان است
با حضور ده متهم از رده‌های مختلف نظامی
دادگاه رسیدگی به پرونده هواپیمای اوکراینی برگزار شد
هم اندیشی رییس عدلیه با فراکسیون اصناف مجلس و اتاق اصناف:
درپرونده‌های کثیرالشاکی زندانی کردن متخلف درابتدا موجب زیان شاکیان است
چرا آژانس به ملاحظات امنیتی ـ هسته‌ای ایران بی‌توجه است؟
