تعامل ایران و «آژانس» در سایه اختلاف‌ها 

هادی محمدی – در آستانه نشست فصلی شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی و پنج روز مانده به آغاز مذاکرات وین میان ایران و 1+4، رافائل گروسی مدیرکل آژانس به تهران آمد و این بار با چراغ سبز تهران توانست مجوز دیدار با وزیرخارجه کشورمان را نیز به دست آورد، هرچند هنوز پشت درهای بسته پاستور و دیدار با رئیس جمهور ایستاده است تا شاید در سفر بعدی اگر رفتار و گفتارش اصلاح شده باشد بتواند به دیدار رئیسی هم برود. روز گذشته ابتدا گروسی که برای دومین بار در دولت سیزدهم به تهران سفر کرده بود با استقبال کمالوندی معاون بین الملل سازمان برای مذاکره با اسلامی وارد سازمان انرژی اتمی شد. پس از دو ساعت گفت وگو پشت درهای بسته دوطرف در نشست خبری مشترک در برابر خبرنگاران حاضر شدند و بدون پاسخ به پرسشی تنها به بیان مواضع و جمع بندی خود از گفت وگوها پرداختند. به گزارش خراسان، محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی در نشست خبری با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با بیان این که ایران در برنامه هسته‌ای خود مصمم است، افزود: نکته حائز اهمیتی که برای ما و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطرح است این است که مسائل بین ایران و آژانس فنی است و آژانس مسائل سیاسی و نفوذهای توطئه آمیزی را که دشمنان ایران در مسیر پیشبرد برنامه هسته‌ای ایران اعمال می‌کنند، مدنظر ندارد و از آن تاثیر نخواهد پذیرفت. وی خاطرنشان کرد: آقای گروسی امروز چندین بار گفت که هیچ انحرافی در برنامه‌های هسته‌ای ایران مشاهده نکرده‌اند و طبق معاهدات و ضوابط، فعالیت‌های هسته‌ای ایران در حال انجام است. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز گفت‌وگوی امروزش با رئیس سازمان انرژی اتمی را فشرده خواند و گفت: به دنبال این هستیم که مذاکرات را با ایران ادامه دهیم تا زمینه‌های مشترکی را پیدا کنیم و به نتیجه گیری مثبتی برسیم. امیرعبداللهیان وزیر خارجه کشورمان نیز در دیدار با مدیرکل آژانس گفت: از نظر ایران آژانس باید در چارچوب وظایف فنی خود به همکاری با ایران ادامه دهد و از اتخاذ مواضع سیاسی اجتناب کند. گروسی هم تاکید کرد که آماده ام تا با حسن نیت و همکاری نزدیک با ایران مسائل فنی باقی مانده میان آژانس و ایران را در کوتاه ترین زمان ‌ممکن حل و فصل کنم. او پیشتر نیز در صفحه شخصی توئیتر خود بار دیگر ابراز امیدواری کرده بود که فعالیت‌های راستی آزمایی آژانس در ایران از سر گرفته شود. گروسی از کدام راستی‌ آزمایی حرف می‌زند؟ ایران دو نوع نظارت را در خصوص صنعت هسته‌ای خود پذیرفته بود. اول نظارت‌های پادمانی آژانس که مربوط به عضویت ایران در آژانس است و ما دسترسی‌هایی را به آژانس داده‌ایم و دوم نظارت‌هایی که در برجام فراتر از نظارت‌های پادمانی مورد قبول طرف ایرانی قرار گرفته بود، از جمله نظارت‌های پروتکل الحاقی. ایران همچنان نظارت‌های پادمانی خود را طبق روال سابق ادامه می‌دهد و هیچ تغییری در نظارت‌های پادمانی ایجاد نشده است. ایران هیچ بحثی هم در این حوزه ندارد و کاملا همکاری‌های خود را ادامه می‌دهد. فارس نوشت: اما طبق برجام بنا بود که ایران محدودیت‌‌‌هایی را در برنامه هسته‌ای خود بپذیرد و طرف های غربی هم تحریم‌های ظالمانه علیه ایران را کنار بگذارند. طرف غربی وقتی تحریم‌ها را لغو نکرد و اجرای آن ها ادامه یافت، ایران هم طبق قانون اقدام راهبردی برای رفع تحریم‌ها، نظارت‌های فراپادمانی از جمله پروتکل الحاقی را کنار گذاشت. اول، نظارت‌های برجامی گروسی الان به دنبال همین نظارت‌های برجامی است، یعنی همه آن چه فراتر از شرایط عضویت عادی ایران در آژانس است و صرفا ایران در برجام پذیرفته بود. نکته مهم این است که آژانس در مسئله برجام صرفا مجری بوده و مسئولیت نظارت بر اجرا را برعهده داشته است، چون توافق میان ایران و 1+5 صورت گرفته و اجرا شدن یا نشدن این نظارت‌ها صرفا مربوط به طرف های توافق برجام است. ایران هم بر اساس این که طرف قرارداد به تعهد خود پایبند نبوده اجرای تعهدات خود را لغو کرده است. دوم، طرح آن چه در PMD خاتمه یافته بود مطلب دیگر گروسی درخواست بخشی از اطلاعات در خصوص برخی سایت‌های هسته‌ای ایران است که علی القاعده ظن و منشأ اطلاعات گروسی همان ادعاهای رژیم صهیونیستی است. این جا هم مسئله مهم توجه به این نکته است که آن چه مدیرکل آژانس از ایران می‌خواهد باید اطلاعات فنی باشد نه اطلاعاتی که امنیتی است و منشأ آن ادعاهای واهی رژیم صهیونیستی. یادآوری این نکته هم ضروری است که ایران یک بار به تمام این مسائل در قالب PMD پاسخ داده و پرونده این ادعاها هم بسته شده است. سوم، سایت تسا و مطالبه خلاف قانون ادعای دیگر گروسی در خصوص سایت تساست. ایران یک بار پذیرفت به رغم این که پروتکل را اجرا نمی‌کند ولی دوربین‌های نظارت پروتکلی سرویس شوند و فلش کارتشان جابه جا شود. البته این کار با رعایت این نکته انجام شد که آژانس امکان دسترسی به محتوای حافظه دوربین‌ها را نداشته باشد. با این حال اتفاقی که برای دوربین‌های این سایت افتاد این بود که با اقدام خرابکارانه رژیم صهیونیستی دوربین‌های این مرکز هم از بین رفت. اکنون گروسی بدون این که اقدام رژیم صهیونیستی در این حرکت خرابکارانه را محکوم کند، مدعی است که باید دوربین‌های جدیدی را نصب کند. این درخواست گروسی هم خلاف قانون مصوب مجلس است، چرا که اولا ایران نباید پروتکل را اجرا کند و ثانیا آن چه دسترسی داده شده بود صرفا تعویض حافظه دوربین‌های موجود بود و نه نصب و راه اندازی دوربین‌های جدید.