روزنامه آفتاب یزد
1400/09/10
در مسیر دیپلماسی برای فرار از انزوا
آفتاب یزد - رضا بردستانی: همان روزهایی که ما سرگرم «لطیفه‌سازی» با «شیرین کاری»های محمود احمدی‌نژاد در «اکسپو ۲۰۲۰ دبی» بودیم؛ «ثانی بن احمد الزیودی»، وزیر امور تجاری خارجی امارات در حاشیه فعالیت‌های این نمایشگاه با اعضای هیئت تجاری ترکیه دیدار کرد و دو طرف در جریان این دیدار در خصوص برنامه‌های متنوع فرصت‌های اقتصادی مهم و مورد توجه دو کشور به بحث و تبادل نظر پرداختند و بر سر اتخاذ اقدامات عملی برای گسترش مبادلات تجاری و سرمایه‌گذاری و همچنین همکاری در زمینه اقتصادی بین امارات و ترکیه توافق شد. الزیودی و اعضای هیئت ترکیه همچنین چالش‌های اقتصادی و راه‌های مهار آن و امکان دستیابی به سطوح جدیدی برای همکاری اقتصادی و سرمایه‌گذاری را مورد بررسی قرار دادند. این وزیر اماراتی، اعضای هیئت ترکی را در جریان بارزترین تحولات فضای اقتصادی امارات در سایه اعلام پنجاه پروژه و آغاز بسته‌ای از ابتکارات راهبردی قرار داد. الزیودی تحولات قوانین اقتصادی دولت امارات، به ویژه آزادی سرمایه‌گذاری از طریق مالکیت صد در صدی در تمامی فعالیت‌ها و بخش‌های اقتصادی به استثنای فعالیت‌های محدودی که تاثیر استراتژیک بر امارات متحده عربی دارند را مورد بررسی قرار داد؛ امری که فرصت‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های ترکیه‌ای که مایل به تاسیس و توسعه فعالیت‌های خود در دولت امارات هستند را افزایش می‌دهد.
بیشتر از یک دهه از سردی روابط «ابوظبی» و «آنکارا» می‌گذرد و اما سفر «شیخ محمد بن زاید آل نهیان» به ترکیه حکایت از آن داشت که: «بررسی راه‌های تقویت همکاری اقتصادی و توسعه آن در تمامی زمینه‌ها» تنها یکی از راه‌هایی است که این دو کشور برای بهره‌گیری بیشتر از فرصت‌ها در دستور کار خود قرار داده اند. بر اساس گزارش منتشر شده از سوی «خبرگزاری آناتولی»، محمد حسن السویدی، رئیس هیئت مدیره شرکت توسعه ابوظبی در آنکارا اعلام کرد که امارات متحده عربی ۱۰ میلیارد دلار برای سرمایه‌گذاری در ترکیه اختصاص داد. السویدی پس از امضا شدن توافق‌نامه‌ها با حضور شیخ محمد بن زاید آل نهیان، ولیعهد ابوظبی و رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، با بیان اینکه محمد بن زاید آل نهیان بنابه دعوت اردوغان به ترکیه سفر کرده است، گفت: امارات متحده عربی این مبلغ را برای سرمایه‌گذاری در ترکیه اختصاص داده است.
روابط ترکیه و امارات پس از یک دهه تنش از سر گرفته شد. اختلاف ترکیه و امارات در طول سال‌های گذشته تا مرحله دشمنی شدید نیز پیش رفت و عمیق‌تر و پیچیده‌تر از اختلاف ترکیه و عربستان سعودی شد. ریشه این اختلافات به رقابت منطقه‌ای و مواضع متضاد دو کشور در کانون‌های درگیری و بحران از جمله قطر و مصر و لیبی مربوط می‌شد که با کاهش تنش در این کشورها نیز از شدت اختلاف ابوظبی و آنکارا نیز کاسته شد.
> مسیر دیپلماسی، مسیری امن و تضمین شده
محبعلی، کارشناس مسائل منطقه در گفتگو با آفتاب یزد و در مورد چشم اندازهای این نزدیک شدنِ دو دولت ترکیه و امارات می‌گوید: در مورد ترکیه، امارات و مجموع کشورهای عربی می‌توان گفت، همیشه حل اختلافات از طریق دیپلماسی و به کارگیری مسیر دیپلماسی محتمل بوده و سیاست ترکیه نیز بر این اساس است که با همه طرف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی علی رغم وجود اختلافات در ارتباط باشد و با استفاده از سیاست چند جانبه، منافع خود را دنبال کند لذا هم با روسیه هم با اروپا هم با ایران و هم با کشورهای عربی سعی دارد مناسبات خود را حفظ کند و حتی گسترش دهد. طرف‌های عربی نیز علی رغم اختلافات، سوءتفاهم و رقابت‌هایی که بین‌شان وجود دارد به نظر می‌رسد حداقل بعد از تحولاتی که اخیرا در منطقه و سطح بین‌الملل رخ داده به دنبال آن هستند که از ابزار دیپلماسی برای کاهش هزینه های‌شان استفاده کنند، خصوصا امارات که
بعد از عادی‌سازی رابطه با اسرائیل سعی دارد که هم سوءتفاهم خود را با کشورهای دیگر کاهش دهد و هم از این ابزار برای پیشبرد اهداف و منافع خود در قبال سایر طرف‌ها از جمله ایران و ترکیه استفاده کند چرا که فکر می‌کند موقعیتش در منطقه تقویت شده و توافقات امنیتی و دفاعی که با اسرائیل و آمریکا دارد سبب شده فشار طرف‌های مقابل بر امارات کاهش یابد. لذا می‌توان گفت در دو سمت زمینه پیشبرد دیپلماسی فراهم آمده است.
> امارات به دنبال نزدیکی به ایران است
این دیپلمات پیشین می‌افزاید: اماراتی‌ها قبلا سعی کردند سیاست‌شان با سوریه را بازسازی کنند و اکنون قصد دارند با ترکیه این رویه را دنبال کنند. شاید با ایران هم همین سیاست را دنبال کنند که ایران هم اماراتی را بپذیرد که با اسرائیل هم پیمان است و در عمل هم با توجه به نیازهایی که ایران در شرایط فعلی دارد و سیاست‌های اعلامی که این دولت بدون توجه به مسائل منطقه و سایر قدرت‌ها اعلام کرده مبنی بر نزدیکی با همسایگان فرصت‌هایی را برای طرف مقابل به وجود آورد که از این ظرفیت پدید آمده حداکثر استفاده را برای همدیگر فراهم آورند.
محبعلی ادامه می‌دهد: سال گذشته زمانی که توافق «آبراهام» یا ابراهیم مطرح شد و کشورها به عادی‌سازی روابط با اسرائیل روی آوردند مواضع و تبلیغات مسئولین ایران نسبت به امارات چگونه بود و اکنون چگونه است؟ در این مسئله تفاوت شرایط کاملا مشهود است.
> اختلاف ترکیه و امارات نیابتی و حل ناشدنی است اما…
قاسم محبعلی سفیر اسبق ایران در مالزی اظهار می‌دارد: در اینکه مسائل و بحران‌های منطقه حل و فصل نشده شکی وجود نداشته و اساساً حرف درستی است. اما طبیعی است که کشورها و دولت‌ها علاقه‌مند نیستند که اختلافات‌شان را تا ابد ادامه دهند. در نهایت هر اختلاف و جنگی باید از طریق مذاکره حل و فصل شود تا بدین طرق تهدیدات و هزینه‌های خود را کاهش دهند. این سیاستی است که دیر یا زود وقتی بحران فروکش می‌کند یا به تعبیری بحران مزمن میشود کشورها به آن روی می‌آورند. ممکن است در اوج بحران مواضع تندی نسبت به هم داشته باشند اما در نهایت به این نتیجه می‌رسند که به ارتباط با یکدیگر نیاز دارند و باید به سمت گفتگو و حل و فصل اختلافات بروند. همه طرف‌ها نسبت به هم ابزارها و امکاناتی دارند و سعی می‌کنند این امکانات را با هم مبادله کنند تا به سطحی از تفاهم یا مدیریت بحران برسند که هم هزینه‌های آن‌ها کاهش پیدا کند هم منافع‌شان تامین شود.
> عامل تنش از بین نرفته!
این کارشناس مسائل خاورمیانه و شمال آفریقا به آفتاب یزد می‌گوید: کشورها در تلاش‌های دیپلماتیک ممکن است به اهداف تفاهم هم نرسیده باشند بلکه هدف این باشد که به تفاهم برسند. چون هیچ کس از جنگ بی‌پایان و بی‌سرانجام نفعی نمی‌برد. شاید در روزهای اول برداشت طرفین این بوده که از طریق جنگ یا زور می‌توانند خواسته‌های خود را به طرف مقابل تحمیل کنند اما وقتی جنگ ادامه پیدا کرد و طرفین احساس کردند که نمی‌توانند از طریق جنگ و زور و یا شورش و نیروهای نیابتی خواسته‌های خود را به طرف مقابل تحمیل کنند لذا وارد راه‌های جایگزین مانند دیپلماسی و مذاکره شدند. نه ترکیه به اهداف خود در سوریه و لیبی رسید نه اماراتی ها، از سوی دیگر شرایط هم تغییر کرده و با توجه به حضور دولت آقای بایدن شرایط مانند زمان آقای ترامپ نیست. ضمن اینکه اماراتی‌ها با روابطی که با اسرائیل ایجاد کردند و این رابطه اقتصادی نیست بلکه اکنون احساس امنیت بیشتری را در خود می‌بینند دست بالاتری در مذاکرات دارند. ابزار اسرائیل هم در منطقه، هم در داخل آمریکا، هم در سیاست بین‌الملل برای همه طرف‌ها مهم است. هم در قبال ایران و هم در قبال ترکیه. بنابراین امارات قصد نقد کردن این سرمایه را دارد تا از آن استفاده لازم را ببرد. از طرف دیگر ترکیه احساس می‌کند با تحولاتی که اتفاق افتاده امکانات و ابزاری دارد که بتواند خواسته‌هایش را نه از طریق جنگ بلکه از طریق مذاکره محقق کند.
> چرا ایران این استراتژی را در پیش نمی‌گیرد؟
محبعلی در واکنش به این پرسش که: «چرا ایران از این استراتژی برای رسیدن به اهداف و منافع منطقه‌ای و بین‌المللی بهره نمی‌برد؟» می‌گوید: این مشکلی است که در چهار دهه اخیر همواره وجود داشته است. همه کشورها به دنبال تغییرات به وجود آمده و منافع ملی خود سعی دارند شرایط جدیدی را در روابط بین‌الملل‌شان به وجود آورند. کما اینکه الان اماراتی‌ها و بحرینی‌ها چنین کردند و همین طور آذربایجان و ما ناچاریم آذربایجان، امارات و بحرین را با این شرایط بپذیریم چون ما هم نیازهایی داریم و سیاست بر اساس منافع و به خصوص نیازها و احتیاجات یک کشور بنا میشود و در شرایط تحریم کنونی احتیاج ما این است که روابط‌مان را با کشورهای منطقه حفظ کنیم و استراتژی‌مان را در روابط بین‌الملل تغییر دهیم و ما هم مثل آن‌ها سعی کنیم از ابزار دیپلماسی به جای سیاست‌های اعلامی یا تحمیلی برای پیشبرد اهدافمان استفاده کنیم. همه این کشورها از این ابزارها دارند اما در نهایت گفتگو و مذاکره است که مسائل را می‌تواند مدیریت و حل و فصل کند.
> ایران تنها می‌ماند؟
محبعلی در واکنش به این پرسش که: «آیا برقراری ارتباط برخی کشورها می‌تواند به عنوان ابزار فشار به ایران معنا و استفاده شود؟» خاطرنشان می‌کند: طبیعی است که اگر یک طرف نتواند از سیاست متناسب با تغییرات و تحولات استفاده کند طرف‌های مقابل از بهبود روابط خودشان استفاده خواهند کرد و ایران بیش از پیش در منطقه تنها می‌ماند.
سایر اخبار این روزنامه
برای مردم دیگر برجام مهم نیست
جزییاتی از قرارداد سوآپ گازی با ترکمنستان
در مسیر دیپلماسی برای فرار از انزوا
کلینیک ترک گناه در ۴۰ روز!
کاهش ۵۰ درصدی مصرف میوه در کشور
وکیل فوتبال دوست
لئوی ابدی در گالری قلب‌های ازلی!
پلتفرم مسکن
خشونت نرم یا آزار خاموش
دیگر کشور به صورت ویدئو کنفرانسی اداره نمی‌شود
با «تیتر یک» نمی‌شود دستاورد ساخت
کاهش ۵۰ درصدی مصرف میوه در کشور
فعلا فضا مثبت است
فرامرز صدیقی؛ عزلت‌نشین یا رانده‌شده؟
